Wikipedia eztabaida:Estrategia

Zeintzuk dira euskal wikilari gisa definitzen gaituzten elementuak? Eta Wikimedia mugimendu gisa? Zeintzuk izan beharko lirateke elementu horiek 2030. urtean?

Euskal wikilari gisa definitzen gaituen elementu nagusia da gure berezko hizkuntzaren erabilera, nire ustez. Wikipedia eta Wikimediaren filosofia gureganatzen dugu eta kultura unibertsala lantzen dugu euskal ikuspuntu batetik eta euskaraz, arreta berezia ere eskainiz Euskal Herriarekin eta euskal kulturarekin lotuta dauden gaiei. Etorkizunari begira, balore berdinak mantentzea izan beharko litzateke erronka, nire ustez: jakintza unibertsala denon eskura jartzea modu askean eta irekian, gure independentziari (botere ekonomiko eta politikoekiko) eutsiz, eta aldaketa teknologikoak une oron aprobetxatuz. -Josu (eztabaida) 19:21, 20 martxoa 2017 (UTC)

Uste dut euskal (elebidun) wikilariok ezagutza zabaltzeaz harago, badugula arrazoi indartsu bat Wikimedia proiektuetan aritzeko: hizkuntzaren biziraupena. Biziraupen horren kontzientzia oso gurea da, hizkuntza handiek ez dute sumatzen (ezta ulertzen ere) kultura desagertzeko arriskuak ematen duen egoneza. Beraz, hizkuntza handietan ez bezalako militantzia gertatzen da gurea bezalako hizkuntza txikietan. Kultura egoneza hori (antsietate, distress edo dena delako hori), oso berezkoa dugula uste dut. Hausnarketa polita egin zuten honen inguruan joan den inguruan Angel Lertxundik eta Harkaitz Cano joan den abenduan Karta Zuriak programan (ikus hemen, 4:00tik aurrea batez ere) -Xabier Cañas (eztabaida) 05:28, 22 martxoa 2017 (UTC)

Josu eta Xabier Cañasek esan dutenarekin bat nator. Batetik Euskal wikilari gisa definitzen gaituen elementu nagusia da gure berezko hizkuntzaren erabilera eta bestetik Wikipedia eta Wikimediaren filosofia gureganatzen dugula.-Oraina (eztabaida) 10:00, 22 martxoa 2017 (UTC)

Nire ezjakintasunetik abiatuko banaiz ere, wikilarien elementu nagusia informazioa partekatzea dela iruditzen zait, denon eskura utziz bakoitzak dakien apurra. Aurrez esan dutenarekin guztiz bat egiten dut baina wikimedia mugimendu gisa aberatsa eta interesgarriak iruditzen bazait ere, hobeto zabaltzeko modua bilatu beharko genukeela denon artean uste dut. 50 urtetik gora dugun gehienoi (nire ingurukoei behintzat) informazioa bertan idazte hori zaila egiten zaigu. Zergatik? Lana egiteko modu hau berria da gehienontzat eta filosofia aldaketa barneratu beharrean gara, aldaketak kosta egiten zaizkigu. Poliki poliki, mugimenduan sartzen garen eran, pentsatzen dut gure errezeloak desagertzen joango direla eta lana era honetan "normaltasunez" egingo dugula. Kolaborazioa eta jakintza irekiaren normalizazioa izan beharko lirateke elementuak 2030.urtean —Aurreko iruzkin sinatugabea Isabel Elorza (eztabaida • ekarp.) lankideak idatzi du (data: 09:42, 23 martxoa 2017).

Zeintzuk dira 2030. urterako munduan aldatuko zenituzkeen gauzak eta nola lagundu dezake Wikimediak horretan?

2030erako jakintza denon eskura jartzea gustatuko litzaidake, informazioaren pribatizazioa eta iluntasuna desagertaratzea eskatuko nuke eta informazioa era askean eta modu irekian erabiltzeko posibilitatea zabaltzea, beti ere errespetuz eta kalterik egin gabe, eztabaidaren aukerak izanez. —Aurreko iruzkin sinatugabea Isabel Elorza (eztabaida • ekarp.) lankideak idatzi du (data: 09:45, 23 martxoa 2017).

Zeintzuk dira aurrean ditugun arriskuak? Zeintzuk dira aurrera egiteko sendotu behar ditugun puntuak?

Nire ustez arrisku handia dugu hizkuntzen galerari dagokionez. Eztabaida osoan zehar ez da behin ere aipatzen mende honetan desagertuko diren hizkuntzen afera, eta "jakintza guztia" bildu nahi badugu, ezin dugu baimendu hizkuntza bat (eta berarekin batera dagoen jakintza guztia) desagertzea. Wikimedia Mugimenduak jarrera aktiboa hartu beharko luke hizkuntza txikien promozioaren alde. -Theklan · · 20:57, 19 martxoa 2017 (UTC)

Duela pare bat urte euskal wikipediagintzan hasi nintzen harte nire lehen bilaketa erdal hizkuntzetan egiten nuen, informazio gehiago aurkituko nuelakotan. Batzutan, behar dugun informazioa euskarazko wikipedian ez dagoen arren, beste askotan badago -gero eta gehiago-, eta erdal wikipediatara jotzeko ohitura honekin informazio hori euskaraz egon badagoenean alde batera uzten da. Ez dakit ohitura hau zenbaiteraino dagoen hedatua, baina naikotxo jenderi gertatzen zaiolakoan nago. Ildo horretatik, zure lehen hitza euskaraz leloa jarraiki, nolabait zure lehen bilaketa euskaraz -edo dagokion hizkuntza gutxituan- ohitura bultzatu beharko litzake. -Lainobeltz (eztabaida) 11:34, 20 martxoa 2017 (UTC)

Bat nator esandakoarekin. Hizkuntza gutxitua (eta askotan ez gutxi batzuen hizkuntza) izatea datza arazoa. Ohiturak aldatzea eta hizkuntza nagusiek jan ez gaitzaten, gehienbat gure esku dagoela uste dut.-Oraina (eztabaida) 10:00, 22 martxoa 2017 (UTC)

Itzulpena aukera nagusiena izango delakoan nago ezagutza unibertsala euskarara emateko. Ez dugu gaitasuna gure sorkuntza propioren bitartez demaseko ezagutza guzti hori sortzeko. Beraz, itzuli egin beharko dugu asko eta horretara bideratutako estrategiak indartu beharko genituzke euskarazko Wikipedia etorkizunean erabilgarri izango bada. -Xabier Cañas (eztabaida) 18:36, 22 martxoa 2017 (UTC)

Euskarazko Wikipediari dagokionez, sendotu beharreko puntua da, nire iritziz, wikilari berriak lortzea eta boluntarioen zerrenda handitzea. Gai izan behar gara jendea motibatzeko eta gure proiektu honetara erakartzeko. Sortu dugun elkarteak zeregin horretan lagundu dezake. Globalizazioaren aroan, euskaldun batzuek beste Wikipedia handiagoetara joateko tentazioa izan lezakete, eta euskarazko Wikipedia erreleborik gabe gelditu liteke. Bestalde, ez dut uste hori gure Wikipediaren arazoa soilik denik, hizkuntza gutxitu guztiek Wikipedian duten arazoa baizik. -Josu (eztabaida) 18:47, 22 martxoa 2017 (UTC)

Niri ere arrisku handienetakoa, borondatez informazioa euskaraz landuko duen pertsonak aurkitzea izango litzateke. Hizkuntza txikiak ia printzipioz baztertu egiten ditugu aurresuposizioak egiten ditugulako eta zuzenean informazioa hizkuntza handi horietan dagoela suposatzen dugulako. Ikasleak batxilergoan eta unibertsitateetan euskaraz ikasten duen ahala motibatu egin beharko genituzke dakien informazioa konpartitzea eta euskarazko wikipedia proiektua ezin hobea izan daiteke horretarako —Aurreko iruzkin sinatugabea Isabel Elorza (eztabaida • ekarp.) lankideak idatzi du (data: 09:52, 23 martxoa 2017).

Itzulpena dela eta, aukera sortzen bada azkenik EHUko Letren Fakultateko jendearentzako mintegia egiteko, Elkarteak aukera hori aprobetxatu beharko luke jarduera ikusgarri bat egiteko Fakultatean, Itzulpen Graduko eta Euskal Filologiako jendea erakartzeko. --Koldo Biguri (eztabaida) 07:43, 24 martxoa 2017 (UTC)

Estrategia izenburua duen hau bezalako orrialde batean, horra hor Koldo Bigurik egindako proposamen zehatza: EHUko Letren Fakultateko jendearentzako mintegia egitea, Itzulpen Graduko eta Euskal Filologiako jendea erakartzeko. Horrelako ideia on bati, kontutxo bat besterik ez zaio falta perfektua izateko. Oraingoz asmoa besterik ez dena, gauzatzea! ;-) -GorkaAzk (eztabaida) 10:11, 24 martxoa 2017 (UTC)

Berandu baino lehen espero dut jakitea ea laguntzarik izango dudan lehen ikastaro bat antolatzeko. Hala izanez gero, ikastaro soila baino zerbait "handiagoa" diseinatu beharko litzateke nire ustez.--Koldo Biguri (eztabaida) 13:14, 24 martxoa 2017 (UTC)

Begien bistatik ihes egin dit honek eta, oro har, Wikimediaz ari garela, independentziaren eta neutraltasunaren galera dira ikusten ditudan arrisku handienak. Horri aurre egiteko, erabaki guneak erabiltzaile eta erabiltzaile komunitateetatik albait gertuen uztea ikusten dut beharrezkoak. Ez da misterio handia WPz kanpoko talde eta erakunde handiek badutela interesa bertako edukiak kontrolatzeko. Zorionez, ez dut uste gaurdaino hori EU WPn gertatu denik. Hala ere, gertatzen da beste WP handiagoetan eta Wikimedia mugimenduan.

Horri irmotasunez eta era eraginkorrean aurre egiteko, aipatu horizontaltasunaz eta neutraltasunaz gain (ez da erraza ere, finantzaketaren erronka beti hor baitago), neurri eta aplikazio egokiak jarri beharko lirateke editore txotxongiloak eta editoreen jazarpena behar unean detektatu eta erantzuteko. -Iñaki LL (eztabaida) 20:18, 26 martxoa 2017 (UTC)

Hezkuntza, jendartea eta teknologia eremuetan 2030rako emango diren aldaketetatik, zeintzuk uste duzu garrantzitsu izango direla guretzat?

Hezkuntza sisteman arautuan, pixkanaka-pixkanaka, sartzen ari dira arbela digitalak, ordenagailuak, tabletak... Hezkuntzan lan egiten dugun batzuk berrikuntzak azkarrago sartzea nahiko genuke. (Oraindik ere Windows XP zaharkitu batek, gaztelania hutsean D ereduan ere, 1.000 eurotik gora balio duen arbela digital bat gobernatzen duela ikusi eta pairatu behar dugu). Hamar urteko atzerapen teknologikoarekin lan egiten dugula iruditzen zaigu batzuei.

Nire beste kezka nagusietako bat copyright lizentziekin-eta egon daitezkeen trabak. Wikipedian dauden edukiak lizentzia librearekin daudela jakiteak halako lasaitasuna ematen du testu horiek hezkuntzako testuinguruan lasai berrerabiltzeko.

Ene iritzia baino, horra lan-talde baten iritzia: Euskarazko IKT Gomendioak herri aginteentzat

-GorkaAzk (eztabaida) 13:13, 23 martxoa 2017 (UTC)

Oso dokumentu interesgarria; eskerrik asko partekatzeagatik. Bertan aipatzen diren hainbat gai eta proposamenen artean, arreta jarri nahi nuke baliabide publikoak erabiltzen dituzten edukietan eta copyleft lizentzia mota erabiltzeko aukeran. Ezinbestekoa dela deritzot. Are gehiago, wikipedian bertan edukiak zorroztaunez eta zehaztasunez landu ahal izateko, aldez aurretik edukiak izan behar dira, zeintzuei erreferentzia egin eta hobetsi edukiak euskaraz izatea, eduki horiek sortzeko orduan egindako ahaleginak eta egin beharko liratekeenak, bizirik eta berrerabilgarri mantentzeko. Ildo horretatik Auñamendi Eusko Entziklopedia datorkit burura, mantentzen ez dena, maiz erreferentzia edo iturri gisa erabilia --"Smatxi" 19:38, 25 martxoa 2017 (UTC)

Gure leloak "munduko jakintza guztia mundu guztiarentzat eskuragarri" jartzea esaten du. Zer hartu beharko genuke kontuan hau lortzeko?

"Mundu guztiarentzat eskuragarri" esaten denean, berezi beharko genuke adintxikikoen eta helduen artean. Wikipedia askotan ez da oso egokia adin-tarterik gazteenentzat. Horregatik, Vikidia proiektua bultzatu eta indartu beharko litzateke. --Itzulprakt (eztabaida) 10:16, 20 martxoa 2017 (UTC)

Ados egonda ere, uste dut konbergentzia moduko bat bilatu beharko genukeela etorkizunean, hemendik 15 urtera izan ditzakegu artikuluak Uniberstitate, batxilergo, DBH eta Lehen Hezkuntzako bertsioekin. Artikulu bera, baina 4 modu ezberdinetan azalduta. -Theklan · · 11:38, 20 martxoa 2017 (UTC)

Adin kontuez gain, hori ere dagoeneko martxan baita Vikidiaren bitartez, Wikipedia handitzearekin batera, uste dut geure herriko ezagutza beste Wikipedietan ere saiatu beharko ginatekeela, eta alderantziz. Beraz, tokian tokiko ezagutzen eta ezaugarrien berri hedatzeko, beste proiektuetara gure artikuluak itzultzeko hitzarmenak / lehiaketak egin ditzakegu, eta alderantziz, dagoeneko egiten direnak, bestalde.

Modu zabalagoan, jakintza guztia mundu guztiarentzat eskuragarri egoteko, garrantzizkoa da aliantzak bilatuta ere independentzia eta neutraltasuna mantentzea, eta lankidetzaren oinarriari eustea. -Iñaki LL (eztabaida) 00:05, 22 martxoa 2017 (UTC)

Etxepare Institutuarekin hitz egin beharko genuke euskal munduari buruzko edukiak beste hizkuntzetara eramateko behar eta aukerei buruz.--Koldo Biguri (eztabaida) 07:38, 24 martxoa 2017 (UTC)

Zeintzuk dira Euskal Wikilarien Elkarteak mugimendu globalaren parte egin ditzakeen gauzak?

Nahiko garbi, Euskal Wikilarien Elkarteak, hizkuntza gutxituen artean daukan posizio garrantzitsua kontuan hartuz, komunitate txikien berezitasunak eta ahotsa entzunarazten lagun dezake, askotan hizkuntz komunitate handien artean gailentzen diren jarrera funtzionalista-asimilazionistak baztertuz. Beste hizkuntz komunitate txikien aholkulari lanak ere egin ditzake, eta haiekin aliantzak bilatu. Aldi berean, Wikimediako proiektuek eskaintzen dituzten aukera teknologikoak komunitate txikien zerbitzura jartzea susta dezake. -Iñaki LL (eztabaida) 23:47, 21 martxoa 2017 (UTC)

Agian, Europako hizkuntza gutxituen inguruko antolakuntza baten sustatzaile izan daiteke. Hori gutxieneko diagnosi baten ondorio izan daiteke (bote prontoan):

• Hizkuntza gutxitu eta hegemonikoen arteko desfasea dago, maila guztietan. Horren arrazoi nagusia komunitateen bolumenean dago:nahiko lan izaten dute hizkuntza txikituen ediziogintzan aritzearekin, antolakuntza eta estrategia lanean hasteko. Horren ondorioz, teknologikoki atzean geratzen dira, ez baitute aski jende prestatu kanpoa gertatzen ari denari begiratzeko, ikasteko eta bertan inplementatzeko. Kasu honetan editore kopurua elementu kritikoa da. Horri gainera, hizkuntza gutxituen sakabanaketa eta distantzia linguistikoa gehitu behar zaio.
• Hizkuntza gutxituak ez daude antolatuta. Geurea esaterako, dagoeneko antolatua dagoen bat esatearren, erabiltzaile taldea baino ez da gaur egun eta lehen pausoak ematen baino ez da ari. Lankide gutxi ditu gure elkarteak, eta antolakuntza eta jardueren prestaketan aritzeko jende are gutxiago gara. Katalanek ez bezala, gure erakundean ez dago liberaturik ekintzak eta jarduerak bideratzeko, eta beraz, lan prozedurak ez daude sistematizatuta. Gainerako hizkuntza gutxituak, elkarte bezala eratu ez direnak, are okerrago orduan.
• Hizkuntza hegemonikoei ez zaie interesatzen hizkuntza gutxituen egoera. Ez nuke azpimarratuko Wikimedia Espainaren kasua. Esaterako, joan den hilean Irlandako erabiltzaile taldeko (beraiek Wikimedia Ireland deitzen diote, baina ez da oraindik kapitulua) ordezkari batekin egoteko aukera izan nuen Maltako topaketan (lotura) eta beren elkartean ez dago irlanderaz hitz egiten dakin inor. Are gehiago, ez dute inongo atxikimendurik hizkuntzarekin, eta ia ia, traba bat zaila esango nuke. Irlandarra hizkuntza ofiziala da Irlanda; zer esan orduan WMNederlandsetzako frisiera, edo WMUKrentzako gaelikoa edo galesa zer izango ote den... Bi hitzetan, edo elkarri laguntzen diogu, edo jai daukagu, ez dira besteak etorriko gu laguntzera.
• Ahulezia eta gutxitu izatearen egoera hori kronikoa izango da. Beti izan beharko gara elebidun.

Aukerak:

• Europako funtsetaz baliatzea (Creative Europe programa datorkit burura, baina badira beste asko ideia originalak diruz laguntzeko zain; ez dugu ahaztu behar Wikimedia Fundazioak funtsak dituela ere!) Wikimediaren inguruko hizkuntza gutxituen sare bat egiteko, eta behinik behin, diagnosi komun bat egiteko eta horren aurrean neurri zehatzak hartzeko: gutxieneko egitura egonkorra eman, hizkuntza gutxituen lobby bat egin...
• Wikimediaren egituran, kapituluz, erakunde tematikoz eta erabiltzaile taldez gaineko egiturak egitea. Hau dagoeneko joera da. Gogoratu hizkuntza gaztelaniari eta frantsesari ingelesarekin guri guzti haiekin gertatzen zaigun gauza bera gertatzen zaiela: dena egiten dela ingelesez, eta desabantaila egoera aurkitzen dutela beren burua. Hala, Iberocoop eta Wikifranca bezalako hizkuntza oinarritutako kapitulu elkarketak sortu dituzte, gaztelaniaren eta frantseren komunitateentzat, hurrenez hurren. Zergatik ez hizkuntza gutxituen inguruan horrelako zerbait egin? Wikitogether, Txikitogether... Zer lortuko litzateke: ahots bat WM mugimenduaren barruan, proiektu komunetarako diru funtsak eskuratzeko erraztasuna.

Beste kontu bat da hizkuntza gutxituak, gutxituak izateaz aparte, zer beste ezer lotzen gaituen jakitea da, hau da, garenokin, dugun disponibilitate eta ezagutzarekin, proiektu komun bat egiteko adina gairik ba al dugu? Horren erantzuna besteekin egindako diagnosi konpartitu baten ondorioa izan beharko litzateke eta hori izan behako luke lehen abiapuntua:harremanetan jarri, elkartu, topatu, eta hitz egin.-Xabier Cañas (eztabaida) 06:17, 22 martxoa 2017 (UTC)

Iñaki LL eta Xabier Cañas esan dutenarekin guztiz ados nago. Honekin lotuta gauza bat bururatu zait. Berlineko Wikimedia Conference 2017ra doazenei hau da, Theklan eta Iñaki LLri zera proposatzen diet, EWEko ordezkari moduan: Fringe Events delakoan, "Thematic, regional, language-specific meetups dago. Bertan zuek bultzatuta zera sortu ahal duzue: Hizkuntza gutxituen eta esturik gabeko hizkuntzen hitzaldi bat egitea. Horrela, "leoiaren buztana" ezin garenez izan, agian "saguaren burua" bihurtu ahal gara. Hizkuntza gutxituen gonbidapena lehen bait lehen egin beharko zen. Gonbidapena luzatuko nieke hizkuntz erabiltzaile hauei: Asturiera, Bielorrusiera, Catalanera, Estremeniera, Babariera, Bretoiera, Gaelera, Irlandarra, Furlandera, Frisiera, Kurdera, Napoliera, Okzitaniera, Sardera, Tagaloera, Veneziera... eta horrelako antzekoentzat. Egia da katalana egoera ezberdinean dagoela. Alde bat estatu batean ofiziala da (Andorra) eta bestalde leku askotan ez dago gutxitua baina beno, gauza batzuetan gure egoeratik hurbil daude. Kontu honek presa duenez (baiezkoa ateratzen bada) txokoan beste atal bat zabalduko dut gai honekin.-Oraina (eztabaida) 10:00, 22 martxoa 2017 (UTC)

Aipatzen duzun ideiarik, Oraina, lanean ari da Lankide:Iñaki LL. Gure ideia da hizkutnzen tarte horretan hizkuntza gutxituen bilera egitea. Bestetik Amical Wikipediako lankideekin ere jarri naiz harremanetan kezka komun hau aipatzeko. Nik uste zerbait atera dezakegula orokorrean. Bestetik egon naiz begiratzen Wikipedia handi batzuetako eztabaida eta alemanezkoa itzultzaile automatikoarekin begiratuta, euren nihilismoaz gain argi daukate anglozentrismoa eta, bereziki, USAzentrismoarekin amaitu behar dela, bai proiektuen aldetik, bai antolaketa aldetik. Uste dut bataila hau interesgarria izango dela. Bestetik metan ere aipatu nuen baina baten batek iruzkin tontotzat hartu du gaia. -Theklan · · 18:22, 22 martxoa 2017 (UTC)

Orainak aipatutakoaren haritik, parte-hartzaileak begiratuta, tamalez ez dut uste katalanak aparte beste inor bertaratutako denik, ez baitago Europako hizkuntza gutxiengoetako beste inor :-( Beharbada deia mundu osora zabal dezakegu, beste bizpahiruk etortzeko aukera izan dezaten. -Iñaki LL (eztabaida) 21:37, 24 martxoa 2017 (UTC)

Zer da prozesu hau elkarrekin egiteko batzen gaituena?

Kultura bat, hizkuntza bat, mundua ikusteko ikuspegi bat... Gure arteko diferentziak, askotan, errazago ikusten ditugu gure artean berdinetik daukaguna baino, baina guztiok gara gure garai eta gure sorterriaren ondorio.-GorkaAzk (eztabaida) 10:01, 20 martxoa 2017 (UTC)

Galdera, berez, Gorkaazk mundu osoko Wikilariei buruzkoa da. Zer batzen gaituen beste Wikilariekin, Wikimediako proiektu guztietan. -Theklan · · 11:39, 20 martxoa 2017 (UTC)

Nire erantzuna ezaguna eta betikoa: munduko jakintza guztia mundu guztiarentzat eskuragarri era aske batean.-Oraina (eztabaida) 10:00, 22 martxoa 2017 (UTC)