Mapa

eremu baten ikusizko irudikapena

Mapa bat eskualde bateko edozein aldagai irudikatzen duen adierazpen grafikoa da, normalean bi dimentsioko planoan. Hala ere, esferikoak izan daitezke munduko bolak bezala. Aldagai horiek mota askotakoak izan daitezke eta mapa mota definitzen dute. Mapa bat marrazterako edo interpretatzerako orduan, pertsona orok eskala kontuan hartu behar du.

Munduko mapa, Gerard van Schagen-k egina, Amsterdam, 1689
Euskal Herriko mapa politikoa.

Ezagutzen diren mapa zaharrenak zerua irudikatzen duten arren, lurraldea irudikatzen duten mapak dira ohikoena aspalditik. "Mapa" hitza latinetik dator, Mappa mundi elkarketatik, non mappa-ren esanahia 'zapia' den[1].

Historia

aldatu

Mapak giza asmakizun garrantzitsuenetariko bat izan dira urtetan zehar, gizakiei bidea emanez munduan zeharreko bideak eta nabigazioa azaltzeko. Labar-pinturetan eta harrietako grabatuetan azaltzen diren lehen mapak ahaztu gabe, antzinako Babilonian, Grezian eta Erroman, Txinan eta Indian sortzen dira lehen mapa zehatzak. Bi dimentsioko mapak dira ohikoenak, baina, Grezia klasikoaren aroan ere baziren hiru dimentsioko esferatan, globotan, proiektatutako mapak.

Mercatorren proiekzioa, Gerardus Mercator geografo flandestarrak garatua, asko erabili zen XX. mendearen bukaera arte lurraren bi dimentsioko proiekzio estandar gisa, proiekzio zehatzagoak egin ziren arte. Mercator izan zen, halaber, atlas kontzeptua, mapa-bilduma gisa, zabaldu zuen lehena.

Geografia

aldatu

Kartografia esaten zaio mapa geografikoen elaborazioari, eta kartografoa horretan aritzen denari. Errepide mapak dira seguruena gaur egun gehien erabiltzen direnak, baina mota askotako mapak daude.

Mapa motak

aldatu

Mapa mota ugari daude irudikatutakoaren arabera:

Ohiko mapa guztiak mapa geografikoak dira, baina gaur egun hedaduraz bestelako mapak ere osatzen dira: garun-mapak, DNA mapak

Erreferentziak

aldatu
  1. (Ingelesez) Alington, Gabriel. (1996). The Hereford Mappa Mundi. Gracewing, 9 or. ISBN 9780852443552..

Kanpo estekak

aldatu