Nabarzato
Nabarzato[1][a] Erronkariko ibaxako Erronkari udalerriko herri hustu bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Pirinioak eskualdean.
| Nabarzato | |
|---|---|
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea | Nafarroa Garaia |
| Eskualdea | Pirinioak |
| Udalerria | Erronkari |
| Administrazioa | |
| Mota | herri hustu |
| Izen ofiziala | Nabarzato |
| Posta kodea | |
| Herritarra | nabarzatoar |
| Geografia | |
| Koordenatuak | 42°48′06″N 0°55′30″W / 42.80157687°N 0.92506118°W |
| Garaiera | 924 metro |
| Distantzia | 89,4 km (Iruñetik) |
| Demografia | |
Erdi Aroan jada despopulatu bezala agertzen zen. Bere lurrak Erronkariko Udalara pasa ziren.
Bertako biztanleak nabarzatoarrak ziren.
Izena aldatu
Nabarzato toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:[2]
- Nauarçato (1366)
- Nauassato (1366)
- Nabarçato (1634)
- Navarzatu (1802)
- Navarzato (1892)
- Navarzato (1945)
- Nabarzato (1993)
- Nabarzato (2019)
Etimologia aldatu
Erromantzatua izenaren kontrakoa da, "lingua navarrorum"-goa (euskara) esan nahi baitu. Euskaraz, esanahiaren arabera, Nabartzatua edo Nafartzatua izango zatekeen bilakaera zuzenik probableena.
Geografia aldatu
Nabarzato Erronkaribarko Erronkari udalerrian dago.
Inguru naturala eta kokapena aldatu
Erronkari herria Nafarroako Foru Komunitatearen ipar-ekialdean dago, Nafarroako Pirinioaldearen barruan, Nafarroako Ekialdeko Piriniotan, Erronkariko ibaxaren erdialdean eta 720 metroko altueran. Udalerriak 38,8 kilometro karratuko azalera.
Herriaren batez besteko altuera 629 metrokoa da. Altuera hori Burgiko udaletxean neurtuta dago.
Klima aldatu
Udalerriko klima, oro har, mendiko azpimediterraneo motakoa da. Bere ezaugarri nagusiak mendilerroetako neguko elurteak eta uda idortasunaren hasiera herabea dira. Ezberdintasun klimatikoak ere izaten ditu, altitude-kotaren eta mendi-hegalen orientazioaren arabera. Urteko batez besteko tenperatura 12 eta 8 ºC artean aldatzen da, altitudearen arabera, urteko prezipitazio-indizea 1000 eta 1400 mm bitartekoa da, eta urtean 100 eta 120 egun bitartean prezipitatzen da. Ebapotranspirazio potentzialaren urteko indizea 700 eta 650 mm artekoa da.
Estazio meteorologikoak aldatu
Erronkarin ez dago estazio meteorologikorik. Hala ere, Urzainki pareko udalerrian, estazio bat dagoen, itsasoaren mailatik 722 metrora, Nafarroako Gobernuak 1980n jarritako estazio meteorologikoa dago.[3]
 Datu klimatikoak (Urzainki, 1980-2020) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 19.0 | 23.0 | 25.0 | 29.0 | 33.0 | 36.0 | 37.0 | 39.0 | 36.0 | 30.0 | 23.0 | 20.0 | 39.0 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 8.3 | 9.9 | 12.9 | 15.1 | 19.0 | 23.7 | 27.3 | 27.4 | 22.9 | 17.5 | 11.6 | 8.7 | 17.0 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 4.0 | 4.9 | 7.5 | 9.7 | 13.2 | 17.2 | 19.9 | 19.9 | 16.3 | 12.2 | 7.3 | 4.6 | 11.4 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | -0.2 | -0.0 | 2.0 | 4.3 | 7.4 | 10.6 | 12.5 | 12.5 | 9.7 | 6.9 | 3.1 | 0.4 | 5.8 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -14.0 | -14.0 | -13.0 | -4.0 | -2.0 | 1.0 | 4.0 | 1.0 | -1.0 | -5.0 | -10.0 | -14.0 | -14.0 |
| Batez besteko prezipitazioa (mm) | 128.1 | 114.7 | 106.4 | 127.5 | 107.7 | 74.8 | 51.1 | 52.4 | 80.0 | 132.2 | 154.8 | 129.7 | 1259.4 |
| Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm) | 63.0 | 77.5 | 67.0 | 83.0 | 98.0 | 65.0 | 76.0 | 67.5 | 61.0 | 127.5 | 74.0 | 76.5 | 127.5 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 13.9 | 12.9 | 13.1 | 15.2 | 14.8 | 9.5 | 7.0 | 7.1 | 8.9 | 12.8 | 14.6 | 13.5 | 143.2 |
| Elur egunak (≥ 1 mm) | 3.4 | 4.6 | 3.0 | 1.3 | 0.1 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.2 | 1.5 | 2.4 | 16.5 |
| Iturria: Nafarroako klimatologia zerbitzua[4] | |||||||||||||
Aukeratu beheko zatian urte-tarte bat, urte horiek goian xehetasun handiagoz ikusteko.
Ikusi edo aldatu datu gordinak.
Historia aldatu
Ez da Erdi Aroko errolda bakar batean ere agertzen, XIII. mendean despopulatu behar izan zen, nahiz eta 1553an sua izan eta 1800ean baserri bezala aipatzen den, zalantzarik gabe bertako elizari eragiten dion jendea bizi delarik. Antso V.a Ramiritzek eman zion dohaintza Leireri 1085ean, Done Sebastien izenean, zenbait etxerekin batera. 1432an Nabarzatoko errektorea Erronkariko bikarioa zen. Eraikina 1976an zaharberritu zen.
Oharrak aldatu
Erreferentziak aldatu
- ↑ Euskaltzaindia: Euskal Onomastikaren Datutegia.
- ↑ «Nabarzato - Lekuak - EODA» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-30).
- ↑ .
- ↑ Urzainkiko estazioko balio klimatologikoak. Nafarroako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2020-08-24).
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q111154212
