Monica Oliphant
Monica Vivienda Oliphant (Ilford, Ingalaterra, 1940ko abuztuaren 4a) zientzialari ikertzaile ingelesa eta australiarra da, eguzki-energian espezializatua. Energia-eraginkortasunean eta energia berriztagarrietan aditua da egitura arkitektonikoetan. Eguzki Energiaren Nazioarteko Elkarteko presidentea izan zen 2008-2009an, eta hainbat aintzatespen jaso ditu egindako ekarpen guztiengatik.[1]
| Monica Oliphant | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Ilford (en)  , 1940ko abuztuaren 4a (83 urte) |
| Herrialdea |  Australia  Erresuma Batua |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Londresko Unibertsitatea Master of Science (en) Adelaideko Unibertsitatea Zientziatan graduatua |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | fisikaria eta ikertzailea |
| Enplegatzailea(k) | University of South Australia (en) Electricity Trust of South Australia (en) |
| Jasotako sariak | |
_BAR.svg){kind=small}
Biografia aldatu
Txikitan, Oliphantek interes handia zuen astronomian. Sputnik eta Explorer sateliteak arakatzen zituen "ilargiaren behaketa taldea" izeneko talde batekin bat egitea gogoratzen du, eta oporretan lan bat zuen Mount Stromlo Behatokian, Canberratik gertu. Baina konturatu zen sektorea ez zela berarentzat, "Abstraktuegia" zela. Unibertsitatean Michael Oliphant bere senarra eta lankide fisikoa ezagutu zuen, Sir Mark Oliphant zientzialari ospetsua eta Hegoaldeko Australiako gobernadore ohiaren semea. Gizonak nagusi ziren elektrizitate-horniduraren sektorean hasi zen lanean Electricity Trust of South Australian (ETSA), ikasketak amaitu ondoren. "Jendeak galdetzen zidan non lan egiten nuen, nik esaten nion, eta galdetzen zidaten: 'Harreragilea zara?"[2]
Bere karrera zientifikoa Fisikako Master batekin hasi zuen Londresko Unibertsitatean.[3] Hegoaldeko Australiako Unibertsitatean irakasle elkartua izatea lortu zuen, eta Charles Darwin Unibertsitatean unibertsitate-beka lortu zuen. Bere aholkularitza zentroa ere zuzentzen zuen, Monica Oliphant Research Scientist. Hemezortzi urtez lan egin zuen ETSA elektrizitateko zerbitzu publikoen enpresarentzat, energia berriztagarriaren eta eraginkortasun energetikoaren arloetan ikertzaile zientifiko gisa. Hego Australiako gobernuaren baliabide eolikoak ebaluatzeko programan parte hartu zuen 1980ko hamarkadaren amaieran, eta horrek Hego Australia posizio pribilegiatuan jarri zuen energia eolikoan inbertitzeko. Irakasle ondokoa izateaz gain, Eguzki Energiaren Nazioarteko Elkarteko lehendakaria izan zen 2008/09an, eta gaitasun horrekin eta Elkarteko Batzordeko kide gisa, munduan zehar bidaiatu zuen hitzaldi eta bileretan parte hartuz, eta, oro har, ISESeko presidente ohi gisa eta Hego Australiako Unibertsitateko irakasle laguntzaile gisa identifikatu zen. Aurkezpenetan, oso harro agertu zen Australiako hegoaldeko energia berriztagarrien egoeraz eta Unibertsitatean arlo horretan egiten ari ziren lanaz.[4]
Mawson Lakes, Lochiel Park eta beste proiektu batzuetan lagundu zuen, eta CRCren Ikerketa Nodoaren Kudeaketa Estrategikoko Batzordean parte hartu zuen Karbono Baxuko Bizitza lortzeko bidean. Australiako gobernu federaleko eta estatuko gobernuko batzorde askotan ere parte hartu zuen; besteak beste, Australiako energia berriztagarriko helburuen derrigorrezko berrikusketan (2002/03), zeinak etxeko eguzki-energia fotovoltaikoaren lehen pizgarriak (eguzki-panelak) sartu baitzituen. Geroago, Hego Australiako Lehen Ministroaren Mahai Borobileko batzarreko kide izan zen, Iraunkortasunari buruzkoa, eta gero, Renewables SAkoa, estatuko elikadura-tarifa sartu zenean.[4]
1970eko hamarkadan eguzki-energian lanean hasi zenean, petrolio arabiarraren krisiaren garaian, Nobel Sariaren irabazle bati irratian entzun zion esaten, eguzki-energia izango bagenu, ez genukeela petrolioagatik borrokatu beharko. Beraz, horixe izan zen bere hasierako motibazioa, gerora eboluzionatu zuena, berotegi-efektuko gasen emisio baxuko mundu baterako trantsizioan laguntzeko.[5]
Lanak aldatu
Oliphanten lanaren zati handi bat bere garaira aurreratuta egon zen, 1990eko hamarkadaren hasieran etxebizitza publikoekin egindako lana eta diru-sarrera txikiko familien energia-eraginkortasunaren inpaktuaren azterketa barne. "Garai hartan, bizitegi-sektorea askotarikoegia eta txikiegia zen begiratua izateko. Etxeetako energia-erabileraren monitorizazioa geroxeago orokortu zen. Orduan lan interesgarri asko egin zen. Atsegina izan zen. 2016an, hainbat proiektutan hasi zen lanean. Horietako bat, jabetza komunitarioko eguzki-energian, komunitatean gehiago sartzen saiatuz. Garai hartan, energia berriztagarrietan Nazio Batuen unibertsitate bat izateak duen potentzialari buruzko egingarritasun-azterketa bat ere amaitu zuen. Bideragarritasun-azterketa horrek bera eta nazioarteko zientzialari talde bat Malaysiara, Errusiara eta Txinara eraman zituen.[2]
Sariak eta aintzatespenak aldatu
- Energia berriztagarrien sustapenean egindako ibilbide luzeari esker, aintzatespen asko lortu ditu, 2011ko Ecogen Saria barne, "Energia garbiaren industriari egindako ekarpenik nabarmenena" dela eta.
- 2012an, Energia Berriztagarriaren Munduko Sarearen Sari Aitzindaria ere irabazi zuen.
- Australiako Gobernu Federal eta Estatalaren batzorde askotan parte hartu du.
- Batzordeko kide izan zen, bai Jasangarritasuneko Lehen Ministroaren Mahai Borobilean, bai Renewables SA-n.
- AO bat (Australiako Ordena) jaso zuen 2015eko Erreginaren Urtebetetze-eguneko Ohoreen Zerrendan, energia berriztagarrietan egindako lana eskertzeko.
- 2016ko Australiako Senior izendatu zuten (Senior South Australian of the Year).[6][7][8][7]
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Gaztelaniaz) «Monica Viviene Oliphant, física» Mujeres con ciencia 2017-08-04 (Noiz kontsultatua: 2022-06-24).
- ↑ a b (Ingelesez) «Solar energy pioneer Monica Oliphant on charting her own path in science» the Guardian 2016-03-07 (Noiz kontsultatua: 2022-06-24).
- ↑ (Ingelesez) «Monica Oliphant» Academic Dictionaries and Encyclopedias (Noiz kontsultatua: 2022-06-24).
- ↑ a b (Ingelesez) «Adjunct Associate Professor Monica Oliphant AO» Home (Noiz kontsultatua: 2022-06-24).
- ↑ (Ingelesez) Meet the Women in the Energy Transition: Monica Oliphant – GWNET. (Noiz kontsultatua: 2022-06-24).
- ↑ (Ingelesez) «Adjunct Associate Professor Monica Oliphant AO – ” A Brief History of Electricity and Renewable Energy in South Australia”» Commmonwealth Club of Adelaide (Noiz kontsultatua: 2022-06-24).
- ↑ a b (Ingelesez) «Solar Pioneer South Australia’s Senior Australian Of The Year» Energy Matters 2015-11-11 (Noiz kontsultatua: 2022-06-24).
- ↑ (Thailandieraz) hmong.wiki. «Monica Oliphant Carrera profesionalyHonores y premios» hmong.es (Noiz kontsultatua: 2022-06-24).
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q6900035
Multimedia: Monica Oliphant / Q6900035
