Federico Fellini

Federico Fellini
Bizitza
Jaiotza	Rimini, 1920ko urtarrilaren 20a
Herrialdea	Italia ; Italia (1920ko urtarrilaren 20a - 1993ko urriaren 31)
Heriotza	Erroma, 1993ko urriaren 31 (73 urte)
Hobiratze lekua	Rimini
Heriotza modua	berezko heriotza: aire-erasoa; miokardio infartu akutua
Familia
Ezkontidea(k)	Giulietta Masina (1943 - 1993)
Hezkuntza
Heziketa	Erromako La Sapienza Unibertsitatea
Hizkuntzak	alemana; ingelesa; italiera
Jarduerak
Jarduerak	zinema zuzendaria, gidoilaria, satira-idazlea eta komikigilea
	Parte-hartzailea documenta 6 (en) ;
Lantokia(k)	Erroma
Lan nabarmenak	La strada; 8½; Amarcord; I Vitelloni (en) ; La Dolce Vita
Jasotako sariak	ikusi Praemium Imperiale (1990) ; Ohorezko Oscar Saria ; BAFTA Award for Best Production Design : Fellini's Casanova (en) ; Blue Ribbon Awards for Best Foreign Film : La strada; Bodil Awards : La strada, 8½, Amarcord; Urrezko Palma : La Dolce Vita; David di Donatello for Best Director : Le notti di Cabiria, La Dolce Vita, Amarcord; David Luchino Visconti ; [[]] : And the Ship Sails On (en) ; [[]] : Ginger and Fred (en) ; Directors Guild of America ; European Film Academy Lifetime Achievement Award (1989) ; Film Society of Lincoln Center ; French Syndicate of Cinema Critics Awards : Roma (en) , Amarcord; Nastro d'Argento for Best Director : I Vitelloni (en) , La strada, Le notti di Cabiria, 8½, Amarcord, City of Women (en) , And the Ship Sails On (en) ; Nastro d'Argento for Best Screenplay : La strada, 8½, Amarcord; [[]] : La Dolce Vita, 8½, Amarcord; Kansas City Film Critics Circle Awards 1966 : Juliet of the Spirits (en) ; Kinema Junpo : La strada, 8½, Amarcord; Moscow International Film Festival awards : 8½, Intervista (en) ; New York Film Critics Circle Awards : Amarcord; Sant Jordi Zinema Sariak : Le notti di Cabiria, Juliet of the Spirits (en) , And the Ship Sails On (en) ; [[]] : Amarcord; Grand Jury Prize : I Vitelloni (en) , La strada; Golden Lion for Lifetime Achievements ; Knight Grand Cross of the Order of Merit of the Italian Republic ;
Nominazioak	ikusi Jatorrizko gidoi onenaren Oscar Saria : [[Paisà (en) ]]; Jatorrizko gidoi onenaren Oscar Saria : La Dolce Vita; Jatorrizko gidoi onenaren Oscar Saria : [[I Vitelloni (en) ]]; Jatorrizko gidoi onenaren Oscar Saria : 8½; Jatorrizko gidoi onenaren Oscar Saria : Amarcord; Egokitutako gidoi onenaren Oscar Saria : Roma città aperta; Jatorrizko gidoi onenaren Oscar Saria : La strada; Zuzendari onenaren Oscar Saria : Fellini Satyricon; Zuzendari onenaren Oscar Saria : Amarcord; Zuzendari onenaren Oscar Saria : La Dolce Vita; Zuzendari onenaren Oscar Saria : 8½; Egokitutako gidoi onenaren Oscar Saria : [[Fellini's Casanova (en) ]];
Influentziak	Charlie Chaplin eta Pablo Picasso
Kidetza	Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
IMDb	nm0000019
	federicofellini.it eta federicofellini.info

Federico Fellini (1920ko urtarrilaren 20 - 1993ko urriaren 31) Italiako zinema zuzendaria zen, XX. mendeko ospe handienetakoa. Felliniren filmetan memoria, ametsak, fantasia eta apetak nahasten dira.^[1]

BiografiaAldatu

Hasieran Rossellini eta Lattuadarekin lan egin zuen (Roma, città aperta; Paissa). Neorrealisten eragina izan zuen hasieran: Les fous du music-hall, Luci di varietà, 1951, Courier du coeur, Lo Sceico bianco, 1952; I Vitelloni, 1953). Gero bere nortasuna finkatu zuen, eta oso obra oparoa sortu zuen. Gizarteak oinarritzat emakumearen alienazioa (La Strada, 1954) edo tranpa eta gezurra (Il Bidone, 1955) dituela esanez, gizarte bat auzitan jarriz; uste osoa du errugabezian (Le Notti di Cabiria, 1957) eta zorion gogoan (Giulietta dei Spiriti, 1965). Ondasunetan aberats direnen gainbeheraren lekuko eta epaile izan zen (La Dolce vita, 1959). Otto e Mezzo (1963) filmaren ondoren, zinema onirikoaren poeta argiena bihurtu zen, irudirik zoragarrienak eta ironiaz beteenak eskainiz. Fellini Satyricon (1968), Roma (1971), Amarcord (1973) filmetan, iragana berriro eskuratu nahi duen gizona azaldu zuen, gizonaren bizitzaren deskripzio gogorra eginez. geroztik pelikula hauek egin ditu: Il Casanova, 1976; La città delle donne, 1979; Prova d'orchestra, 1978; E la nave va, 1983; Ginger e Fred, 1985.

Zuzendutako filmakAldatu

Luci del Varietà (1950) (Alberto Lattuada-rekin batera)
Lo Sceicco Bianco (1951)
I Vitelloni (1953)
L'Amore in Città (1953)
La Strada (1954) Ingelesa ez den hizkuntza batean egindako film onenaren Oscar Saria irabazi zuen.
Il bidone (1955)
Le Notti di Cabiria (1957) Ingelesa ez den hizkuntza batean egindako film onenaren Oscar Saria irabazi zuen.
La Dolce Vita (1960)
Boccaccio '70 (1962)
8½ (1963) Ingelesa ez den hizkuntza batean egindako film onenaren Oscar Saria irabazi zuen.
Giulietta degli Spiriti (1965)
Satyricon (1969)
I Clowns (1970)
Roma (1972)
Amarcord (1973) Ingelesa ez den hizkuntza batean egindako film onenaren Oscar Saria irabazi zuen.
Il Casanova di Federico Fellini (1976)
Prova d'orchestra (1979)
La città delle donne (1980)
E la Nave Va (1983)
Ginger e Fred (1986)
Intervista (1987)
La voce della luna (1990)

ErreferentziakAldatu

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2015-12-9 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Astiz, Iñigo. «Mende fellinitarra» Berria . Noiz kontsultatua: 2020-05-12.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Federico Fellini

Datuak: Q7371
Multimedia: Federico Fellini

[1] Astiz, Iñigo. «Mende fellinitarra» Berria . Noiz kontsultatua: 2020-05-12.

[1]