Lovaina edo Leuven[1] (nederlanderaz: Leuven; frantsesez: Louvain; alemanez: Löwen) Belgikako hiri unibertsitario bat da, Flandriako Brabanten kokatua. 90.706 biztanle ditu.

Lovaina
Leuven
Belgian municipality with the title of city (en) Itzuli
Administrazioa
Estatu burujabe Belgika
Belgikako eskualdea Flemish Region
Province of Belgium Flandriako Brabante
Belgikako barrutiaArrondissement of Leuven
AlkateaMohamed Ridouani (en) Itzuli
Izen ofizialaLeuven
Louvain
Jatorrizko izenaLeuven
Posta kodea3000, 3001, 3010, 3012 eta 3018
HerriburuaLeuven (en) Itzuli
Geografia
Koordenatuak50°52′39″N 4°42′16″E / 50.8775°N 4.704444°E / 50.8775; 4.704444
Map
Azalera57.51 km²
Altuera39 m
MugakideakRotselaar, Bierbeek eta Oud-Heverlee
Demografia
Biztanleria101.032 (2021eko urtarrilaren 1a)
−1.094 (2020)
Dentsitatea1.756,77 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia16
Ordu eremuaUTC+01:00
Hiri senidetuakKrakovia, Lüdenscheid, Rennes, Cristian (Sibiu), 's-Hertogenbosch, Tainan eta Louvain-la-Neuve (en) Itzuli
Hizkuntza ofizialanederlandera
leuven.be

Lovainako Unibertsitate Katolikoa hiriko ekonomiaren ardatz historiko eta nagusia izan zen. Belgikako unibertsitate zaharrena izan zen, 1425ean sortua. Flandriar eta valoniarren arteko tirabiren ondorioz, 1968an bitan zatitu zuten, eta frantses hiztunek hiri berri bat sortu zuten, Lovaina Berria (Louvain-la-Neuve). Lovaina Berrian ezarri zuten beraien unibertsitatea, Université catholique de Louvain delakoa. Antzinako unibertsitatea KU Leuven neerlandofona bilakatu zen.

Lovainaren beste bereizgarrietako bat da han sortutako Stella Artois garagardo marka famatua. 1366an hasi ziren hiri hartan garagardoa egiten.

Banaketa administratiboa aldatu

Barrutiak aldatu

Barrutia Azalera
(km²)
Biztanleria
(31/12/2007)
Dentsitatea
(bizt./km²)
Leuven 5,52 30.283 5486
Heverlee 21,60 21.721 1006
Kessel-Lo 16,06 27.755 1728
Wijgmaal 4,59 3.519 767
Wilsele 8,86 9.454 1067
Iturria: Leuvengo udala

Ondarea aldatu

Kulturagune garrantzitsua da XIV. mendean sortu zen flandestar unibertsitateari esker eta ondo gorde ditu, bestalde, garai bateko monumentuak: XII. mendeko gaztelua, XV. mendeko udaletxe gotikoa, XV-XVI. mendeetako Saint-Pierre eliza gotikoa, Saint-Jacques eliza (XII-XVI. m.), Saint-Michel eliza barrokoa (XVII. m.), XII. mendeko abatetxea, XV-XVIII. mendeetako komentua eta XIV. mendeko unibertsitatea, 1425ean sortua eta Herbehereetako unibertsitate zaharrena dena.

Historia aldatu

IX. mendean sortu zen Lovainako hiria, germaniar enperadore batek normandiarrei aurre egiteko eraiki zuen gazteluaren inguruan hain zuzen. XI. menderako hiri garrantzitsua zen, bertan bizi izan baitziren Lovainako kondeak lehendabizi eta Brabanteko dukeak, ondoren. XIV. mendean Europako hiri handienetakoa zen (ehungintzari esker nagusiki). Hiritarren eta nobleen arteko liskarrak zirela eta, Flandesera eta Ingalaterrara aldatu ziren ehungintzako lantegi nagusiak eta Brusela bihurtu zen Brabanteko hiriburu.

Flandriar eta valoniarren arteko tirabiren ondorioz, 1968an bitan zatitu zuten, eta frantses hiztunek hiri berri bat sortu zuten, Leuven Berria (Louvain-la-Neuve). Leuven Berrian ezarri zuten beren unibertsitatea, Lovainako Unibertsitate Katolikoa (frantsesez: Université Catholique de Louvain, nederlanderaz: Katholieke Universiteit Leuven).

Ekonomia aldatu

Lovainako Unibertsitate Katolikoa (KU Leuven) hiriko ekonomiaren ardatz nagusia da.

Nekazaritzako eremu oparo baten erdian dago; industriagune garrantzitsua ere bada (destilategiak, garagardogintza, mekanika, automobilgintza, kimika, janari industria, larrugintza). Leuvenen beste bereizgarrietako bat da han sortutako Stella Artois garagardo marka famatua. 1366an hasi ziren hiri hartan garagardoa egiten.

Klima aldatu

      Datu klimatikoak (Leuven (1981–2010))      
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 5.9 6.8 10.6 14.4 18.5 21.1 23.5 23.2 19.5 15.1 9.8 6.3 14.6
Batez besteko tenperatura (ºC) 3.2 3.5 6.6 9.5 13.5 16.2 18.4 18.0 14.9 11.1 6.8 3.8 10.5
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 0.5 0.4 2.7 4.4 8.4 11.3 13.4 12.8 10.2 7.3 3.9 1.4 6.4
Pilatutako prezipitazioa (mm) 70.5 59.5 65.4 50.0 63.6 70.4 72.7 71.3 64.8 71.9 70.6 76.1 806.8
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) 12.6 10.9 12.9 9.9 11.3 10.7 10.4 10.2 10.6 11.1 11.9 12.7 135.2
Eguzki orduak 56 74 119 170 202 197 210 200 143 118 63 46 1597
Iturria: KMI/IRM[2]


Argazkiak aldatu

Demografia aldatu

Hiri senidetuak aldatu

Lovaina ondorengo hiriekin senidetuta dago:

Erreferentziak aldatu

  1. Euskaltzaindiak biak onartu ditu, 167. arauan.
  2. KMI/IRM. Climate data Leuven. .

Kanpo estekak aldatu