San Zernin eliza

eraikin babestua Iruñean

San Zernin eliza (bertako okzitaniar biztanleek Erdi Aroan erabiltzen zuten izena) edo San Saturnino eliza Nafarroako (Euskal Herria) Iruñea hiriburuko Alde Zaharraren erdialdean dagoen eliza katoliko bat da. Izena Saturdi Tolosakoaren omenez darama. Euskal tradizioan, Jaun Done Saturdi (Satordi) du izena.[1]

San Zernin eliza
San Saturnino eliza
 UNESCOren gizateriaren ondarea
Kultura ondasuna
Nafar bidea Nafar bidea
Iruñeko Alde Zaharra
San Zernin eliza.
Irudi gehiago
Kokapena
Herrialdea Euskal Herria
Probintzia Nafarroa Garaia
UdalerriaIruñea
Koordenatuak42°49′05″N 1°38′42″W / 42.81819°N 1.64492°W / 42.81819; -1.64492
Map
Historia eta erabilera
Izenaren jatorriaZernin Tolosakoa
ErlijioaErromatar Eliza Katolikoa
ElizbarrutiaIruñea eta Tuterako artxidiozesia
IzenaZernin Tolosakoa
Arkitektura
Estiloaarkitektura erromanikoa
Gizateriaren ondarea
Erreferentzia669-199
Eskualdea[I]Europa eta Ipar Amerika
Izen-emateabilkura)
BICRI-51-0008989
199
Kontaktua
HelbideaCalle San Saturnino, s/n
Webgune ofiziala
  1. UNESCOk egindako sailkapenaren arabera

Kokalekua

aldatu

Iruñeko Alde Zaharran dago, San Saturnino kalea, Florencio Ansoleaga kalea eta Campana kalearen artean dago.

Historia

aldatu

Gaur egungo eliza gotikoa XIII. mendekoa da. Hala ere, kokaleku berberean antzinako tenplu bat eta XII. mendeko eliza erromaniko bat ere izan ziren. Izan ere, dirudienez, San Zernin eliza Diana jainkosa erromatarrari eskainitako tenplu baten gainean eraiki zen.[2]

 
Aurrealdea.

Erdi Aroan bi funtzio bete zituen: erlijiosoa eta defentsakoa. Garai hartan Iruñea hiru burgu independentetan banaturik zegoen, eta eliza hau gehienbat frantziarren bizilekua zen San Zernin burguaren parrokia zen. Burgu haiek euren artean borrokan aritu ohi ziren etengabe, eta horregatik elizaren dorreen goialdeak defentsa almenez beteak zeuden; XVIII. mende arte mantendu ziren almena haiek.

Elizako dorreez gain, ataria ere nabarmentzekoa da; Done Jakueren eta San Saturninoren tailu ederraz apaindurik dago. Barnealdean, seizatikatutako ganga bat duen nabe gotiko bakar eta oso zabal bat du, bai eta kontrahormen arteko kaperak eta koru jaso bat, eta gehitutako kapera barroko handi bat ere, eta azken horretan XVII. mende arte klaustro bat izan zen. Kapera hori Bideko Ama Birjinaren omenezkoa da —Iruñeko Andre Maria baita—, eta barroko erakoa da.

San Zernin elizako kanpaiak joz iragartzen dute Sanfermin jaien hasiera.

Erreferentziak

aldatu
  1. Salaberri.Zaratiegi, Paxi. «SANTU, SAN, DONE ETA INGURUKOAK» (pdf) Euskera (Noiz kontsultatua: 2019-03-11).
  2. «San Zernin eliza, zeina Dianari sagaratutako tenplu erromatar baten gainean eraiki omen zuten, antzinako San Zernin burgoaren erdigune erlijiosoa zen.»
    (Iturria: «San Zernin eliza», Iruñeko Udalaren webgunea.)

Ikus gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Iruñea