Drogheda
Drogheda (irlanderaz Droichead Átha, euskaraz "Zubiaren Gotorlekua" esan nahi duelarik) Irlandako Errepublikako ekialdeko kostaldean dagoen Louth konderriko itsasportudun hiri industriala da. Dublindik 56 kilometro iparralderuntz dago, Ipar Irlandako mugatik oso hurbil. 30.393 biztanle ditu, baina metropoli eremua 38.578raino iristen da, honekin konderriko Dundalk hiriburua gaindituz.
Drogheda Droichead Átha Drogheda Droichead Átha | |||
---|---|---|---|
Deus praesidium, mercatura decus "Jainkoa gure indarra, merkataritza gure loria" | |||
Administrazioa | |||
Herrialdea | Irlandako Errepublika | ||
Herrialdea Lurralde Historikoa Konderria | Irlandako Errepublika Leinster Louth konderria Meath konderria | ||
Izen ofiziala | Drogheda Droichead Átha | ||
Jatorrizko izena | Drogheda Droichead Átha | ||
Posta kodea | LH | ||
Geografia | |||
Koordenatuak | 53°42′54″N 6°21′09″W / 53.715°N 6.3525°W | ||
Azalera | 14,8 km² | ||
Altuera | 1etik 23ra | ||
Demografia | |||
Biztanleria | 40.956 (2016) | ||
Dentsitatea | 2.767 bizt/km² | ||
Informazio gehigarria | |||
Sorrera | 1194 | ||
Ordu eremua | UTC±00:00 | ||
Hiri senidetuak | Saint-Mandé eta Kuşadası (en) | ||
http://www.droghedaboro.ie www.droghedaboro.ie |
Hiriaren hegoaldeko auzuneak Meath konderrira hedatzen dira.
Historia
aldatuNeolito garaiko aztarna ugari daude inguruan, horren adibide da gertu dagoen Newgrange hilobi megalitiko famatua. Aztarna arkeologikoak beranduagoko garaietara ere luzatzen dira, V mendeko Monasterboice abatetxea kasu.
Herriari berari dagokionez, ez dago anglo-normandiarren inbasioaren aurreko dokumentu idatzirik. Gaztelua 1186an eraiki zen Boyne ibaiaren hegoaldeko ertzean eta 1194ean Droghedak hiri eskubideak jaso zituen. Bere kaiari esker The Pale eremuko herri garrantzitsua bihurtu zenez harresiek inguratu zuen. XV mendean Ingalaterrako Bi Arrosen Gerrako pasarte bat bizi izan zuen, Desmondeko kondea eta bere bi semeak 1468an exekutatzean. Agindua Elizabeth Erreginak berak eman zuela uste da. 1494ean, Gerra bukatu zenean Droghedan zegoen Irlandako parlamentuak Poyning legea onartu zuen, zeinak Irlanda Ingalaterrako monarkia berriaren menpe jartzera behartu zuen.
XVII mendean Irlandako Gerra konfederatuetan bi aldiz setiatua izan zen. Bigarren aldian Oliver Cromwellek 1649an eskuratu zuen eta ingelesek hiriaren defendatzaile irlandarrak masakratu zituzten. Cronwellek esan da "errenditu zirenean, agintariak buruan kolpatuak izan ziren, soldaduen hamarretik bat exekutatua izan zen eta gainontzekoak untzietan sartu eta Barbadosera bidaliak izan ziren".
Barbadosen irlandarrek bertako esklabu beltzekin bat egin eta matxinada hasi zuten 1655ean lurren jabeak hil eta uztak suntsituz. Barbadoseko agintariek bi urte behar izan zituzten matxinada kontrolatzeko.
Droghedatik 6 kilometrotara, Boyneko gudua jazo zen 1690an. Bertan Erresuma Batuak behin betirako hartu zuen Irlanda bere menpe.
XX mendearen bukaeran Irlandak izan zuen hazkunde ekonomikoari esker (Zelta Tigrea), Drogheda Dublineko jendearen bigarren hiri bihurtu zen.
Ondasun nabarmenak
aldatu- Monasterboice abadia eta Muiredacheko gurutzea
- Mellifonteko abadia
- San Pedro eliza
- St. Lawrence atea
Kirolak
aldatuAzken urteetan futbola nagusitu zaie gainontzeko kirolei. Drogheda United F.C. taldeak 2005ean Irlandako futbol kopa eta 2007an liga irabazi zituen. Honetaz gain 2006an Setanta Futbol Kopa eskuratu zuen (Irlandako Errepublikako eta Ipar Irlandako taldeek elkarrekin jokatzen dutena).
Hiri senidetuak
aldatuHiritar ezagunak
aldatu- Eamonn Campbell (1946-2017), gitarrajole, abeslaria eta The Dubliners taldeko kidea.
- Pierce Brosnan (1953- ), aktorea
- Steve Staunton (1969- ), futbolaria
- Colin O'Donoghue (1981- ), aktorea
Kanpo estekak
aldatu- Drogheda On the Boyne Tourist Office (ingeleraz)
- Drogheda Borough Council (ingeleraz)
- Architecture of Drogheda (ingeleraz)
- Drogheda Port (ingeleraz)
- Drogheda Chamber of Commerce (ingeleraz)
- IDA Ireland, Drogheda Profile(ingeleraz)