Sama Bilbao

bizkaitar ingeniari industriala eta irakaslea
Lankide:Mgaraizabal/Proba orria» orritik birbideratua)

Rosa Marina Bilbao León, ezagunagoa Sama Bilbao izenez (Bilbo, Bizkaia, 1968ko urtarrilaren 31) bizkaitar ingeniari industriala eta irakaslea da, energia nuklearrean aditua. 2020tik Munduko Elkarte Nuklearreko zuzendaria da eta Londresen bizi da.[1][2][3][4]

Sama Bilbao

(2023)
Bizitza
JaiotzaEspainia
Herrialdea Bizkaia
Familia
Anai-arrebak
Hezkuntza
HeziketaAverett University (en) Itzuli
Wisconsingo Unibertsitatea Madisonen
Madrilgo Unibertsitate Politeknikoa
Hizkuntzakgaztelania
ingelesa
Jarduerak
Enplegatzailea(k)World Nuclear Association (en) Itzuli
Sama Bilbao (WNAren zuzendari nagusia) eta Rafael Mariano Grossi (OIEAko zuzendari nagusia), Energia Atomikoaren Nazioarteko Erakundearen eta Energia Nuklearraren Munduko Elkartearen arteko akordioa sinatzen aldebiko bilera aurretik OIEAren 65. Konferentzia Nagusian. OIEA, Viena, Austria. 2021.09.24
Sama Bilbao (erdian), Energia Nuklearraren Gailurraren Deklarazioa onartzea, Energia Nuklearraren Gailurrean, “El poder mañana, hoy”, Bruselako EXPOn, 2024.03.21
Sama Bilbao, Zuzenbide Nuklearrari buruzko Nazioarteko Lehen Konferentzia: Munduko eztabaida, Organismoak Vienan duen egoitzan (Austria). 2022.04.25

Biografia

aldatu

Bizkaiko hiriburuan jaio zen. Aita sestaotar Javier Bilbao Alberdi ontzi-ingeniaria eta ama Zorrotzan bizi izan zen Josefi León jostun burgostarra dira. Ahizpa gazteagoa du, Clara Bilbao hiru Goya sari dituen jantzi-diseinatzailea, film-zuzendaria eta irakaslea. Sama Bilbaok zortzi urte zituenean, aitaren lana zela eta, familiarekin Madrilera joan zen bizitzera.[1]

Madrilgo Unibertsitate Politeknikoan egin zuen Ingeniaritza mekanikoko lizentziatura eta energia teknologietan masterra.[5][6] Laster zentratu zen Energía nuklearrean, bere esanetan, desabantailak baino abantailla gehiago dituelako. Beka bati esker Ameriketako Estatu Batuetara joan zen doktoradutza egitera.[1] Ingeniaritza nuklearreko eta fisika nuklearreko masterra eta doktoretza Wisconsin-Madisongo Unibertsitatean egin zituen. Enpresa-administrazioko MBA masterra osatu zuen Averett-eko Unibertsitatean.[5][6] Samaren esperientziakoak dira termohidrauliko nuklearrak ur arineko erreaktoreetarako eta sodio bidez hoztutako erreaktoreetarako, erreaktore nuklearren diseinurako, segurtasun nuklearrerako, energia- eta ingurumen-politikarako eta erabaki konplexuak hartzeko.[6]

Ikasketak edo lana dela eta, hainbat lekutan bizi izan bada ere, urtean behin gutxienez, Madrilera eta Bilbora etortzen saiatzen da, bertan du familia eta.[1]

Lan ibilbidea

aldatu

2018ko ekainetik 2020ko urrian Munduko Elkarte Nuklearreko zuzendari nagusi izendatu zuten arte, Teknologia Nuklearra eta Ekonomia Garatzeko Dibisioko zuzendaria izan zen Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundeko Energia Nuklearraren Agentzian (NEA/ELGA), egoitza Parisen duena. Besteak beste, Sama Bilbao León izan zen Energia Atomikoaren Nazioarteko Erakundearen (OIEA) Ur bidezko Erreaktore Hoztuen Teknologia Garatzeko Unitateko zuzendari teknikoa, egoitza Vienan duena.

Irakasle eta dibulgatzaile

aldatu

Bere karrera profesionala irakaskuntzarekin ere lotuta egon da. 2011tik 2018ra arte, Ingeniaritza Nuklearreko Programen zuzendaria izan zen, eta irakasle elkartua Virginia Commonwealth (VCU) Unibertsitateko Ingeniaritza Nuklearreko eta Mekanikako Departamentuan. Ingeniaritza nuklearreko programa berri horren sorreran eta garapenean parte hartu zuen pertsona garrantzitsuenetako bat izan zen.[5]

Energia Nuklearreko Belaunaldi Gazte Iparramerikarraren (NA-YGN) sortzailea da, eta Informazio Publikoaren Kontseiluko lehendakaria izan zen 1999an sortu zenetik 2005eko maiatzera arte. Amerikako Elkarte Nuklearreko (ANS) kide da 1995etik, baita Espainiako Elkarte Nuklearreko eta Emakume-Nuklearreko kide ere, eta dibulgazio nuklearrerako sariak jaso ditu.[5]

ELGEko Energia Nuklearraren Agentziako Teknologia Nuklearraren Garapen eta Ekonomia Dibisioko burua da. NEAn duen eginkizunean, herrialde kideei energia politikaren arloan erabakiak hartzen laguntzeko baimendutako ikasketak ematen laguntzen die. Samak era askotako esperientzia profesionala du, eta industria nuklearrean lan egin du (Segurtasun Nuklearreko Analisi-ingeniaria, Dominion Energy, AEB), mundu akademikoan (Ingeniaritza Nuklearreko Programen zuzendaria eta Ingeniaritza Mekaniko eta Nuklearreko Saileko irakasle elkartua, Virginia Commonwealth University (VCU), AEB eta nazioarteko erakundeetan (Energiaren Zuzendaritza Teknikoa Energiaren Erreaktoreak Energia Nazioarteko Energia) [6]

Munduko Elkarte Nuklearreko zuzendari

aldatu

2020ko urrian World Nuklearreko zuzendari nagusi bihurtu zen. Energia Nuklearraren Munduko Elkartea munduko energia nuklearra ordezkatzen duen nazioarteko erakundea da.[7] Paper horretan, aditu-, analista- eta munduko energia nuklearra hazten laguntzeko lan egiten duten komunikatzaileak balio-kate nuklearreko eragileak konektatzen dituen sektorea da, industriaren kokapena eratu eta irudikatu, mundu giltzarrian foroak sortu, informazio baimendua emanez eta publikoak, erakundeak eta komunikabideen gakoetan eraginez.[7]

Munduko Unibertsitate Nuklearreko lehendakaria ere bada Sama Bilbao, munduko energia nuklearraren etorkizuneko liderrak inspiratzeko eta garatzeko industria. Samak 20 urte baino gehiagoko esperientzia du ingeniaritza nuklearrean eta energia-politikan. Era askotako esperientzia profesionala du industria nuklearrean lan egin ondoren (Segurtasun Nuklearreko Analisi-ingeniaria, Dominion Energy, AEB ), mundu akademikoan (Energia Nuklearreko zuzendaria) Ingeniaritza Programak eta Mekanika eta Nuklear Departamentuko irakasle elkartua Ingeniería, Virginia Commonwealth University (VCU), AEB eta nazioarteko erakundeetan[7]

Teknologia Nuklearraren Garapen eta Ekonomia Dibisioko burua da, Sorkuntzaren Idazkaritza Teknikoko zuzendaria, IV. Nazioarteko Foroa (GIF), Urak Hoztutako Erreaktoreen Garapen Teknologikoko Unitateko burua, Energia Atomikoaren Nazioarteko Erakundea (OIEA).[7]

Samaren espezializazio-eremuak ur arineko eta sodio erreaktoreetarako instalazio nuklear hidraulikoak dira, erreaktore hoztuak, erreaktore nuklearren diseinua, segurtasun nuklearra, energia- eta ingurumen-politika, eta erabaki-konplexuak.[7]

Energia nuklearra

aldatu

Zuzentzen duen elkartetik, gizarteari energia nuklearra ezagutarazteko lan egiten dute. Besteak beste, mezu hauek zabaldu nahi ditu: [8]

«Energia nuklearra ezinbestekoa da deskarbonizazioan eta sarearen egonkortasunean.»[8]

«Energia nuklearra itzaleko heroia da, eta jende gehiena ez da konturatzen energia nuklearrak gure eguneroko bizitzan duen ezinbesteko rolaz. Hori dela eta, ziurtatu nahi dugu eginkizun garrantzitsu hori agerikoagoa izatea.»[8]

«Energia nuklearraren eginkizuna ezinbestekoa da sare elektrikoa mundu osoan egonkortzeko. Beti behar dugu eguneko ordu guztietan, asteko eta urteko egun guztietan, funtzionatuko duen energia-oinarri bat izatea, eta hori, nuklearra da”.» [8]

«Ziurtatu nahi dugu erabakiak hartzen dituen jendeak ulertzea mundu mailako pandemia sozioekonomikoa babesteko, energia nuklearrak epe labur, ertain eta luzera duen garrantzia.» [8]

«Herrialde asko, hala nola Arabiar Emirerri Batuak, Bielorrusia, Kanada, Asiako hego-ekialdeko herrialdeak eta Latinoamerikakoak, teknologia hori garatzearen aldeko apustua egiten ari dira.» [8]

Sariak eta aintzatespenak

aldatu
  • Espainiako Elkarte Nuklearrak Carlos Sánchez del Río (es) saria eman zion.[9]

Erreferentziak

aldatu
  1. a b c d (Gaztelaniaz) Aldama, Zigor. (2024-01-21). «Sama Bilbao y León: Sama Bilbao y Leon: La bilbaína que dirige desde Londres la energía nuclear en el mundo» El Correo (Noiz kontsultatua: 2024-05-28).
  2. (Ingelesez) «Dr Sama Bilbao y Leon | AusIMM» www.ausimm.com (Noiz kontsultatua: 2024-05-28).
  3. (Ingelesez) «Sama Bilbao y Leon» NRC Web (Noiz kontsultatua: 2024-05-28).
  4. (Ingelesez) eburlinghaus. (2020-01-01). «Dr. Sama Bilbao y León» Atlantic Council (Noiz kontsultatua: 2024-05-28).
  5. a b c d ISSN https://www.foronuclear.org/wp-content/uploads/2021/02/Breve-CV-espanol-Sama-Bilbao.pdf..
  6. a b c d ISSN https://www.iaea.org/sites/default/files/18/09/bilbao-y-leon-cv-2018.pdf..
  7. a b c d e ISSN https://www.iaea.org/sites/default/files/23/09/sama_bilbao_y_leon.pdf..
  8. a b c d e f (Gaztelaniaz) «Sama Bilbao y León (WNA): "El papel de la energía nuclear es indispensable para estabilizar la red eléctrica a nivel mundial"» El Periódico de la Energía 2021-02-26 (Noiz kontsultatua: 2024-05-28).
  9. (Gaztelaniaz) «Sama Bilbao y Leon en LinkedIn: #manifiestonuclear | 11 comentarios» es.linkedin.com (Noiz kontsultatua: 2024-05-28).

Kanpo estekak

aldatu