Lankide:Barrie/Artikuluen formatua

Wikipediako artikulu orok, ahal den neurrian, artikuluen formatu orokor hau izan beharko luke.

Eskaera hauek guztiak betetzen dituen artikulu bat Wikipedia izan daiteke. Dena den, eta gaiaren arabera, baliteke beste formatu zehatzago bat hobea izatea.

Gutxienekoak

Artikulu txar bat edo zirriborroa baino ez den batek ere gutxieneko batzuk izan behar ditu. Gutxieneko hauek ez jartzearen ondorioetako bat artikuluaren ezabaketa izan daiteke.

• Artikulua kategoria baten barruan (gutxienez) sartu behar da.
• Interwiki edo hizkuntzen arteko lotura bat (gutxienez; eta beste hizkuntzetan artikulua existitzen bada, noski) izan behar du.

Behin hau jakinda, artikulu dexente bat sortzeko puntuak urrengoak dira.

Artikuluen izenburua

Artikuluan izenburua agertzen den lehen aldian letra lodiz jarri behar da hiru apostrofo erabiliz. '''artikuluan izenburua''' idatzita artikuluan izenburua da emaitza. Adibidez:

Wikipediako artikulu orok, ahal den neurrian, artikuluen formatu orokor hau izan beharko luke.

Orokorrean, ez jarri beste artikuluetarako loturarik:

• artikuluaren izena lehen lerroan beltzez jarritako tokian. Adibidez, gaizki legoke Kirgizistango bandera artikuluan honela egitea lotura gero egin badaiteke:

Kirgizistango bandera 1992ko martxoaren 3an erabakitakoa da.

• atalen goiburukoetan

Letra lodien erabilera, izenburua azaltzen den lehen aldian izan ezik, ekidin behar da; artikuluak izan ditzakeen beste izenburu egoki baterako ez bada. Adibidez:

Abu Ali al-Hasan Ibn al-Haitham (965 - 1039) (arabieraz:أبو علي الحسن بن الهيثم), Alhacen edo Alhazen arabiar fisikari bat izan zen.

Letra etzanen arauak ere jarraitu izenburuaren lehen aldirako:

Ikasten Berri Txarrak rock musika talde nafarraren 2. diskoa da.

Atalak

Atal kopurua ez dago zehaztuta; artikuluaren araberakoa izango da.

Kodea

Erabili == (berdinketa ikur bi) goiburuaren hasieran eta bukaeran atal berri bat sortzeko, inola ere ez ''' (hiru apostrofo). Beraz, Lanak izeneko atal bat sortzeko hau litzateke idatzi beharreko kodea:

== Lanak ==

Izendatzerakoan

• Lehen letra bakarrik joango da letra larriz (edo baita behar denean ere; izen propioak...) eta gainontzekoak xehez. Bizitza eta lanak da egokia, ez Bizitza eta Lanak.
• Ahalegindu karaktere bereziak ez erabiltzen: &, +, {}, []...
• Izen laburrak eta zehatzak aukeratu, artikuluen izenburuetan egiten den bezala. Esan daiteke, gutxi gorabehera, 10 hitz baino gehiago dituena luzeegia dela.
• Ez jarri goiburu ezberdinei izenburu berdina. Honek, logikoa ez izeteaz gain, orrialde barruko loturak egitean arazoak sortzen ditu.

Atalak administratzen

• Atal baten barruan azpiatalak sortzea oso garrantzitsua da. Irakurleari mesede handia egiten dio irakurtzerakoan, bilatzerakoan edo ulertzerakoan errazago egingo baitzaio.
  • Atalaren edukia asko bada, banatu azpiatal ezberdinetan.
• Ahalegindu atalen izenak ez aldatzen. Baliteke hori egitean atal horretarako loturak "apurtzea".
• Atal jakin baterako lotura bat sortzen baduzu, jakitunena da ohar bat uztea; atalaren izena ez aldatzeko, edo aldatzekotan loturak konpontzeko. Horretarako, <!-- zure oharra --> kodea erabili. Asko eskertzen da lotzen duten artikuluen izenak jartzea, lana asko errazten du eta oharra jartzean ere ez da asko nekatzen. Adibide bat ikusteko jarraitu lotura hau.
• Atal jakin baterako lotura bat kentzen baduzu, ordea, beste wikilariak jarri duen mezua (jarri badu) kentzea eskertzen da.
• Goiburukoak aldaketa behar duela uste baduzu, loturak konpontzeko gai izan beharko zinateke. Adibidez, Google erabiliz, wikipedia "atalak administratzen" bezalako bilaketa bat hasiz.

Atal bereziak

Badaude artikulu askotan eta gai ezberdinei buruzkoetan agertzen diren hiru atal "berezi": Erreferentziak, Ikus, gainera eta Kanpo loturak. Hiru atal hauetarako izenak hauek izan behar dira zehazki horrela erabaki zelako eta nolabaiteko batasuna lortzeko euskarazko wikipediako artikuluetan. Hori dela eta, Ikusi baita, Ikusi, Kanpo Loturak edo beste izenburu antzeko bat dutenak aldatu egin behar dira erabakitakoa betetzeko.

Artikulu batean hiru atal "berezi"ak agertzen badira ordena, goitik behera, Erreferentziak, Ikus, gainera eta Kanpo loturak da. Bi badira, ordena hau errespetatuko da.

Erreferentziak

Sakontzeko, irakurri: «Wikipedia:Erreferentziak»

<ref> eta </ref> erabilita artikuluko esaldi bati buruzko erreferentziak izen hau izango duen atalean sartuko dira.

Ikus, gainera

Uste baduzu artikulu irakurleak artikulu horrez gain beste bat edo batzuk ere begiratu beharko lituzkeela, izen hau edukiko lukeen atal bat sortu eta zerrandatu beste artikulu interesgarri horiek * ikurraren laguntzarekin:

* [[Euskara]]
* [[Euskal Musika]]

Emaitza:

• Euskara
• Euskal Musika

Kanpo loturak

Sakontzeko, irakurri: «Wikipedia:Loturak#Kanpo loturak»

Goiburu honen izenak argi adierazten duen bezala, kanpo loturak jartzeko atalik egokiena da. Bertan zerrenda batean, Ikus, gainera atalean bezala , jarri behar dira. Adibidez:

* {{en}} [http://wikimediafoundation.org/wiki/Home Wikimedia Fundazioa]

Emaitza:

• (Ingelesez) Wikimedia Fundazioa

Webgunearen hizkuntza adierazteko {{hizkuntzaren kodea}} txantiloia erabiltzen da. Euskaraz badago {{eu}} idatzi; ingelesez {{en}}; frantsesez {{fr}} eta berdin gainontzekoekin. Hainbat hizkuntzatan badago bata bestearen atzean idatzi: {{eu}} {{en}} {{fr}}.

Emaitza: (Ingelesez)(Frantsesez)

Artikuluko gorputzean sartu daitezke kanpo loturak erreferentziak ezagutarazteko eta abar. Horrela egitea nahi bada, hau da idatzi beharrekoa:

Testua, testua, testua. [http://www.adibidea.com]

Emaitza:

Testua, testua, testua. [1]

Baina erreferentzien atala horretarako dagoenez ez da askotan erabili beharrekoa. Erabili erreferentzien atala, informazio gehiago eskaintzeko aukera ematen baitu artikuluan, gorputzean, tokirik okupatu gabe.

Datak

Aurkakoa dioen ezer ez bada idazten, euskaltzaindiaren arauak jarraitu behar dira, baita datekin ere. Datak jartzerakoan euskarazko ordena (urtea, hila, eguna) jarraituko da. Adibidez: 1945eko abenduaren 6a. Kristo aurreko datak jartzeko K. a. laburdura jarri behar da urtearen aurrean (K. a. 380). Mendeak, beti bezala, zenbaki erromatarrekin adierazten dira (XVIII. mendea).

Gogoratu hilen izenak letra xehez idazten direla: urtarrila, otsailaren 28a, 2006ko azaroaren 4a...

Ahalegindu azken aldian, momentu honetan, iaz, laster eta abar bezalako ez erabiltzen. Aditzaren denborak ere garrantzia du, pertsona hilda dagoen edo ez argitzeko...

Jaiotza eta heriotzetan

Jaiotza eta heriotza datak artikulu batean letra lodiz dagoen izenburua eta gero jarri behar dira. Eta tokiak ezagutzen badira, dataren aurretik, komarekin banatuta:

Ernest Rutherford, Nelson eta Cambridgeko Lehenengo Baroia, (Brightwater, Zeelanda Berria, 1871ko abuztuaren 30a - Cambridge, Ingalaterra, 1937ko urriaren 19a), fisika nuklearraren aita...

Oraindik bizirik badago, beheko hau izango da formatua:

Karlos Arguiñano Urkiola (Beasain, 1948ko abenduaren 6a) euskal sukaldari, aktore eta enpresaria da.

Zenbakiak

• Koma erabiliko da hamartarrak adierazteko eta puntua, ordea, zenbaki osoak hirunaka banatzeko. Kontu izan behar da lurralde batzuetan (anglosaxoniarrak) alderantziz erabiltzen dituztela.
• Anglosaxoniarra herriekiko beste desberdintasun bat bilioi (ingelesez: billion) hitzarena da. Kopurua ezberdina da:
  • Euskaraz: 1.000.000.000.000 (edo 10¹²)
  • Ingelesez: 1.000.000.000 (edo 10⁹)

Tenperaturak

Tenperaturak Celsius gradutan (°C) adieraziko dira; adibidez: 21,5 °C. Zientziarekin lotutako artikuluetan Kelvinetan (K) ere adierazi daitezke baina gomendatzen da tenperatura celsius gradutan ere idaztea.

Animaliak, landareak etab.

Animialia, landare eta, azken finean, euskaraz izen bat duen edozein espezieri buruz hitz egitean euskarazko terminoa erabiltzea adostu zen. Izen zientifikoa lagungarria izango den arren.

Letra larriak direla eta generoaren izena majuskulaz joan behar da eta espeziearena xehez. Adibidez, ardiaren kasuan, Ovis aries (generoa: Ovis, espeziea: aries).

Koloreak

Koloreen erabilpena mugatua eta neurriskoa izan behar da. Pertsona guztiak ez dira hauek ikusteko (daltonikoak...). Beste arrazoi batzuk beltza eta zurian inprimatzean ez direla nabarituko, pantailak kolore gutxi erakustea eta abar dira.

Tentagarria da koloreak erabiltzea ikus ditzaketenentzako laguntza bezala baina informazio berdina ematen bada erabili gabe ere, ez erabili.