Stavropol

Stavropol; Ставрополь
	Errusiaren banaketa administratiboa
	Stavropolgo erdigunea Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Errusia
Errusiako kraiak	Stavropol kraia
Hiri okruga	City of Stavropol
Alkatea	Ivan Ivanovich Ulyanchenko (en)
Izen ofiziala	errusieraz: Ставрополь
Jatorrizko izena	Ставрополь
Posta kodea	355000–355099
Geografia
Koordenatuak	45°03′N 41°59′E / 45.05°N 41.98°E
Azalera	276,7 km²
Altuera	620 m
Demografia
Biztanleria	450.680 (2020); 13.313 (2019)
Dentsitatea	1.439,34 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1777
Telefono aurrizkia	8652
Ordu eremua	UTC+03:00
Hiri senidetuak	Kars, Des Moines, Pazardzhik (en) , Omsk, Astrakhan, Zhenjiang, Erevan, Vladikavkaz, Hego-ekialdeko barrutia, Makhatxkala, Feodosia, Elista, Changzhou, Béziers eta Temuco
	http://www.stavropol.stavkray.ru/

Stavropol (errusieraz: Ставрополь) Errusiako hego-mendebaldeko hiria da, Stavropol kraiko hiriburua. 2010. urtean 398.266 biztanle zeuden^[1]; 2009an 365.900; 2002an 354.867; eta 1989an 318.298.

Historia aldatu

Stavropolen eta inguruetan gizakia antzinatik bizi izan da: hasi Brontze Arotik eta Erdi Arora arteko hainbat bizilekuren eta kokalekuren aztarna arkeologikoak aurkitu dituzte. Tashla ibaiaren ezkerreko ertzeko aztarnak dira aurkitu dituzten zaharrenak.

Tatariarrak gaur egungo Stavropol hiriaren kanpoaldean bizi izan ziren, eremu aurrekaukasiar handientzat hartzen den lurraldean.

Erdi Aroan hiri garrantzitsua zen Stavropol: eskualdeko erdigune eta hiriburua izan zen, harik eta kumanoek aldi hori eten arte. Beste herrialde batzuen esku egon ostean, Errusiak eskuratu zuen Iparraldeko Kaukasoko eremua.

1777. urtean Stavropol hiri berria sortu zuten militarren kokalekutzat, Errusia-Turkia Gerra 1768-1774koa gertatu ostean; Katalina II.a Errusiakoak aginduta, Grigori Potemkin printzeak sortu zuen gotorleku-hiria, Azov eta Mozdok arteko gune estrategikoan. Hiri-izendapena 1785. urtean eman zioten.

Hain zuzen ere, kokaleku estrategikoak lagunduta, Stavropolek eragin handia izan zuen Errusiar Inperioak Kaukasoa eskuratzerakoan. XIX. mendetik aurrera hiria asko hazi zen, besteak beste Ipar Kaukasoko merkataritza-gune garrantzitsu bihurtuta zegoelako. Elizaren nahiz administrazioaren gune nagusi ere bihurtu zen.

Errusiako Gerra Zibilak iraun zuen artean hainbat agintariren esku egon zen; azkenean, 1920. urteko urtarrilaren 29an Armada Gorriaren menpe geratu zen. 1935. urtean Voroxilovsk izena eman zioten hiriari, Kliment Voroxiloven omenez, baina 1943. urtean lehengo toponimoa berrezarri zuten.

1946. urtean hasi ziren hiri inguruetatik gas naturala ustiatzen, eta handik gutxira oliobide bat eraiki zuten Moskuraino eramateko.

Klima aldatu

Datu klimatikoak (Stavropol)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	15.0	18.9	24.2	31.0	31.0	34.8	38.5	39.7	37.3	33.0	22.9	22.0	39.7
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	0.1	0.6	5.9	14.2	18.4	24.0	26.9	26.8	21.4	14.3	6.4	3.0	13.5
Batez besteko tenperatura (ºC)	-2.7	-2.9	2.1	9.6	14.1	19.3	22.0	21.5	16.3	9.7	2.8	-0.1	9.3
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	-5.0	-5.4	-0.8	5.7	10.2	15.2	17.5	16.7	12.0	6.5	0.3	-2.5	5.9
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	-27.8	-25.0	-16.7	-8.0	-0.8	2.8	9.0	7.6	-2.0	-12.0	-20.0	-19.7	-27.8
Pilatutako prezipitazioa (mm)	29	28	34	44	66	80	58	43	47	49	45	33	556
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	6	6	7	7	9	8	8	6	6	6	8	8	85
Iturria (1): Pogoda.ru.net ^[2]
Iturria (2): World Meteorological Organisation (UN) ^[3]