Irulegi (Aranguren)

Euskal Herriko mendia

Irulegi[1] Nafarroako mendi bat da, Arangurengo mendietako hirugarren mendi altuena. Itzagaondoa eta Arangurenen arteko mugan dago eta azken honetako Lakidain herrixka oso hurbil dagoenez Lakidaingo haitzak edo Peñas de Laquidáin izenez ere ezaguna da. 893 metroko garaiera du.

Irulegi
Datu orokorrak
Garaiera893 m
Motamendi
Geografia
Map
Koordenatuak42°46′46″N 1°30′48″W / 42.779458°N 1.5134228°W / 42.779458; -1.5134228
MendikateaArangurengo mendilerroa
Herrialdea Euskal Herria
Foru erkidego Nafarroa Garaia
UdalerriaAranguren
Mendizaletasuna
Ohiko bideaLakidain (Aranguren),
Idoate (Itzagaondoa)
LuberriLuberri
Geologia
GaraiaBrontze Aroa
Lehen Burdin Aroa
Bigarren Burdin Aroa
Erdi Aroa

Gailurrean Erdi Aroko Irulegiko gaztelua zegoen, zein azken hamarkadan induskatu eta berreskuratua izan den. Halaber, gaztelu aurreko lautadan erromatarrak iritsi aurreko Burdin Aroko eta Brontze aroko herrixka bat egon zen. 2020 urte inguruan hura induskatzeari ekin zioten eta aurkikuntza handiak erdietsi, Irulegiko eskua delakoa kasu.

Izena aldatu

Jatorria "hirur egi" litzateke[2]. Erdiko "R" horri "L" bilakatzen da disimilazio prozesu baten bidez. Beste teoria batzuek iratxe hitza ikusten dute lehen zatian, edo hiri izenaren forma zaharra.[2]

Igoera ohikoak aldatu

Ekialdetik, Idoatetik ere igotzen bada ere, igoerarik erabiliena mendebaldetikoa da, Lakidainen hasten dena. 45 bat minututan tontorrera heltzen da.

Iruditegia aldatu

Erreferentziak aldatu

  1. Mendi-zerrenda EMFko webgunean.
  2. a b (Gaztelaniaz) Belasko, Mikel. (2013). Irulegi. Mikel Belasko. Toponimia. (Noiz kontsultatua: 2020-07-13).

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu


  Artikulu hau Nafarroako geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.