Baskoien hizkuntza

Baskoien hitz egiten zuten hizkuntza
Hizkuntza baskoniko» orritik birbideratua)

Baskoien hizkuntza[1], hizkuntza baskonikoa[2] edo baskoiera[3] antzinatean baskoiek erabiltzen zuten hizkuntza hil bat da. Aztarna arkeologikoek erakusten dute hizkuntza bat edo batzuk izan zirela edo, zuzenean, euskararen aurrekaria izan zela.

Baskoien hizkuntza
sorioneku · {n}

tenekebeekiŕateŕe[n] oTiŕtan · eseakaŕi

eŕaukon ·.
Datu orokorrak
EskualdeaBaskoien lurraldea
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza
Euskal hizkuntzak
Alfabetoalatindar alfabetoa
Hizkuntza kodeak

Baskoien eta akitaniarren hizkuntzen arteko erlazioa ez dago argi. Dena den, hizkuntza bera edo familia berekoak izan zitezkeela uste da.

Bi idazkera sistematan jaso dugu hizkuntza hau: iberierazko idazkera oinarri hartuta, baskoiek garatu zuten idazkera eta geroago, latinez. Latinez ez da orain arte baskoierazko testurik aurkitu, izenak baizik, latinezko testuetan sartuta.

Inskripzioak

aldatu

Guregana heldu diren ustezko arrasto nagusiak Antzinako Erromako garaiko baskoien lurraldeko inskripzioetan daude:

        (= barskunes edo barskunez)

       (= baskunes edo baskunez)

     (= benkota)

      (= bentian)

      (= bentian)

      (= oTtikes)

     (= []en s[ ])

   (= boŕ[ ])

    (= basi[ ])

   (= )

  

(= [ ]ŕar[ ])
(= [ ]boŕkar be[ ])
(= [ ]tuŕś ki[ ])
(= [ ]beltine[ ])
(= [ ]ŕśka[ ])
(= [ ]be[ ])
(= [ ]titu[_]śta[ ])
(= [ ]nesketi[ ])
(= [ ]kane[ ])
(= [ ]kuśoŕ[ ])
(= [ ]ś[ ])

                              (= likine abuloŕaune ekien bilbiliaŕs)

  

sorioneke
kunekeřekiřateŕe//n
oTiřtaneseakaŕi
eŕaukon

Idazkera

aldatu

Inskripzio hauen idazkera baskonikoa da, alfabeto feniziarretik sortutako iberiarrenaren eta zeltiberiarrenaren antzekoa da, baina baskoien idazkerak zeinu berezirik badu.[9]

Baskonikoa
  g/k b d/t  
a         s   ś  
e         ŕ   ř  
i         l   r  
o           n  
u           ń?  

[9][oh 1]

Oharrak

aldatu
  1. Gorriz Irulegiko Eskuan dokumentatu ez diren zeinuak (Ferrer i Jané, 2023).

Erreferentziak

aldatu
  1. del Burgo, Maria Antonia; Mugica, Matias. (2007). Nafarroako Erreinua. Nafarroako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2023-1-1).
  2. Gorrotxategi, Joakin. (2020). «Aquitano y Vascónico» Palaeohispanica 20: 721–748..
  3. Gorrotxategi, Joakin. (2014). «Arabako (eta inguruko) hizkuntzak antzinatean» Arabako hiztunak XXI. mendeko eleaniztasunean: 6–20..
  4. Velaza, Javier. (2009). «Epigrafía y literacy paleohispánica en territorio vascón: notas para un balance provisional» Palaeohispanica 9: 611–622..
  5. Garcia-Barberena, Maria; Unzu, Mercedes; Velaza, Javier. (2015). «Esgrafiado en signario paleohispánico hallado en Pamplona» Palaeohispanica 15: 177–182..
  6. a b (Gaztelaniaz) Aiestaran, M; Gorrochategui, J; Velaza, J. (2023). «La inscripción vascónica de Irulegi (Valle de Aranguren, Navarra)» Palaeohispanica 23: 267-293.  doi:10.36707/palaeohispanica.v23i0.560. ISSN 1578-5386..
  7. Armendáriz Martija, Javier. (2005). «Propuesta de identificación del campamento de invierno de Pompeyo en territorio vascón» Trabajos de arqueología Navarra 18: 41–64..
  8. Simón Cornago, Ignacio. (2015). «Τreinta años de investigaciones sobre la inscripción musiva de Caminreal (Hispania Citerior; MLH E.7.1 = K.5.3)» Palaeohispanica 15: 87–127..
  9. a b (Gaztelaniaz) Ferrer i Jané, Joan. (2023). «La inscripción vascónica de la mano de Irulegi desde la perspectiva ibérica» Fontes Linguae Vasconum (136): 515–538.  doi:10.35462/flv136.9_3. ISSN 2530-5832..

Ikus, gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu