Pauma[1] edo hegazterrena (Pavo cristatus) faisaien familiako hegazti handi eta kolore bizikoa da, jatorriz Asia Hegoaldekoa, baina ia mundu osoan erdi-etxekotua. Pavo generoko bi espezieetako bat da, pauma berdearekin batera (Pavo muticus).

Pauma
Iraute egoera

Arrisku txikia  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
KlaseaAves
OrdenaGalliformes
FamiliaPhasianidae
LeinuaPavonini
GeneroaPavo
Espeziea Pavo cristatus
Linnaeus, 1758
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Koloreaurdin, berde, beltz eta laranja
Gizakiak ateratzen dizkion produktuakPavo cristatus feces (en) Itzuli
Genomaren kokapenaensembl.org…

Arra urdina da oro har eta luma fineko gandorra du. Ezaguna da, batez ere, buztan itxurako estal-luma luze eta ikusgarriengatik. Lumok begi itxurako koloreak dituzte puntatik gertu eta haizemaileen antzera irekitzen eta tentetzen dira emeak limurtzean. Emeak ez du buztanean halako luma ikusgarririk: lepo berdexka eta txikiagoa du, eta gorputzeko lumajea arrekara da.

Indiako hegazti nazionala da.

Ezaugarriak

aldatu

Pauma sexu dimorfismo handiko espeziea da. Hamabost urte inguru bizi daiteke, nahiz eta hogei urte arte guztiz etxekotuak bizi izan direnak ere ezagutzen diren.

Orojalea da: haziak, fruituak, intsektuak, sugeak, igelak, saguak eta harrak.

Moko sendo batez hornitua, burua luma urdinez estalia du eta lumazko motots edo gandor ikusgarria du. Begi inguruan, marra zuri bat du. 2,2 metro luze izatera eta 5 kg pisatzera irits daiteke. Lumajea urdin irisatua du, distira berdekoa, lurraldea babesteko erabiltzen duena. Baina batez ere, emea erakartzeko erabiltzen du estaltze garaian. Bi metro luze izan daitezkeen estal-lumak ditu, hedatu eta tentetzean haizemaile itxura ikusgarria hartzen dutenak. Lumok begien antzeko itxurak dituzte muturretan, kolore urdin, berde eta urrekarak.

 
Arraren goialdea.

"Haizemaile" hori ez da buztana ez eta hegalak, baizik eta bizkarreko estal-luma bereziak. Isatsa oharkabean dago luma horien azpian. Arrak hiru urtetik aurrera hedatu ditzake lumok eta urtero berritzen ditu. Horregatik, udazkenean apaingarri eder hori gabe geratzen dira.

Emea 1 m luze eta 3 kg soilik izatera irits daiteke. Lumak arreak eta errauskarak ditu, lepo zuria eta distira berdekarak bularrean. Lumazko mototsa txikia da, kafe kolorekoa.

 
Emea.
 
Pavo cristatus

Estaltze garaiaren ondoren, uztail inguruan, emeak arrautza bat, bi edo hiru erruten ditu, urteko emankortasunaren arabera. Habia, lur hondartsuan eginiko zuloa da, landarez estali gabea. Txitatzeak 28 egun irauten ditu, emea ia bertatik mugitzen ez den garaia.

Mitologia

aldatu

Greziar mitologian, hegazterrena Hera jainkosaren animalia gogokoa zen.

Erreferentziak

aldatu
  1. Euskal Batzorde Ornitologikoa. (2025). «Pauma» Munduko hegaztien izen arruntak euskaraz (Txoriak.eus).

Kanpo estekak

aldatu