Ixkeriako Txetxeniar Errepublika
Ixkeriako Tetxeniar Errepublika (txetxeneraz: Нохчийн Республик Ичкери) Txetxenia-Inguxia errepublika sozialista sobietarretik sortutako gobernu partzialki-onartu bat izan zen. 1991eko azaroaren 30ean Inguxetian erreferendum bat egin zen, eta Ixkeriako Txetxeniar Errepublikatik bereizi ziren, Errusiar Federazioarekin bat eginez errepublika gisa[1].
| Ixkeriako Txetxeniar Errepublika Nóxçiyn Respublik Içkeri Нохчийн Республик Ичкери Чеченская Республика Ичкерия | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1991 – 2000 | |||||||||
| Errepublika (1991–1996) Errepublika islamiko (1996–2000) | |||||||||
| |||||||||
 | |||||||||
| Geografia | |||||||||
| Hiriburua | Grozny | ||||||||
| Ekonomia | |||||||||
| Dirua | Errusiar errubloa naxar txetxeniar | ||||||||
| Kultura | |||||||||
| Hizkuntza(k) | Txetxeniera, errusiera | ||||||||
| Erlijioa | Sekularismo (1991–1996) Sunnismo (1996–2000) | ||||||||
| Historia | |||||||||
| Garai historikoa | Sobietar Batasunaren desegitea | ||||||||
| Independentzia aldarrikapena | 1991ko azaroaren 1a | ||||||||
| Lehen Txetxeniar Gerra | 1994ko abenduaren 11 | ||||||||
| Mosuko Bake Ituna | 1997ko maiatzaren 12a | ||||||||
| Bigarren Txetxeniar Gerra | 1999ko abuztuaren 26a | ||||||||
| Groznyren erorketa | 2000ko otsailaren 6a | ||||||||
| Kaukasoko Emirerria | 2007ko urriaren 31 | ||||||||
| |||||||||
1994-1996 arteko Lehen Txetxeniar Gerraren ostean, indar independentistek irabazi zuten[2]. De facto independentzia lortu ostean 1996an, Txetxeniako gobernuak ez zuen lortu ordena berrezartzea[3]. 1997ko azaroan Txetxenia errepublika islamiko batean bilakatu zen[4][5]. 1999ko abuztutik 2000ko maiatzera bitarte Bigarren Txetxeniar Gerra gertatu zen eta Errusiar Federazioak lurraldea berriro kontrolpean ezarri zuen[6]. Gobernuak atzerrian jarraitu zuen, ahalik eta 2007an Doka Umarovek Kaukasoko Emirerria izeneko entitatean batu zuen arte, Kaukasoko iparraldeko mugimendu independentistak eta islamistak batu nahi dituen eragilea. Umarovek bere burua emir izendatu zuen[7].
Erreferentziak aldatu
- ↑ «№ 031 от 27 февраля 2014 года.pdf - Яндекс.Документы» docs.yandex.ru (Noiz kontsultatua: 2022-03-06).
- ↑ «Still growling» The Economist 1998-01-22 ISSN 0013-0613. (Noiz kontsultatua: 2022-03-06).
- ↑ «BBC News | Europe | Chechen president cracks down on crime» news.bbc.co.uk (Noiz kontsultatua: 2022-03-06).
- ↑ «Chechnya’s chop-chop justice» The Economist 1997-09-18 ISSN 0013-0613. (Noiz kontsultatua: 2022-03-06).
- ↑ (Ingelesez) «Chechnya proclaimed Islamic republic» UPI (Noiz kontsultatua: 2022-03-06).
- ↑ (Ingelesez) «Chechnya profile - Timeline» BBC News 2018-01-17 (Noiz kontsultatua: 2022-03-06).
- ↑ (Ingelesez) «Chechen Leadership In Exile Seeks To Salvage Legitimacy» RadioFreeEurope/RadioLiberty (Noiz kontsultatua: 2022-03-06).
