La Tortajada
| La Tortajada | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Consuelo Tamayo |
| Jaiotza | Santa Fe, 1867ko maiatzaren 6a |
| Herrialdea |  Espainia |
| Heriotza | Santa Fe, 1957ko otsailaren 7a (89 urte) |
| Heriotza modua | berezko heriotza: minbizia |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | dantzaria eta abeslaria |
| Izengoitia(k) | La Tortajada |
| Musika instrumentua | ahotsa |
Consuelo Tamayo Hernández (Santa Fe, Granada, 1877ko maiatzaren 6a - Ibidem, 1957ko otsailaren 7a), “La Tortajada” izenaz ezagunagoa, Belle Époque antzerki-aldizkariko dantzari eta kantaria izan zen.
Biografia aldatu
Granadako Ibarreko herri batean jaio zen Consuelo, baina Bartzelonako moja-eskola batean hezi zen. Ikastetxe horretako koruko zuzendariarekin, Ramón Tortajadarekin, ezkonduko zen, nerabe zela; antzerki-agente gisa, Madrilen eta Bartzelonan aurkeztu zen, eta, hamabost urte zituela, Parisko Empiren hasi zen antzezten.[1][2][3] “La Bella Otero”-rekin batera, eta Espainian gutxi jardun arren, arrakasta handiak izan zituen Frantziako hiriburuan, Londresen eta Europako, Ipar Amerikako eta baita Hegoafrikako Transvaalean ere.[1][a][3] Gilen II.a Alemaniako kaiserrak eta Nikolas II.a Errusiako tsarrak kondekoratu egin zuten, eta Pio X.a aita santuak audientzia pribatuan jaso zuen.[1][3][b]
1911n Santa Fe-ra itzuli zen, amaren egoera txarraren berri jasota, eta «hilzorian zegoela, tauletatik jaisteko eskatu zion amak».[1] Consuelok 1913 inguruan utzi zuen eszena, eta senar-emazteak arabiar estiloko jauregitxo batean jarri ziren, Granadako hiriburuko Mariana Pineda plazan.[4] Bere senarrak Udalaren Musika Eskola zuzendu zuen eta Rinconslloko tertulian parte hartzen zuen. Granadatik Motrilerako autobus-linea zerbitzua ere jarri zuen martxan, baina porrot egin zuen.
Amaiera dramatiko gisa, Ramón Tortajadak ihes egin zuen sukaldariarekin eta aurrezkiekin.[1]
,_Tovar.jpg)
Konsuelo Tamayo Tortajada Santa Fe-ra itzuli zen, bere jaioterrira. Laurogeita bederatzi urte zituela hil zen, eta kale bat du.[5] Ramon Tortajada 1928an hil zen.[6][7]
Aintzatespenak aldatu
2018ko uztailean, "Herstóricas. Historia, Mujeres y Género " eta " Komikigileak "kolektiboak kultura- eta hezkuntza-izaerako proiektu bat sortu zuen, emakumeek gizartean egindako ekarpen historikoa ikusarazteko eta karta-joko batean oinarriturik ez egoteari buruz hausnartzeko.
Karta horietako bat Tamayori eskainia dago.[8][9]
Erreferentziak aldatu
- ↑ a b c d e Txantiloi:Versalita. (17 de diciembre de 2016). «Consuelo Tamayo» santafedigital.es.
- ↑ "Plays and Players" Navy & Army Illustrated (July 30, 1904): 575.
- ↑ a b c «Granadinos del siglo XX» ideal.es.
- ↑ "Spider Dancer Arrives" New York Times (October 22, 1913): 9. via Newspapers.com
- ↑ "Once Famous Dancer Living in Seclusion" Springfield Leader (December 3, 1926): 6. via Newspapers.com
- ↑ "Ramon Tortajada"[Betiko hautsitako esteka] New York Times (April 20, 1928): 17.
- ↑ Calle Consuelo Tamayo la Tortajada (callejero.hispavista). .
- ↑ «Participa en el Crowdfunding "Herstóricas Pioneras" en Verkami» www.verkami.com.
- ↑ Madridiario. «Paseos urbanos con historia y mirada feminista» Madridiario.
Kanpo estekak aldatu
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: La Tortajada  |
- «Retrato de Consuelo Tamayo Hernández "La Tortajada"» ceres.mcu.es.
- «Retrato de Consuelo Tamayo Hernández "La Tortajada"» colección de la Royal Academy of Music.
Datuak: Q32959327
Multimedia: Consuelo Tamayo / Q32959327
Aipuaren errorea: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found