Sir Daria

Sir Daria
Sir Daria
Datu orokorrak
Mota	ibai
Luzera	2.212 km
Geografia
Koordenatuak	40°54′00″N 71°45′27″E / 40.9°N 71.7575°E
Estatu burujabe	Kazakhstan
Region of Kazakhstan	Hegoaldeko Kazakhstan
Hidrografia
Ibaiadarrak	ikusi Kosonsoy (en) ; Arys River (en) ; Keles River (en) ; Chirchiq (en) ; Angren River (en) ; Kara Darya (en) ; Naryn ibaia; Sokh River (en) ; Khodzhabakirgan (en) ; Potshaata (en) ; Ak-Suu River (Syr Darya) (en) ;
Arroaren azalera	219.000 km²
Ur-emaria	703 m³/s
Lakuak	Kayrakkum Reservoir (en)
Bokalea; ()	Iparraldeko Aral itsasoa

Sir Daria^[1] (kazakheraz: Сырдария; tadjikeraz: Сирдарё; uzbekeraz: Sirdaryo; persieraz: سيردريا) Erdialdeko Asiako ibai nagusienetako bat da.

Geografia

Bere iturria Kirgizistan eta Uzbekistango ekialdean daude Tian Shan mendietatik datozen bi ibaien bilgunea da: Naryn eta Kara Daria ibaiak. Gero, Kazakhstango ipar-mendebaldetik hego-ekialderantz jotzen du 2.212 kilometrotan zehar, azkenean Aral itsasoan hiltzeko. Bere ibilbideak Erdialdeko Asiako kotoi-ustiapenak ureztarazten ditu, eta Kokand, Khujand, Kyzyl-Orda eta Turkestan herriak.

Antzinako Grezian ibaia ezaguna zen eta Jaxartes (Ιαξάρτης) zuen izena. K.a. 329an, Alexandro Handiak bere bazterretan Alexandria Azkena (Ἀλεξάνδρεια Εσχάτη) hiria eratu zuen. Erdi Aroan, ibaiak Sayhoun (سيحون) izena zuen, Paradisuko lau ibaietako baten izena (gertuko Amu Daria Jayhoun zen, beste ibaietako baten izena). XVIII. mendean Kokandeko Khanatoak kanal asko eraiki zituen bere uretatik etekin ateratzeko.

↑ Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-11).