Talcott Parsons

Talcott Parsons
	; Irudi gehiago
President of the American Sociological Association (en)	; 1949 - 1949
President of the American Sociological Association (en)
Bizitza
Jaiotza	Colorado Springs, 1902ko abenduaren 13a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Lehen hizkuntza	ingelesa
Heriotza	Munich, 1979ko maiatzaren 8a (76 urte)
Hobiratze lekua	Old Burying Ground (en)
Familia
Aita	Edward Smith Parsons
Ama	Mary Augusta Parsons
Seme-alabak	ikusi Charles Parsons (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Heidelbergeko Unibertsitatea 1927) doktoretza ; Amherst College (en) 1924) Artean graduatu ; London School of Economics ; (1924 - 1925)
Hezkuntza-maila	doktoretza
Tesi zuzendaria	Edgar Salin (en)
Doktorego ikaslea(k)	Harold Garfinkel; Clifford Geertz (en) ; Robert Bellah; Jesse R. Pitts (en) ; Morris Zelditch (en) ; Marion J. Levy Jr. (en) ; Jackson Toby (en) ; Robert F. Bales (en) ; Edward Clifton Devereux (en) ; Robert King Merton; Edward O. Laumann; Albert K. Cohen (en)
Hizkuntzak	ingelesa; alemana
Irakaslea(k)	Emil Lederer (en) ; Bronisław Malinowski
Ikaslea(k)	ikusi Jeffrey C. Alexander (en) ;
Jarduerak
Jarduerak	soziologoa, unibertsitateko irakaslea eta biologoa
Enplegatzailea(k)	Harvard Unibertsitatea
Lan nabarmenak	ikusi The Social System (en) ; The Structure of Social Action (en) ;
Jasotako sariak	ikusi John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka ; Fellow of the American Academy of Arts and Sciences ;
Kidetza	Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata

Talcott Parsons (Colorado Springs, 1902ko abenduaren 13a - Munich, 1979ko maiatzaren 8a) Estatu Batuetako soziologoa izan zen. Amherst College ikastetxean eta London School of Economics ikastetxean egin zituen ikasketak; Heidelbergeko Unibertsitatean egin zuen doktoretza. Ekonomiako irakaslea izan zen Harvard Unibertsitatean (1931-1944 urteetan) eta Soziologia irakasle (1944-1949 urteetan). 1949. urtean American Sociological Society elkarteko lehendakari izendatu zuten. Funtzionalismo-estrukturalismoaren aitzindaria izan da soziologian; gizarteen ezaugarri orokorrak eta bereizgarriak aztertzeko sailkapen bat prestatzen saiatu zen. Soziologiaren alorrean eragin handia izan du Parsonsek Estatu Batuetan.

Teoria

Teoria Parsoniarraren oinarria ekintza da. Ekintza zenbait faktoreren menpe dago, gizartean funtzio bat izatera eramaten dutena. Ekintza helburu bat lortzeko bidea da, nahiz eta ekintza gauzatzen duenak ez du beti bere helburua lortzen. Inguruko baldintzek eta bitartekoek hiru ekintza mota bereizten dituzte: instrumentala, aztertu eta sortu egiten dutenak; adierazleak, saritzea bilatzen dutenak, bideratzailea dena; eta morala, banakoaren kolektibitatea bilatzen duena.

Eragina

Soziologiaren alorrean eragin handia izan du Parsonsek Estatu Batuetan, funtzionalismo-estrukturalismoaren aitzindaria izan baita.Teoria honek gizarteak autoerregulaziorako joera duela defendatzen du, eta baita haren elementuen (funtzioak, mugak, balioak) arteko interkonexioa ere. Gizarte baten buruaskitasuna oinarrizko beharren menpe daude, hala nola, haurtzaroaren babesa eta hezkuntza gizarteratzeko modu bat bezala ikustea.

Kritikak

XX. mendeko soziologo garrantzitsuenetariko bat izan den arren, kritikak ere jaso izan ditu. Hauek gizarte aldaketei eta sortu dituzten gatazkei arreta gehiegi ez eskaintzeagatik izan dira. Bere obra soziologiaren arloko lehenetariko sintesi saiakera da, zeinetan Émile Durkheim, Max Weberren eta beste soziologo batzuen lanak aztertzen dituen. Parsonsen teoria kontserbadorea besterik ez dela esan da, Karl Marx baztertzeko asmoz egin zena.

Lanak

Obra nagusiak: Social System (1951, Gizarte-sistema), Politics and Social Structure (1960, Politika eta gizarte-egitura).

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q203913
Multimedia: Talcott Parsons / Q203913