Trinitrotolueno
Trinitrotoluenoa (TNT) edo 2,4,6-trinitro-1-metilbenzenoa (IUPAC notazioa) kolore hori argiko kristalezko hidrokarburo aromatikoa da, 81 ºC-tan urtzen dena. Lehergailuak egiteko konposatu kimikoa da eta hainbat nahasketa-leherkorretatik sortzen da, adibidez amatola, TNT amonio nitratoarekin nahastuz sortzen dena. Toluenoaren nitrataziotik sortzen da (C6H5CH3); zeinen formula kimikoa C6H2(NO2)3CH3.
| Trinitrotolueno | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | C7H5N3O6 |
| SMILES kanonikoa | [N+(=O)[O-])[N+](=O)[O-])[N+](=O)[O-]&zoom=2.0&annotate=none 2D eredua] |
| MolView | [N+(=O)[O-])[N+](=O)[O-])[N+](=O)[O-] 3D eredua] |
| Konposizioa | Nitrogeno, oxigeno, karbono eta hidrogeno |
| Mota | trinitrotoluene (en)  |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 1,65 g/cm³ (20 °C) 1.600 kg/m³ |
| Disolbagarritasuna | 0,01 g/100 g (ur, 25 °C) |
| Fusio-puntua | 80 °C |
| Irakite-puntua | 160 °C |
| Lurrun-presioa | 0,0002 mmHg (20 °C) |
| Masa molekularra | 227,018 Da |
| Erabilera | |
| Rola | lehergai eta kantzerigeno |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  4
2
4
|
| Denboran ponderatutako esposizio muga | 0,5 mg/m³ (10 h, baliorik ez) 1,5 mg/m³ (8 h, Ameriketako Estatu Batuak) |
| IDLH | 500 mg/m³ |
| Eragin dezake | trinitrotoluene exposure (en) |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | SPSSULHKWOKEEL-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 118-96-7 |
| ChemSpider | 8073 |
| PubChem | 8376 |
| Reaxys | 1887900 |
| Gmelin | 46053 |
| ChEMBL | CHEMBL1236345 |
| RTECS zenbakia | XU0175000 |
| ZVG | 34200 |
| DSSTox zenbakia | XU0175000 |
| EC zenbakia | 204-289-6 |
| ECHA | 100.003.900 |
| MeSH | D014303 |
| UNII | H43RF5TRM5 |
| KEGG | C16391 |
| PDB Ligand | TNL |
Finduta dagoenean, trinitrotolueno nahiko egonkorra da eta nitroglizerinarekin alderatuz, erlatiboki marruskadurarentzat, kolpeentzat edo astinketarentzat soraioa da. 2 kg-ko masa bat 35 cm-ko altueratik bere gainera erortzean lehertzen da (hau da, 2 kg 2,6 m/s-ra, edo 6,86 Jouletako energia). Bere lehertze-tenperatura anhidridoa denean, 470 °C-koa da, beraz detonagailu bat erabili behar da.
Leherketa ondorengo erreakzioen bidez gertatzen da:
C6H2(NO2)3CH3 → 6CO+2.5H2+1.5N2+C
C6H2(CH3)(CH2)2 → 6CO+0.5CH4+0.5H2+1.5N2
Leherketako gasen analisia honakoa da:
| Konposatua | Ehunekoa |
|---|---|
| CO2 | 3,7 % |
| CO | 70,5 % |
| H2 | 1,7 % |
| N2 | 19,9 % |
| C | 4,2 % |
Ez du metalekin erreakzionatzen, ezta ura xurgatzen ere. Horregatik, oso egonkorra da denbora-tarte luzeetan biltegiratua izateko, dinamita ez bezala.
Erreferentziak aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q170167
Multimedia: Trinitrotoluene / Q170167
