Potosí
Potosí hiria1 UNESCOren gizateriaren ondarea | |
Potosí hiriaren aireko ikuspegia. | |
Mota | Kulturala |
Irizpideak | ii, iv, vi |
Erreferentzia | 420 |
Kokalekua | Bolivia |
Eskualdea2 | Latinoamerika eta Karibea |
Izen ematea | 1987 (XI. bilkura) |
1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) 2 UNESCOren sailkapena |
Potosí Bolivia hegoaldeko hiria da, eta izen bereko departamenduaren hiriburua. Andeetan dago, 4090 metroko garaieran; munduko hiri garaienetako bat da. Garrantzi handia izan zuen meatzaritzan, Espainiaren mende egon zen garaian bereziki (XVI.-XVII. mendeak). 189.652 biztanle zituen 2012an. UNESCOk Gizateriaren ondare izendatu zuen 1987an.
Historia
aldatu1545ean hasi ziren, hiria inguratzen duten muinoetan, mea ustiakuntza lanak. Urte horretan bertan sortu zen hiria, eta oso hazkunde azkarra izan zuen: 150.000 biztanletik gora bizi ziren bertan XVII. mendearen erdialdean. 1620-1625 bitartean bikuinen eta euskaldunen arteko gerra jazo zen.
Zilar hobien garrantzia oso apaldu zen ordea, XVII. mendean Perun eta Mexikon hobi askoz iritserrazagoak aurkitu baitzituzten. Gaur egun, teknologia berriekin, berriz hasi dira ustiatzen.
Ondarea
aldatu- Casa de la Moneda, 1757-1773 bitartean eraikitakoa. Latinoamerikako eraikin zibilik garrantzitsuenetarikoa da. Inguruko mendietatik ateratako zilarrarekin urteetan ibili ziren espainiarrak txanponak egiten euren inperiorako. Milaka indigena hil ziren ustiatze prozesu horretan, Cerro Rico izeneko mendian nagusiki.
Irudi galeria
aldatu-
Potosiko kaleak.
-
Potosi, atzealdean Cerro Rico mendia duela.
-
Potosiko katedrala.
-
Monetaren Etxea.
Bibliografia
aldatu- Jose Mari Espartza: Potosí. Andanzas de un navarro en la guerra de las naciones (Txalaparta, 1996).
Erreferentziak
aldatu- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2024/1/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo estekak
aldatu