Maria Lamas

kazetari, idazle, itzultzaile, ekintzaile eta politikari portugesa

Maria da Conceição Vassalo Silva da Cunha Lamas (Torres Novas, Portugal, 1893ko urriaren 6aLisboa, Portugal, 1983ko abenduaren 6a) portugaldar idazlea, itzultzailea, kazetaria eta ekintzaile politikari feminista ezaguna izan zen.[1]

Maria Lamas

presidentea

1945 - 1947
Bizitza
JaiotzaTorres Novas1893ko urriaren 6a
Herrialdea Portugal
HeriotzaLisboa1983ko abenduaren 6a (90 urte)
Hobiratze lekuaBenfica Cemetery (en) Itzuli
Hezkuntza
Hizkuntzakportugesa
Jarduerak
Jarduerakkazetaria, idazlea eta argazkilaria
Jasotako sariak

Biografia aldatu

Maria da Encarnação Vassaloren eta Manuel Caetano da Silvaren lehen alaba izan zen. Bere haurtzaroan Torres Novasen Errege Eskolara joan zen, eta gero, Jesús, María y José izeneko erlijio-eskolan osatu zuen, Torres Novasen.[2] 1910ean ezkondu zen lehen aldiz, José Pignolet Ribeiro da Fonseca teniente teofiloarekin, 1919 arte ezkonduta egon zen, eta bi alaba izan zituen: María Emilia (1911) eta María Manuela (1913). Luandan (Angola) bizi izan zen 1911tik 1913ra bitartean, senarrari misio militarrean laguntzen. Han jaio zen bere alaba zaharrena. 1916an Gurutze Gorriko boluntario gisa lan egin zuen, Lehen Mundu Gerran soldadu borrokalarien familientzako dirua biltzeko gaualdiak antolatzen.

Lisboan bizi zela, arazo ekonomikoez kexatzen zen bere familiari laguntzeko lanean hasi zen, Sisimon ehun-lantegian. Ferreira de Castroquien idazlearekin harremanetan jarri zen, eta hark Civilização argitaletxerako kontratatu zuen, eta ondoren O Século-rako.[2] 1920an kazetari hasi zen lanean Ameriketako Albiste Agentzian. 1921ean bigarren ezkontza, Alfredo da Cunha Lamas kazetariarekin eta Maria Cándida alaba izan zuen.[1]

Kazetari lan egin zuen hainbat egunkari eta aldizkaritan, hala nola A Joaninha, A Voz, Correio da Manhã, O Século egunkariaren Modas & Bordados gehigarrian eta Mulheres aldizkarian, zeinaren zuzendaria izan zen. Bereziki aipagarriak dira «As Mulheres do meu País» haur-literaturaren eta etnologiaren esparruko lanak.[1][3][4]

Bere lanetan hainbat izengoiti erabili ditu, hala nola María Fonseca, Serrana d’Ayre edo Rosa Silvestre.[1]

Militantzia eta aktibismo politikoa aldatu

Portugalgo Alderdi Komunistaren (PCP) jarraitzailea, oposizio demokratikoari lotuta egon zen Nobo Estatuan. 1962tik 1969ra bitartean, Parisen bizi izan zen, politikari erbesteratu gisa, Saint-Michel Grand Hotelean, Auzo Latinoan. Han ezagutu zuen Marguerite Yourcenar, eta jarduera politiko eta laguntza handia eman zien portugaldar errefuxiatuei erregimen faxistaren aurka. 1974ko apirilaren 25ean afiliatu berria zen.[5]

1945ean, Gazteen Unitate Demokratikoaren Mugimenduaren (MUD gaztea) zerrendetara atxiki zen, eta urte horretan bertan Emakume Portugaldarren Kontseilu Nazionala osatu zuen, non 1947an Zuzendaritzako Lehendakaritza hartu zuen. 1946an, Emakumeen Nazioarteko Federazio Demokratikoaren (FDIM) Biltzar sortzailean parte hartu zuen.[1]

1958ko ekainean, Kopenhageko Emakumeen Nazioarteko Biltzarrean parte hartu zuen. 1975ean, Emakumearen Nazioarteko Urtean, FDIMren VII. Biltzarrean parte hartu zuen Berlinen, eta Portugalen, berriz, Valentina Tereschkovaren omenezko bileran izan zen.[1]

Lanak aldatu

  • Humildes (poesía, 1923)
  • Diferencia de razas (Diferença de Raças) (erromantzea, 1924)
  • El camino luminoso (O Caminho Luminoso) (erromantzea, 1928)
  • María Cotovia (umeentzako liburua, 1929)
  • Las aventuras de cinco hermanitos (As Aventuras de Cinco Irmãozinhos) (umeentzako liburua, 1931)
  • La montaña maravillosa (A Montanha Maravilhosa) (umeentzako liburua, 1933)
  • La estrella del norte (A Estrela do Norte) umeentzako liburua, 1934)
  • Aros de cereza (Brincos de Cereja) (umeentzako liburua, 1935)
  • Más allá del amor (Para Além do Amor) (erromantzea, 1935)
  • La isla verde (A Ilha Verde) (umeentzako liburua, 1938)
  • El valle de los encantos (O Vale dos Encantos) (umeentzako liburua, 1942)
  • El camino luminoso (O Caminho Luminoso) (1942)
  • Las mujeres de mi país (As Mulheres do Meu País) (1948)
  • La mujer del mundo (A Mulher no Mundo) (1952)
  • El mundo de los dioses y de los héroes, mitología general (O Mundo dos Deuses e dos Heróis, Mitologia Geral) (1961)
  • Archipiélago de Madera (Arquipélago da Madeira) (1956)

Itzulpenak aldatu

Sariak eta ohoreak aldatu

  • Santiago de la Espada Ordenaren dama ofiziala.
  • 1982: Liberaltasunaren Ordenaren bereizketa.[3]
  • 1975: Emakumeen Mugimendu Demokratikoaren (MDM) ohorezko lehendakaria.
  • 1983: Eugénie Cotton domina, Emakumeen Nazioarteko Federazio Demokratikoak emana.

Aintzatespenak aldatu

  • Torres Novasen Torres Novaseko Industria Eskolari Maria Lamas izena eman zioten, sortu zeneko 50. urteurrena ospatzeko.[3]

Erreferentziak aldatu

  1. a b c d e f Maria Lamas, notas biográficas. .
  2. a b MACHADO, JOÃO. «MARIA LAMAS Jornalista, activista política e cívica, escritora portuguesa: 1893 - 1983» www.vidaslusofonas.pt.
  3. a b c Ventura, José Manuel. «Patrona» Escola Secundária de Maria Lamas.
  4. FIADEIRO, Maria Antónia. (5 y 6 de diciembre de 1998). «Movimento Feminista em Portugal» SAPO.
  5. Pereira, José Pacheco. (7 de diciembre de 2003). Estudos sobre o Comunismo: A PROPÓSITO DE MARIA LAMAS. .

Bibliografia aldatu

Kanpo estekak aldatu