Maximino Trax
Maximino Trax (latinez: Caius Julius Verus Maximinus; 173 – 238) erromatar enperadorea izan zen 235tik hil zen arte. Jatorri germaniarra zeukan lehen enperadorea izan zen, baita Erroman egon ez zen lehenengoa ere. Haren gobernuak III. mendeko krisialdiari hasiera eman zion.
Maximino Trax | |||||
---|---|---|---|---|---|
235eko martxoaren 20a - 238ko ekainaren 1a ← Alexandro Severo - Pupieno, Balbino →
| |||||
Bizitza | |||||
Jaiotza | Trazia, 173 | ||||
Herrialdea | Antzinako Erroma | ||||
Heriotza | Aquileia, 238ko maiatzaren 10a (64/65 urte) | ||||
Heriotza modua | giza hilketa | ||||
Familia | |||||
Ama | Ababa | ||||
Ezkontidea(k) | Caecilia Paulina (en) | ||||
Seme-alabak | ikusi
| ||||
Hezkuntza | |||||
Hizkuntzak | latina | ||||
Irakaslea(k) | Titianus the Younger (en) | ||||
Jarduerak | |||||
Jarduerak | politikaria eta soldadua | ||||
Lantokia(k) | Trazia eta Antzinako Erroma | ||||
Sinesmenak eta ideologia | |||||
Erlijioa | Antzinako Erromako erlijioa | ||||
Trazia probintzian jaioa, (horregatik Trax goitizena jaso zuen) aita godoa eta ama alanoa ziren. Tamaina handikoa, oso indartsua omen zen. Septimio Severoren agintaldian sartu zen armadan, baina Alexandro Severok eman zion aupada karrera militarrean.
Maximo Panoniako armaden burua zen. Gerra ekiditearren Alexandro Severok alamanei ordaindu behar izateak haserrarazi zituen soldaduak. Matxinatutakoan, Maximinok enperadorea eta ama hil zituen Mainz hirian 235ean. Pretoriar Guardiak enperadore izendatu zuen orduan. Senatuak onartu behar izan zuen, nahiz eta hain maila sozial baxuko enperadorea oso gustuko ez izan.
Maximinok gogor ekin zion nobleziaren kontra, batez ere haren aurka konspiratzen zirenean. Izan eren, Rhin ibaiaren inguruko kanpainan, ofizial batzuek, senatarien onespenarekin, zubi bat suntsitu zuten Maximino beste ertzean utzi gera zedin. Magno senataria zen enperadorea bihurtzekoa. Nolanahi ere konspirazioa aurkitu zen eta Maximinok konspiratzaileak hil zituen.
Beste behin, Mesopotamiako arkulariak saiatu ziren Maximino hiltzen. Baina arkularien buruak asmo horiek Maximinori jakinarazi zizkion eta konspirazioa bertan behera geratu zen.
Alexandro Severoren kristauekiko politika ere irauli zuen Maximinok. Izen ere, kristauak gogor jazartzeari ekin zion, Estatuaren etsaiak zirelakoan. Bi aita saintu, Pontziano eta Antero izenekoak, martir hil omen ziren.
Maximinoren lehendabiziko kanpaina alamanen kontrakoa izan zen. Erromatar asko hil baziren ere, garaipena eskuratu zuen gaur egungo Baden-Württembergen ondoko paduran. Germanicus Maximus goitizena jaso zuen orduan Maximinok. Germaniako muga segurtaturik, negua Panonia probintzian (gaur egungo Serbia iparraldean) eman zuen, daziarren eta sarmatiarren aurkako borrokan.
Maximinok soldaduei soldata bikoiztu zien. Gerra etengabe egiten zuenez, zergak handitu behar izan zituen. Zerga-biltzaileek bortizkeria erabili zuten, batez ere goi-mailakoekin. Horrelako kasu batek matxinada eragin zuen Afrika probintzian. Matxinoek probintziako gobernaria Gordiano I eta haren semea Gordiano II aldi bereko enperadoreak izendatu zituzten.
Erromako Senatuak bat egin zuen hasiera batean, baina matxinadak indarra galdutakoan bi senatari hautatu zituen aldi bereko enperadore, Pupieno eta Balbino. Erromako zati batek Gordianoren biloba, Gordiano III izenekoa, hobesten zuenez, borrokak kaleetara hedatu ziren.
Maximinok Erromara jo zuen, baina bideko Aquileia hirian haren armadek, goseteak eta gaixotasunak eraginduta, hiria eraso zuten ateak itxi zizkielako. Hori zela eta armada matxinatu zen eta Maximino zein ministroak hil zituen. Haien buruak lantzetan ipinita eraman zituzten Erromara. Hor, Senatuak Gordiano I.aren 13 urteko biloba hautatu zuen enperadore.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Maximino Trax |