Ahetze
Ahetze Lapurdiko mendebaldeko udalerri bat da, Lapurdi Erdialdean kokatua, Uhabia ibaiaren ezkerraldean. 2013. urtean 1.941 biztanle zituen. Turismoa eta laborantza dira ekonomia jarduera nagusiak.
| Ahetze | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Lapurdi, Euskal Herria | |||||||||||
 Ahetzeko ikuspegia. | |||||||||||
| |||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Herrialdea |  Euskal Herria | ||||||||||
| Lurraldea | Lapurdi | ||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatua |  Frantzia | ||||||||||
| Eskualdea |  Akitania Berria | ||||||||||
| Departamendua |  Pirinio Atlantikoak | ||||||||||
| Elkargoa | Euskal Hirigune Elkargoa | ||||||||||
| Barrutia | Baiona | ||||||||||
| Kantonamendua | Uztaritze-Errobi eta Urdazuri ibarrak | ||||||||||
| Izen ofiziala | .svg){kind=small} Ahetze | ||||||||||
| Auzapeza | Philippe Elizalde (Divers droite)Jean d'Elbée (2008-2014) | ||||||||||
| Posta kodea | 64210 | ||||||||||
| INSEE kodea | 64009 | ||||||||||
| Herritarra | aheztar | ||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Koordenatuak | 43°24′21″N 1°34′16″W / 43.4058°N 1.5711°W | ||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 10,56 km2 | ||||||||||
| Garaiera | 25 metro | ||||||||||
| Distantzia | 18 km (Baionatik) | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 2.114 (2018:  22) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 183,81 biztanle/km² | ||||||||||
| Zahartzea[1] | % 18,6 | ||||||||||
| Ugalkortasuna[1] | ‰ 65,78 | ||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||
| Jarduera[1] | % 78,4 (2011) | ||||||||||
| Desberdintasuna[1] | % 2,94 (2011) | ||||||||||
| Langabezia[1] | % 6,42 (2013) | ||||||||||
| Euskara | |||||||||||
| Euskaldunak | % 15,91 (2010) | ||||||||||
| Erabilera | % 1,48 (2011) | ||||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||||
| Webgunea | http://www.ahetze.fr/ | ||||||||||
Geografia aldatu
Etxeak eta auzoak aldatu
Ingurune naturala aldatu
Uhabia ibaia eta Zirikolatzeko erreka igarotzen dira udalerritik, azken horren zenbait ibaiadarrekin batera: Amisolako erreka, Uroneko erreka eta Besaingo erreka.
-
Besaingo erreka -
Besaingo errekan kokaturik dagoen ur-errota
Udalerri mugakideak aldatu
- Bidarte iparraldean
- Arbona eta Arrangoitze ipar-ekialdean
- Donibane Lohizune mendebaldean
- Senpere hegoaldean
Historia aldatu
Erdi Aroan, Donejakue bidearen kostaldeko bidea egiten zenbiltzan erromesak, Ahetzetik igarotzen ziren. Ondoren bi aukera zituzten: edota Ibarrundik jarraitu, Sarako Ospitale Zaharrera heldu arte; edota Azkaineko Done Jakue kaperatik pasatu, Ibardin lepoa zeharkatu eta Berara joan.
Demografia aldatu
XIX. mende osoan eta XX. mendearen hasieran 500 biztanle inguruko herria izan zen Ahetze, baina 1960ko hamarkadatik aurrera hazkunde handia izan zuen, eta 2010eko hamarkadan ia 2.000 biztanleen mailara iritsi zen.
| Ahetzeko biztanleria |
|---|
 |
| Datuen iturburua: INSEE |
Ekonomia aldatu
Hil bakoitzaren hirugarren igandean ospatzen da antzinatekoen merkatua, jende asko erakarri ohi duena. Bestalde, herriko ekonomiaren oinarria laborantza den arren azkenaldian herriaren itxura aldatzen hasi da, Lapurdiko kostaldetik hurbil dagoen etxebizitzen eskaera dela medio, zenbait etxegintza proiektu baitira abian.
Kultura aldatu
Euskara aldatu
Ahetzen[5] Uztaritze inguruko euskara[6] mintzatzen da, erdiguneko nafar-lapurtarra.
Ondasun nabarmenak aldatu
San Martin eliza aldatu
Donejakue bidean kokatua, San Martin eliza XVII. mendekoa da. Aipatzekoak dira erretaula, Done Jakueren zurezko estatua eta XVI. mendeko prozesio gurutze ederra. Gurutze honek, ezkil txikiz hornitua dagoen aldetik, Pierre de Lancre inkisitorearen haserrea piztu zuen 1609 urteko sorginkeria prozesuan, Deabruaren lana ikusten baitzuen bertan. Herriko armarrian lehoiak daraman gurutzea da berau.
-
Ahetzeko San Martin eliza -
Ahetzeko San Martin eliza -
Elizaren kanpandorrea herrigunetik -
Elizako atari gainean dagoen Ama Birjinaren estatua -
Kanpaiak -
Hilerriko hilarri diskoidala
Ostalapia baserria aldatu
Baserri eder hau Done Jakue bideko erromesen ostatua zen, baita ere getariar eta bidartarren babesleku, pirata eta itsaslapurrek kostako bi herri hauek erasotzen zituztenean. Inguruetan harritzarrak ikus daitezke, antzina harresiko zati izandakoak.
Argazki galeria aldatu
-
Herriko etxeari atxikiturik dagoen pilotalekua. -
Herriko etxea eta pilotalekua. -
Mattin Treku plaza. Ezkerretara herriko etxea ageri da eta eskuinaldean San Martin eliza. -
Ahetzeko etxe bat. -
Harrieta etxea.
_Mairie_et_fronton.JPG)
_Place_Mattin_Trecu.JPG)
Aheztar ospetsuak aldatu
- Mattin Treku (1916-1981), bertsolaria.
Erreferentziak aldatu
- ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa Géoportail - Frantziako Institutu Geografiko Nazionala. Géoportail. (Noiz kontsultatua: 2011-10-16).
- ↑ «Urkia, Jean-Pierre - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2019-01-02).
- ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2019-01-02).
- ↑ «Ahetze - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-15).
- ↑ «Uztaritze ingurukoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-15).
Kanpo estekak aldatu
| Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Lapurdi |
Datuak: Q746192
Multimedia: Ahetze / Q746192
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Ahetze
