Masturbazio

Masturbazioa» orritik birbideratua)

Masturbazioa gozamen sexuala edo orgasmoa lortzeko organo sexualak kitzikatzea da[1], normalean sarketatik kanpo edo horren aurrekari bezala. Estimulazioa lortzeko erabili daitezke eskuak, behatzak, eguneroko objektuak, sexu-jostailuak (adibidez, dildo bat) edo horien arteko konbinazio bat. Masturbazioa norbere organoak kitzikatzea izan ohi da gehienetan, nahiz eta bikote barruan batak bestearenak kitzikatzea ere izan daitekeen.

Gizon masturbazioa
Emakume masturbazioa

Mendeetan zehar tabu sendoak egon dira masturbazioaren inguruan. Gizarterik puritanoenetan masturbazioa erabat gaitzetsi izan da eta era guztietako bitartekoak jarri izan dira ekintza hau errotik mozteko. Sigmund Freudek XX. mendean agertarazi zuenez, masturbazioa ordura arte uste zena baino fenomeno askoz hedatuagoa zen. Havelock Ellis bere garaikideak beste tabu garrantzitsu bat ezabatu zuen, emakumezkoak gizonezkoak beste masturbatzen direla agertarazi zuenean. Izan ere, ordura arte masturbazioa gizonezkoen praktika sexuala zela uste zen; ikerketa honetatik abiatuta, emakumeen sexualitateari buruzko beste hainbat tabu ezabatu ziren [2] . Masturbazio motak desberdinak dira gizonezko eta emakumezkoen artean. Gizonezkoak orokorrean eskuaz zakila inguratuz eta goitik beherako mugimenduak eginez masturbatzen dira. Emakumeak beraien bagina eta klitoria igurtziz masturbatu ohi dira. Gaur egungo medikuntzak masturbazioa ekintza psikologiko normala dela adierazten du[3][4], eta ez da aurkitu inongo harremanik masturbazioaren eta gaixotasun psikologikoen artean[5].

Etimologia aldatu

Etimologia zaila du masturbazio hitzak. Latineko masturbari hitzetik dator eta hitz teknikoagoa den onanismoren parekoa da. Latinezko aditzaren jatorria ezezaguna da. Etor liteke antzinako grezierako μέζεα hitzetik (genitalak) edo idatzita ikusi ez den *manu stuprare ("eskuarekin ohorea galdu") hitz elkarketatik etorri[6].

Terminologia aldatu

Masturbazio hitza da praktikari ematen zaion hitz formala, baina eguneroko hizkeran beste hitz asko erabiltzen dira. "Norberarekin jolasten" edo "Norberari plazera ematen" kontzeptuak erabil daitezke eufemismo gisa, edo gizonezkoen masturbazioan kanpaia jo[7], idiarena jo[8], erruberan egin, eragin, partxisean aritu, Santa Ageda kantatu, astindu bat eman, eskopeta garbitu, adarra jo, eskulanak egin[9]; emakumezkoen kasuan behatza-sartu, txipiroia garbitu, ikutu, sagua klikatu, panderoa jo, atzamarrarekin ibili, eskulanak egin bezalakoak erabiltzen dira[10]. Ingurune erlijiosoetan eta hiztegi zaharretan "norberaz abusatu" edo "autopoluzio" bezalko kontzeptuak agertzen zire[11]n. Hala ere, existitzen diren eufemismo eta disfemismo guztiak kontaezinak dira.

Teknikak aldatu

Orokorra aldatu

 
Bi bibragailu sex-shop batean.

Masturbazioa honetan datza: pertsona baten genitalen eremua ukitu, presionatu, igurtzi edo masajeatzean, hatzekin edo objektu batekin, hala nola burko baten kontra; hatzak edo objektu bat baginan edo uzkian sartzean; eta zakila edo bulba bibragailu elektriko batekin estimulatzean, zeina baginan edo uzkian ere sar baitaiteke. Masturbazioan, titiburuak edo beste gune erogeno batzuk ukitu, igurtzi edo atximurkatu ere egin daitezke. Batzuetan lubrifikatzaileak aplikatzen dira marruskadura murrizteko[12].

Pornografia, fantasia sexualak edo beste estimulu erotiko batzuk irakurtzeak edo bistaratzeak sexu-askapenerako nahia eragin dezake, masturbazioaren bidez, adibidez. Pornografia masturbazioari laguntzeko eta masturbazioaren esperientzia hobetzeko ere erabiltzen da[13].

Pertsona batzuek plazer sexuala lortzen dute objektuak sartuz, hala nola uretrako zundak, uretran (gernua jariatzen den hodia eta, gizonengan, semena)[14]. Batzuetan beste objektu batzuk erabiltzen dira, hala nola boligrafoak eta termometroak, baina praktika horrek lesioak edo infekzioak eragin ditzake[15]. Pertsona batzuk masturbatzen dira koitoa simulatzen duten makinak erabiliz.

Gizonak eta emakumeak masturba daitezke orgasmotik gertu egon arte, pixka batean geldi daitezke kitzikapena murrizteko eta berriro masturba daitezke. Ziklo hau hainbat aldiz errepika dezakete. "Geldialdi eta abio" pilaketa horrek, orgasmoaren kontrola izenekoa, orgasmo are indartsuagoak lor ditzake[16]. Oso gutxitan, pertsonek estimulazioa uzten dute orgasmoaren aurretik, orgasmoaren ondoren normalean jaisten den energia altuari eusteko, bereziki tantra deitzen den metodoarekin.

Gizonezkoak aldatu

 
Gizonezkoen masturbazio teknikarik ohikoena.
 
Barrabil-zorroaren aldaketak masturbazioan zehar.

Posizio ohikoenak hauek dira: bizkarrez edo ahuspez etzanda, eserita, kokoriko, belauniko edo zutik. Gizonen artean masturbazio-teknika ohikoena da zakilari ukabila askatuta eustea eta, ondoren, eskua ardatzean gora eta behera mugitzea. Estimulazio mota hori izaten da orgasmoa eta eiakulazioa lortzeko behar den guztia. Eskuaren mugimenduaren abiadura masturbazio-saioan zehar alda daiteke.

Gizonezkoen masturbazio-teknikak desberdinak izan daitezke erdainkuntza izan duten gizonen eta ez direnen artean. Pertsona batentzat funtziona dezaketen teknika batzuk zailak edo deserosoak izan daitezke beste batentzat. Erdainkuntza egin ez zaien gizakien kasuan, zakilaren estimulazioa prepuzioaren "ponpaketatik" etorri ohi da, eta horren bidez prepuzioa glandearen gainean eutsi eta gorantz eta beherantz irristatzen da, zeina, prepuzioaren luzeraren arabera, osorik edo partzialki estaltzen den eta gero mugimendu azkar batez deskubritzen den. Kanpoko prepuzioa leunki irristatzen da barruko prepuzioaren gainean. Glandea bera zabaldu eta luzatu egin daiteke estimulazioak aurrera egin ahala, kolore apur bat ilunagoa hartuz, prepuzioa irristatzeak marruskadura murrizten duen bitartean. Zirkuntzisiotik larruazala soberan duten gizon batzuek ere erabil dezakete teknika hori.

Gizon erdainduen kasuan, zeinetan glandea ia edo erabat agerian dagoen, teknika honek kontaktu zuzenagoa sortzen du eskuaren eta glandearen artean. Marruskadura, narritadura eta ondoriozko mina saihesteko, batzuek nahiago izaten dute lubrifikatzaile pertsonala, masturbazio-krema edo listua erabiltzea.

Zakilaren azala ere aurrerantz eta atzerantz irristatu daiteke, hatz erakuslea eta hatz lodia zakilaren inguruan jarrita. Horren aldaera bat da hatzak eta erpurua zakilaren gainean jartzea, txirula bat ukituko balitz bezala, eta gero aurrera eta atzera mugitzea. Gainazal eroso baten gainean ahuspez etzanda, adibidez koltxoi edo burko baten gainean, zakila haren kontra igurtzi daiteke. Teknika honetan simulakroa edo bagina artifiziala erabil daiteke.

Prostatako masajea estimulazio sexualerako erabiltzen den beste teknika bat da, askotan orgasmoa lortzeko. Prostatari batzuetan "g puntu maskulinoa" edo P puntua esaten zaio[17]. Gizon batzuek orgasmoa lor dezakete prostata-guruina estimulatuz, uzkiak ondestean ondo sartutako kontsolagailu lubrifikatu batekin estimulatuz, eta prostataren estimulazioaren sentsazioaren berri ematen duten gizonek emakumeen antzeko deskripzioak eman ohi dituzte G puntuaren estimulazioaren inguruan[18][19]. Prostata kanpotik estimulatzea ere atsegina izan daiteke, perineoko presioaren bidez.

Prostataren estimulaziorik gabeko uzki-masturbazioa, hatzekin edo beste era batera, gizon batzuen beste teknika bat ere bada. Uzkiko muskuluak orgasmoan uzkurtzen direnez, esfinterra irekita mantentzen duen objektu bat egoteak uzkurduren sentsazioa indartu eta orgasmoa areagotu dezake[20]. Praktika atsegina izan daiteke, uzkian nerbio-amaiera ugari izaten direlako, eta hatza sartzen den bitartean uzki-esfinterreko muskuluak luzatzean estimulazio gehigarria lortzen delako. Komeni da kalitate oneko lubrifikatzaile pertsonal bat erabiltzea, plazer-sentsazioa areagotzeko eta sarketa errazteko. Pertsona batzuek uzkiaren kanpoaldeko eraztuna estimulatu besterik ez dute egiten, eta beste batzuek, berriz, hatz bat edo gehiago sartzen jarraitzen dute.

Gizonezkoen masturbazio-tekniketan beste aldaketa asko daude. Gizonek ere igurtzi edo masajea eman diezaiekete glandeari, glandearen ertzari eta zakil-hariari. Gizon batzuek zuzenean jartzen dituzte bi eskuak zakilaren gainean masturbazioan, eta beste batzuek, berriz, esku librea erabil dezakete barrabilak, titiburuak edo gorputzeko beste atal batzuk laztantzeko. Titiburuak gune erogenoak dira, eta masturbazioan duten estimulazio indartsuak zakila beste modu batera egingo lukeena baino azkarrago tente jartzea eragiten du. Batzuek eskua geldirik eduki dezakete, bertan ponpatzen duten bitartean, pelbiseko bultzadekin, koitoaren mugimenduak simulatzeko. Batzuk jarrera onean etzan daitezke eta haien genitalak maindirearen edo beste gainazal baten kontra igurtzi, prona masturbazioa izeneko teknika bat[21]. Bainugelan edo dutxan, gizon batek eskuzko dutxa-buru baten bidez zuzendu dezake ura bere zakilera, barrabiletara edo perineora. Beste batzuek bibragailuak eta emakumeen masturbazioari lotutako beste sexu-gailu batzuk ere erabil ditzakete.

Emakumezkoak aldatu

Ikus, gainera: «hatzak sartu»
 
Hatz bat edo gehiago baginan sartzea ere ohikoa da masturbazioan zehar.

Emakumezkoen masturbazioa emakumearen bulba laztandu edo igurztea da, batez ere klitoria, hatz erakuslearekin edo erdiarekin, edo biekin. Batzuetan hatz bat edo gehiago sartzen dira baginan bere aurrealdeko pareta laztantzeko, non G puntua egon daitekeen. Bagina eta klitoria estimulatzeko, masturbazio-bitartekoak ere erabil daitezke, hala nola bibragailu bat, dildo bat edo bola txinatarrak. Emakume askok bularrak laztantzen dituzte edo titiburu bat estimulatzen dute esku librearekin, eta batzuek uzkiko estimulazioaz ere gozatzen dute. Batzuetan lubrifikatzaile pertsonala erabiltzen da masturbazioan, batez ere barneratzea dagoenean, baina hori ez da unibertsala eta emakume askok nahikoa aurkitzen dute lubrifikazio naturala.

Gizonek bezala, emakumezkoen masturbazioa egiteko ohiko posizioen artean daude bizkarrez edo ahuspez etzanda egotea, eserita, kokoriko, belauniko edo zutik. Bainugelan edo dutxan, emakumeak eskuzko dutxa-buru baten bidez bideratu dezake ura bere klitoriara, bulbara edo perineora. Ahoz behera etzanda, eskuak erabil ditzake, burko baten, ohearen izkinaren edo ertzaren, kide baten hankaren edo jantzi zimurren baten gainean zangalatraba eser daiteke, eta bulba eta klitoria haren kontra mugitu. Zutik, aulki bat, altzari baten izkina edo garbigailu bat erabil daiteke klitoria ezpainen eta arroparen bidez estimulatzeko. Pertsona batzuk zuzeneko kontakturik gabeko klitoriari aplikatutako presioaren bidez masturbatzen dira, adibidez, esku-ahurra edo barruko arroparen edo beste jantzi batzuen aurka sakatuz. 1920ko hamarkadan, Havelock Ellisek jakinarazi zuen pedala josteko makinak erabiltzen zituzten mende hasierako jostunek orgasmoa lor zezaketela aulkien ertzetik gertu eserita[22].

Emakumeak sexualki estimulatu daitezke hankak indarrez gurutzatuz eta hanketako muskuluak estutuz, genitaletan presioa sortuz. Hau jendaurrean egin daiteke behatzaileak konturatu gabe. Aurreko kitzikapen eta orgasmo kasuetako pentsamenduek, fantasiek eta oroitzapenek kitzikapen sexuala eragin dezakete. Emakume batzuk berez irits daitezke orgasmora borondatearen indarrarekin bakarrik, baina hori ezin da hertsiki masturbaziotzat hartu, ez baitago inolako estimulu fisikorik[23][24].

Terapeuta sexualek, batzuetan, pazienteei gomendatzen diete denbora bat har dezatela orgasmora arte masturbatzeko, adibidez, sexu-osasuna eta harremanak hobetzen laguntzeko, erotikoki atsegingarria zaiena zehazten laguntzeko eta elkarrekiko masturbazioak sexu-harreman atseginagoak eta intimitate handiagoa ekar ditzakeelako[25].

Elkar-masturbazioa aldatu

 
Gerda Wegenerren "Les delassements d'Eros", 1925.

Bi pertsona edo gehiago sexualki estimulatzean datza elkarrekiko masturbazioa, eskuekin normalean. Edozein sexu-orientazioko pertsonek egin dezakete, eta beste sexu-jarduera baten parte izan daiteke. Sexu-sarketaren aurreko jolas gisa edo ordezko gisa erabil daiteke. Zakila baginan sartzeko alternatiba gisa erabiltzen denean, helburua birjintasuna babestea edo haurdunaldi-arriskua saihestea izan daiteke.

Elkarrekiko masturbazioa bikotean edo taldean egin daiteke, beste pertsona bat ukitu edo ukitu gabe, adibidez:

  • Elkar masturbatzea kontakturik gabe: bi pertsona masturbatzen dira bestearen aurrean, baina elkar ukitu gabe.
  • Elkar masturbatzea kontaktu bidez: pertsona batek beste bat ukitzen du masturbatzeko. Beste pertsonak gauza bera egin dezake bitartean edo ondoren.
  • Kontakturik gabeko taldea: bi pertsona baino gehiago masturbatzen dira beste batzuen aurrean taldean baina elkar ukitu gabe.
  • Harremanetarako taldea: taldean masturbatzeko fisikoki elkar ukitzen duten bi pertsona baino gehiago.
  • Elkarrekiko masturbazioko atariko jolasak: bestearen genitalen eskuzko estimulazioa, non saioak aldi baterako harreman sexualera eramaten duen.

Maiztasuna, adina eta sexua aldatu

 
Johann Nepomuk Geigerren akuarela, 1840.

Masturbazioaren maiztasuna faktore askok baldintzatzen dute, hala nola sexu-tentsioarekiko erresistentziak, sexu-eszitazioan eragiten duten hormona-mailek, sexu-ohiturek, kideen eraginek, osasunak eta kulturak eratutako masturbazioarekiko jarrerak; E. Heibyk eta J. Beckerrek azken hori aztertu zuten[26]. Arrazoi medikoak ere masturbazioarekin lotu dira[27][28][29].

Hainbat ikerketak egiaztatu dute masturbazioa ohikoa dela gizakietan. Alfred C. Kinseyk 1950eko hamarkadan estatubatuarrei buruz egindako ikerketek erakutsi dute gizonen % 92 eta emakumeen % 62 masturbatu egin direla beren bizitzan zehar. Antzeko emaitzak aurkitu dira 2007ko Erresuma Batuko probabilitateari buruzko inkesta batean. 16 eta 44 urte bitarteko pertsonen artean, gizonen % 95 eta emakumeen % 71 masturbatu ziren noizbait. Gizonen % 73k eta emakumeen % 37k adierazi zuten masturbatu egin zirela elkarrizketa egin aurreko lau asteetan, eta gizonen % 53k eta emakumeen % 18k adierazi zuten masturbatu egin zirela aurreko zazpi egunetan[30]. Merck eskuliburuak dio gizonen % 97 eta emakumeen % 80 masturbatu direla eta, oro har, gizonak gehiago masturbatzen direla emakumeak baino.

Masturbazioa normaltzat jotzen da haurrek egiten dutenean, baita lehen haurtzaroan ere[31][32]. 2009an, Sheffield NHS Health Trust-ek "Pleasure" (plazera) izeneko liburuxka bat argitaratu zuen, non masturbazioak osasunerako dituen onurei buruz hitz egiten zen. EBko gainerako estatuek nerabeen haurdunaldiak eta sexu-transmisiozko gaixotasunak murrizteko eta ohitura osasungarriak sustatzeko emandako datuei eta esperientziari erantzunez egin zen hori[33].

Human Sexuality: Diversity in Contemporary America liburuan (Strong, Devault eta Sayad), egileek honako hau diote: "Haur batek bere sehaskan barre egin dezake zakil erektuarekin jolasten den bitartean". "Haurtxoek, batzuetan, gorputza erritmikoki mugitzen dute, ia bortizki, orgasmo bat sentitzen dutelako itxurak eginez". Giorgio Giorgi eta Marco Siccardi ginekologo italiarrek ekografia baten bidez fetu femenino bat masturbatzen eta orgasmoa zirudiena edukitzen ikusi zuten[34].

Jendeak dio sexu-harremanik ez duten bi sexuetako gizabanakoak maizago masturbatzen direla sexu-harremanak dituztenak baino; hala ere, gehienetan hori ez da egia, bakarka edo bikotean masturbatzea harremanaren ezaugarria izaten baita. Uste hori ez bezala, zenbait ikerketak agerian uzten dute korrelazio positiboa dagoela masturbazioaren maiztasunaren eta sexu-harremanen maiztasunaren artean. Ikerketa baten arabera, harremana zuten gizon eta emakume homosexualen masturbazio-indizea nabarmen handiagoa da[35][36][37]. Coonek eta Mittererrek honako hau adierazi zuten: "Ezkondutako emakume eta gizonen % 70, gutxi gorabehera, gutxienez noizbehinka masturbatzen dira"[38].

Balio ebolutiboa aldatu

Emakumeen masturbazioak baginaren, umetoki-lepoaren eta umetokiaren baldintzak aldatzen ditu, eta, horrela, koitotik abiatuta haurdun geratzeko aukerak alda ditzake, masturbazioa egiten den unearen arabera. Intseminazioa baino minutu bat lehenago eta 45 minutu geroago emakumearen orgasmo batek esperma hori obulura iristeko aukerak errazten ditu. Adibidez, gizon batekin baino gehiagorekin sexu-harremanak izan baditu, orgasmo horrek horietako baten haurdunaldi-probabilitatea areagotu dezake. Emakumezkoen masturbazioak zerbixeko infekzioen aurkako babesa ere eman dezake, muki zerbikalaren azidotasuna areagotzen duelako eta hondakinak umetoki-lepotik kanpo mugitzen dituelako[39][40].

Gizonen kasuan, masturbazioak espermatozoide zaharrak ezabatzen ditu, mutilen genitalen traktua mugituz. Hurrengo eiakulazioak, orduan, esperma fresko gehiago du, koitoan zehar sorkuntza lortzeko aukera gehiago dituena. Gizon batek baino gehiagok emakume batekin sexu-harremanak baditu, mugikortasun handieneko espermatozoideak eraginkorrago lehiatuko dira[41][42][43].

Erreferentziak aldatu

  1. (Ingelesez) «Your Guide to Masturbation» WebMD (Noiz kontsultatua: 2018-06-03).
  2. (Ingelesez) Ellis, Havelock. (2004-10-08). [http://www.gutenberg.org/etext/13610 Studies in the Psychology of Sex, Volume 1 The Evolution of Modesty; The Phenomena of Sexual Periodicity; Auto-Erotism. ] (Noiz kontsultatua: 2018-06-03).
  3. 1920-2012., Szasz, Thomas,. (1974, ©1973). The second sin. Routledge & Kegan Paul ISBN 0710077572. PMC 4813855..
  4. (Ingelesez) Patton, Michael S.. (1985-06). «Masturbation from Judaism to Victorianism» Journal of Religion & Health 24 (2): 133–146.  doi:10.1007/bf01532257. ISSN 0022-4197. (Noiz kontsultatua: 2018-06-03).
  5. Masturbation as a means of achieving sexual health. Haworth Press 2003 ISBN 0789020475. PMC 50913590..
  6. John), Dally, Peter (Peter. (1975). The fantasy factor. Weidenfeld and Nicolson ISBN 0297769456. PMC 1694576..
  7. (Ingelesez) «kanpaia jo | Gaurko hitza» Gaurko hitza (Noiz kontsultatua: 2018-06-03).
  8. «Euskaltzaindiaren Hiztegia» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2018-06-03).
  9. «kanpaia jo - Hiztegia - Gazte gara gazte» gazteak.ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-06-03).
  10. «behatza(k) sartu - Hiztegia - Gazte gara gazte» gazteak.ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-06-03).
  11. «Masturbation and the Bible» www.ldolphin.org (Noiz kontsultatua: 2018-06-03).
  12. (Ingelesez) «5 great reasons to use lube the next time you’re getting intimate» IPPF 2019-05-09 (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  13. (Ingelesez) «Masturbation Matters: 15 Better Ways to Get Off» www.advocate.com 2017-02-23 (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  14. «Go Ask Alice!: "Cock-stuffing"» web.archive.org 2005-02-19 (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  15. (Ingelesez) Naidu, Krishanth; Chung, Amanda; Mulcahy, Maurice. (2013-01-01). «An unusual urethral foreign body» International Journal of Surgery Case Reports 4 (11): 1052–1054.  doi:10.1016/j.ijscr.2013.07.017. ISSN 2210-2612. PMID 24055017. PMC PMC3825963. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  16. «Stop-and-Go Masturbation Technique for Men and Women» web.archive.org 2012-01-01 (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  17. (Ingelesez) «Hitting the P-Spot | Psychology Today» www.psychologytoday.com (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  18. Rosenthal, Martha S.. (2013). Human sexuality : from cells to society. ISBN 978-0-618-75571-4. PMC 742510222. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  19. Ladas, Alice Kahn. (1983). The G spot and other recent discoveries about human sexuality. Dell ISBN 0-440-13040-9. PMC 9912371. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  20. «Anal Sex, defined -- Discovery Health -- sex, anal» web.archive.org 2002-06-13 (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  21. «Prone masturbation a threat? Probably not» Indiana Daily Student (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  22. (Ingelesez) «Studies in the psychology of sex. Vol. 1, Sexual inversion / by Havelock Ellis. / by Havelock Ellis.» Wellcome Collection (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  23. (Ingelesez) «Myth of the Vaginal Orgasm» CWLU HERSTORY (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  24. «The Kinsey Institute - Kinsey Study Data [Research Program»] web.archive.org 2011-03-06 (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  25. (Ingelesez) «Your Guide to Masturbation» WebMD (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  26. (Ingelesez) Heiby, Elaine; Becker, James D.. (1980-04-01). «Effect of filmed modeling on the self-reported frequency of masturbation» Archives of Sexual Behavior 9 (2): 115–121.  doi:10.1007/BF01542263. ISSN 1573-2800. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  27. (Ingelesez) Alwis, ACD de; Senaratne, Amrd; Silva, SMPD De; Rodrigo, V. S. D.. (2009-10-29). «Bladder calculus presenting as excessive masturbation» Ceylon Medical Journal 51 (3): 121–122.  doi:10.4038/cmj.v51i3.1258. ISSN 2386-1274. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  28. (Ingelesez) Ozmen, Mine; Erdogan, Ayten; Duvenci, Sirin; Ozyurt, Emin; Ozkara, Cigdem. (2004-02-01). «Excessive masturbation after epilepsy surgery» Epilepsy & Behavior 5 (1): 133–136.  doi:10.1016/j.yebeh.2003.10.009. ISSN 1525-5050. PMID 14751219. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  29. (Ingelesez) Lopez-Meza, Elmer; Corona-Vazquez, Teresa; Ruano-Calderon, Luis A.; Ramirez-Bermudez, Jesus. (2005-12). «Severe impulsiveness as the primary manifestation of multiple sclerosis in a young female» Psychiatry and Clinical Neurosciences 59 (6): 739–742.  doi:10.1111/j.1440-1819.2005.01446.x. ISSN 1323-1316. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  30. (Ingelesez) Gerressu, Makeda; Mercer, Catherine H.; Graham, Cynthia A.; Wellings, Kaye; Johnson, Anne M.. (2008-04-01). «Prevalence of Masturbation and Associated Factors in a British National Probability Survey» Archives of Sexual Behavior 37 (2): 266–278.  doi:10.1007/s10508-006-9123-6. ISSN 1573-2800. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  31. The Gale Encyclopedia of Children's Health : Infancy Through Adolescence. (2nd ed. argitaraldia) Gale 2011 ISBN 978-1-4144-8692-5. PMC 712621295. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  32. (Ingelesez) Hansen, Jonas Kjeldbjerg; Balslev, Thomas. (2009-11-01). «Hand activities in infantile masturbation: A video analysis of 13 cases» European Journal of Paediatric Neurology 13 (6): 508–510.  doi:10.1016/j.ejpn.2008.10.007. ISSN 1090-3798. PMID 19010071. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  33. «NHS tells school children of their 'right' to 'an orgasm a day'» www.telegraph.co.uk (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  34. (Ingelesez) Giorgi, Giorgio; Siccardi, Marco. (1996-09-01). «To the Editors:» American Journal of Obstetrics & Gynecology 175 (3): 753.  doi:10.1053/ob.1996.v175.aob17503a10. ISSN 0002-9378. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  35. (Ingelesez) Heilborn, Maria Luiza; Cabral, Cristiane S.. (2006-07). «Sexual practices in youth: analysis of lifetime sexual trajectory and last sexual intercourse» Cadernos de Saúde Pública 22: 1471–1481.  doi:10.1590/S0102-311X2006000700011. ISSN 0102-311X. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  36. (Ingelesez) Menon, Anuradha; Williams, R. Hamish McAllister; Watson, Stuart. (2006-01). «Increased libido associated with quetiapine» Journal of Psychopharmacology 20 (1): 125–127.  doi:10.1177/0269881106059732. ISSN 0269-8811. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  37. (Ingelesez) Burleson, Mary H; Trevathan, Wenda R; Gregory, W. Larry. (2002-05-01). «Sexual behavior in lesbian and heterosexual women: relations with menstrual cycle phase and partner availability» Psychoneuroendocrinology 27 (4): 489–503.  doi:10.1016/S0306-4530(01)00066-X. ISSN 0306-4530. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  38. Psychology Modules for Active Learning.. Cengage Learning 2017 ISBN 978-1-337-51708-9. PMC 1200495344. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  39. Baker, Robin. (1996). Sperm wars : the science of sex. (1st ed. argitaraldia) HarperCollins ISBN 0-7881-6004-4. PMC 70238274. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  40. (Ingelesez) Baker, R. Robin; Bellis, Mark A.. (1993-11-01). «Human sperm competition: ejaculate manipulation by females and a function for the female orgasm» Animal Behaviour 46 (5): 887–909.  doi:10.1006/anbe.1993.1272. ISSN 0003-3472. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  41. (Alemanez) Thomsen, Ruth. (2001-02-27). Sperm Competition and the Function of Masturbation in Japanese Macaques (Macaca fuscata). Ludwig-Maximilians-Universität München (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  42. (Ingelesez) Baker, R. Robin; Bellis, Mark A.. (1993-11-01). «Human sperm competition: ejaculate adjustment by males and the function of masturbation» Animal Behaviour 46 (5): 861–885.  doi:10.1006/anbe.1993.1271. ISSN 0003-3472. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).
  43. (Ingelesez) Shackelford, Todd K.; Goetz, Aaron T.. (2007-02). «Adaptation to Sperm Competition in Humans» Current Directions in Psychological Science 16 (1): 47–50.  doi:10.1111/j.1467-8721.2007.00473.x. ISSN 0963-7214. (Noiz kontsultatua: 2022-05-22).

Kanpo estekak aldatu