Nafar Ateneoa

Nafarroa Garaiko kultur elkartea

Nafar Ateneoa Nafarroa Garaiko kultur elkartea da (gaztelaniaz, Ateneo Navarro). Estatutuetan jasota duen bezala, “kultura sustatu eta zabaldu nahi du bere agerpenetan”. 2021an bazkideak seiehun baino gehiago ziren. [1]

Nafar Ateneoa
Datuak
Motakultur elkartea
Erabilitako hizkuntzaeuskara eta gaztelania
Agintea
Egoitza nagusi
Historia
Sorrera1932
1985
webgune ofiziala

Ateneoko Lehendakaritza eta Batzordea bazkideen artean eratzen dituzte. Hamahiru lagunek osatzen dute Batzordea, eta, interesik gabe, urtean berrehun bat jarduera antolatzen dituzte kulturaren hainbat arlotan. Guztira, 10.000 pertsona inguru parte hartzen dute. Gaur egun, Literatura, Giza Zientziak, Arte Plastikoak, Musika, Euskara, Zientzia, Zinematografia,[2] Bidaia kulturalak eta Gazteriaren Sustapena dira Batzordeak egituratzen dituen arloak.[3][4]

Helburuak aldatu

Kultura plurala, librea, Nafarroan gertatzen denari lotua sustatu nahi dute, baina baita, beti, unibertsalari ere. Pertsonei beren bizitza zabaltzen eta aberasten, beren burua eta bizi diren mundua hobeto ulertzen laguntzen dien kultura.

Gizartearentzat lan egiten dute, publiko orokorrarentzat. Interesa duen edonorentzat antolatzen dituzte Jarduerak, gizarte osoarentzat, ez bazkideei bakarrik. Gero eta indar handiagoz ari dira lankidetzan beste erakunde publiko eta pribatu batzuekin. Hilero, jarduera programatuak bazkideei postaz bidaltzen zaien buletin batean zehazten dira, baina, era berean, PDF formatuan eta sare sozialetan zabaltzen dira Foru Komunitateko kultur etxeen eta interesa duten pertsona guztien artean, bazkide izan ala ez.[5]

Historia aldatu

Errepublika garaian sortu bazen ere, Nafar Ateneoa 1985ean hasi zen bere oraingo ibilbidean. Baina aurreko mendeko hogeita hamarreko hamarkadan etapa aktiboa izan zuen. Hasierako ekitaldia, 1932ko azaroan, "Esmaltes" hitzaldia izan zen, Victoriano Juaristi (Donostia, 1880 — Iruñea, 1949) lehen presidenteak emana . kultura errenazista handiko gizona izan zen bere interes eta jardueretan, lanbidez medikua izan baitzen, baina baita idazlea, pintorea, eskultorea, esmaltatzailea eta musikaria ere. 1936ko uztaileko altxamendu militarrak uztailaren 19an bertan amaitu zuen garai ateneistikoa. Gazteluko Plazako egoitza itxi eta bertako liburutegi baliotsua desegin zuten.

Franko jhil eta gero Ateneo Navarro / Nafar Ateneoa berriak sorrerako saioa egin zuen 1985eko martxoan. Bere lehen presidenteak, Mariano Carlonek, errepublikaren garaia ekarri zuen gogora. Eta estatutu berrien lehen artikuluak dio “Asociación Ateneo Navarro / Nafar Ateneoa elkarteak izen bereko lehen elkartearen espirituan jarraitu nahi du”, 1932an eratu zenari aipamena eginez.

Hauek izan dira Ateneoko lehendakariak:

  • 1985 – 1991  Mariano Carlón Maqueda
  • 1991 – 1997  Vicente Madoz Jáuregui
  • 1997 – 2000  José Luis Martín Nogales
  • 2000 – 2006  Emilio Echavarren Urtasun
  • 2006 – 2012  Celina Compains Iribarren
  • 2012 – 2015  Jesús Mª Arlabán Mateos
  • 2015 – 2021  Javier Torrens Alzu
  • 2021 – Pedro Salaberri

Jarduerak aldatu

Heptamerona liburuaren euskarazko bertsioa sortzeko erronka aldatu

 
Margarita Nafarroakoa. Francois Clouetek egindako erretratua.

2020an Nafar Ateneoak eta Booktegi plataformak Heptamerona liburua euskaratzeko prozesu bati ekin zioten.[6] Heptamerona (frantsesez L'Heptaméron) Margarita Nafarroako erreginak idatzitako istorio bilduma bat da, 72 istorioz osatua. 1559an argitaratu zen, egilea hil ondoren.[7] Frantsesez idatzi zuen Margaritak, badira itzulpenak hainbat hizkuntzatan.

Liburua frantsesez idatzi zuen Margaritak. Baziren itzulpenak gaztelaniaz, ingelesez eta beste hainbat hizkuntzatan. Ez, ordea, euskarazkorik, 2021era arte, nahiz eta baziren istorio solte batzuk euskaratuak lehen ere.

2020an, COVIDa zela-eta izandako itxialdian sortu zitzaion hainbat euskaltzaleri gogoa. Beharra. Itzaletan zen mundu ezezagun baten ur sakonetara jauzi egiteko premia. Tentazio gozoan murgiltzeko desira. Eta ekin zioten. desafioari.[7][6] Liburuan istorioak zortzi egunetan banatzen dira. Sendoa da liburua. Hizkera, edukiera eta sintaxi aldetik itzultzaileen trebezia probatzen duten horietakoa. Beraz, lana bideragarriago bihurtzearren, urtero atal baten itzulpena egitea erabaki zuten. Lasai ibiliz. Amore eman barik.[7] Jatorrizko liburuak dituen 72 kontakizunak zortzi liburukitan banatuta argitaratuko ziren. [7][8][9]

Lehen egunaren itzulpena aldatu

2021ean burutu zuten lehenbiziko eguneko atala. Talde lana izan zen. Lehen hamar istorioek osatu zuten atala, aitzinsolasaz gainera. Fito Rodriguezek eta Xabier Artola Zubillagak itzuli zituzten, eta Josu Zabaletak gainbegiratu zituen gero. Azala berriz, Uxue Pascualek egin zuen.[10] Jendaurreko irakurraldian, Iruñeko Kondestablearen jauregian Antolatu zuen Nafar Ateneoak, hirurogei lagun bildu zirela.[11]

Bigarren egunaren itzulpena aldatu

2022an itzuli zituen Xabier Artola Zubillagak bigarren eguneko 10 istorioak; Itziar Diez de Ultzurrunen esku egon zen, kasu honetan, gainberatzeko ardura. Nafar Ateneoak eta Booktegik 2. liburuki euskaratu berriaren jendaurreko irakurraldi publikoa antolatu zuten, urriaren 29an Amaiurren.[12][13][14][15]

Erreferentziak aldatu

  1. (Gaztelaniaz) Ateneo Navarro. 2020-08-21 (Noiz kontsultatua: 2022-06-15).
  2. Erredakzioa. (2022-04-29). «Maiatzeko egitaraua prest du Nafarroako Filmotekak» Zinea (Noiz kontsultatua: 2022-06-15).
  3. Legarreta Etxezarreta, Maitane. (2022-01-10). «Nafar Ateneoa Poesia Sariaren seigarren edizioa martxan» Gaztezulo (gaztezulo) (Noiz kontsultatua: 2022-06-15).
  4. «Lierni Azkargortak irabazi du Nafar Ateneoaren poesia saria - Iruñea» euskalerriairratia.eus (Noiz kontsultatua: 2022-06-15).
  5. Atenea. (2021-12-18). Oinarriak: “Nafar Ateneoa” poesia saria VI. edizioa. (Noiz kontsultatua: 2022-06-15).
  6. a b Izaga, Xabier. (2021-11-03). ««Heptamerona» klasikoko lehen eguneko ipuinak, euskaraz» naiz: (Noiz kontsultatua: 2022-10-25).
  7. a b c d Teso, Begoña del. (2022-10-23). «Margarita» El Diario Vasco (Noiz kontsultatua: 2022-10-25).
  8. «Heptamerona eta Nafarroako Gobernua» ZUZEU 2021-10-24 (Noiz kontsultatua: 2022-10-30).
  9. Azurmendi, Nerea. (2021-06-21). «Margarita Nafarroakoaren 'Heptamerona', euskararako bidean» El Diario Vasco (Noiz kontsultatua: 2022-10-30).
  10. «Heptamerona – 1. eguna» Booktegi (Noiz kontsultatua: 2022-10-25).
  11. Maia, Josu Jimenez. «Heptamerona eta Nafarroako Gobernua» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-10-30).
  12. «Heptamerona – 2. eguna» Booktegi (Noiz kontsultatua: 2022-10-30).
  13. (Gaztelaniaz) Jimenez Maia, Josu. (2022-10-21). «Heptamerona eta Nafarroako Gobernua» Diario de Noticias de Navarra (Noiz kontsultatua: 2022-10-30).
  14. @Heptamerona -Twitter. (2022-10-30). «Atzo Margaritarekin eman genuen eguna, Amaiurren, berak idatzitako Heptameronaren 2. atala irakurtzen» Twitter (Noiz kontsultatua: 2022-11-01).
  15. (Gaztelaniaz) Anbustegi, Fernando. (2022-10-31). «Lectura continuada de ‘Heptamerón’ en Amaiur» Diario de Noticias de Navarra (Noiz kontsultatua: 2022-11-16).

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu