Kanon (literatura)

Literaturan, kanona garaian garaiko ospe handiena dituzten idazlanen multzoa da. Ospe hori denboran zehar aldatzen den heinean, kanona ere aldatu egiten da. Mundu akademikoak eta kritikariak izaten dira kanona zein den ebazten dutenak. Zenbait literatura-sarik ere idazlan batzuk goraipatzeko ahalmena duten heinean, idazlan batzuk kanoniko bihurtzen dituzte denboraren lerroaren une jakin batean.

Literaturan, garai bateko kanona zein den eztabaidatu ohi da. Historiari begiratzen zaionean, eztabaidatzen da zeintzuk diren garai jakin bateko libururik esanguratsuenak, zeintzuk bihurtu diren literatura klasikoak. Behin baino gehiagotan gertatu izan da bere garaian kanonetik kanpo zeuden idazlanak, geroago bere baitan biltzea. Etorkizuneko kanonean sartzeko aukera handia aurreikusten zaien idazlanei abangoardia etiketa jarri izan zaie XX. mendetik aurrera.

Ondorioak

Idazlan bat kanonaren baitan edo kanonetik kanpo kokatzea, ondorio handiak ditu lan horren hedapenean. Kanonean kokatutako lanak izan ohi dira arlo akademikoan irakurtzeko aholkatzen direnak, gehien editatu eta hedatzen direnak. Kanonetik kanpo geratzea baztertuta eta agian betiko ahaztuta geratzea ekar dezake.

Ikus, gainera

• Klasiko.
• Mendebaldeko kanona.

Bibliografia

• Gabilondo, Joseba: “Kanonaren sorrera egungo euskal literaturan: ETIOPIA-z”, Egan 1993 (2), 33-65. or.
• ATUTXA, Ibai: Kanonaren gaineko nazioaz, Utrisque Vasconiae, 2012.
• (Ingelesez) BLOOM, Harold: The Western Canon: The Books and School of the Ages Riverhead, 1995.

Kanpo estekak

• Datuak: Q20080754