Txakur-zakila (Mutinus caninus) Phallaceae familiako onddo espezie bat da.[1]

Txakur-zakila
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaPhallales
FamiliaPhallaceae
GeneroaMutinus
Espeziea Mutinus caninus
Fr., 1849
Mikologia
 
himenio leuna
 
txapelik ez
 
hankak bolba dauka
 
espora oliba-arreak dauzka
 
saprobioa da
 
ez da jangarria

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Kirats usain ahula du eta sukalderako baliorik gabe uzten du.

Deskribapena aldatu

Errezeptakulua: 0,5 - 1 x 1 - 2 cm-koa. Oliba kolore arre berdexka gleba likatsu batez estalia, gailurraren azaleko eta errezeptakuluaren behealdeko gorri bizia ikusten utziz. Zilindro formakoa, goialdean mehetua, bala baten antzekoa, batzuk zuloarekin gailurrean eta beste batzuk ez. Kanpoko azala zulotxo txikiz osatua dago, hor egoten dira ugaltzeko esporak.

Hanka: Barnehutsa, hauskorra, 5 - 12 x 0,5 - 1 cm-koa, zilindrikoa, luzanga, behean mehetua, erraz bereizten da bolbatik. Hasieran hori-zuri kolorekoa, ondoren zuri-laranja kolorekoa.

Bolba: Zuria, arrautza txiki baten itxurakoa, edo zakutxo baten itxurakoa, puskatzean oinaren oinarrian geratzen dena.

Haragia: Oso hauskorra, usain txarra, Phallus impudicus delakoak baino usain gutxiago du.[2]

Etimologia: Mutinus terminoa latinetik dator, zakila esan nahi duen "muto" hitzetik. Zakilaren txikigarritik. Caninus epitetoa ere latinetik dator, txakur-antzeko esan nahi duen "Caninus" hitzetik. Bere formagatik.

Jangarritasuna aldatu

Ez da jangarria.[3]

Nahasketa arriskua aldatu

Mutinus elegans espeziarekin, kapela gorrixkagoa eta oina luzeagoa du, urria. Phallus impudicus askoz handiagoa da, 10etik 20 cm-rako luzera eta 3 cm-ko diametroa duen oina du, eta ez du kolore gorrixkarik.[4]

Sasoia eta lekua aldatu

Udan eta udazkenenaren hasieran hazten da, koniferoen eta hostogalkorren baso hezeetan, deskonposizio egoeran dauden landare asko dauden lekuetan bereziki.[5]

Banaketa eremua aldatu

Europa, Asia, Ipar Amerikaren ekialdea.

Erreferentziak aldatu

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 679 or. ISBN 84-404-0530-8..
  3. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 516 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
  4. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 607 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  5. Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 300 or. ISBN 84-282-0865-4..

Kanpo estekak aldatu