Karlos I.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa

Karlos I.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa
	; (1636) Irudi gehiago
Ingalaterrako monarka
Eskoziako erregea
Irlandako monarka
; Yorkeko Dukea
Bizitza
Jaiotza	Dunfermlineko jauregia, 1600ko azaroaren 19a (juliotar egutegia)
Herrialdea	Ingalaterrako Erresuma
Heriotza	Londres, 1649ko urtarrilaren 30a (juliotar egutegia) (48 urte)
Hobiratze lekua	St George's Chapel, Windsor (en)
Heriotza modua	heriotza zigorra: burugabetzea
Familia
Aita	Jakue I.a Ingalaterrakoa eta VI.a Eskoziakoa
Ama	Ana Danimarkakoa
Ezkontidea(k)	Henriketa Maria Borboikoa (1625eko ekainaren 13a -
Seme-alabak	ikusi Karlos II.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa; Mary Henrietta, Princess Royal (en) ; Jakue II.a Ingalaterrakoa eta VII.a Eskoziakoa; Princess Elizabeth of England (en) ; Princess Anne of England (en) ; Henry Stuart, Duke of Gloucester (en) ; Henrietta of England (en) ; Charles James Stuart, Duke of Cornwall (en) ; Catherine Stuart (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Henry Frederick, Prince of Wales (en) ; Elisabet Stuart; Margaret Stuart (en) ; Robert Stuart, Duke of Kintyre and Lorne (en) ; Mary Stuart (en) ; Sophia of England (en) ;
Leinua	Estuardo etxea
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, arte bildumagilea eta monarka
Lantokia(k)	Londres
Jasotako sariak	ikusi Galtzariaren Ordena ;
Santutegia
	Urtarrilaren 30
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	anglikanismoa; Erromatar Eliza Katolikoa

Karlos I.a^[1]^[2] (ingelesez: Charles I; Dunfermline, Eskozia, 1600eko azaroaren 19a – Londres, 1649ko urtarrilaren 30a) Ingalaterra, Eskozia eta Irlandako erregea izan zen 1625eko martxoaren 27tik 1649an hil zuten arte.

Bizitza aldatu

Jakue I.aren bigarren semea zen. Bere absolutismo politiko eta erlijiozkoarengatik liskarrak izan zituen Parlamentuarekin. 1626-1640 bitartean Parlamenturik gabe gobernatu zuen. Baina Eskozia anglikanoen Prayer Book («Otoitz Liburua») erabiltzera behartu nahi izan zuenean, matxinatu egin zen. Gerra gastuei erantzun ezinik berriro bildu zuen Parlamentua. Hark erregeren laguntzaileak epaitu eta heriotzara kondenatu zituen. Ondorengo gerra zibilean, Oliver Cromwell buru zuten parlamentuzaleek^[3] eskoziarrekin bat eginik, Marston Mooren (1644) eta Nesebyn (1645) menderatu zuten erregea. Hura Eskozian babestu zen, baina eskoziarrek Ingalaterrako Parlamentuaren esku utzi zuten. Ihes egin eta beste matxinada bat antolatu ondoren, Parlamentuak hiltzera kondenatu eta Londresko Whitehallen hil zuten 1649ko urtarrilaren 30ean, lepoa moztuta. Windsorko gazteluan ehortzi zuten, 1649ko otsailaren 7an.

Erreferentziak aldatu

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2016/07/14 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Euskaltzaindia. (PDF) 186. arauaː Atzerriko pertsona-izenak. Grafia-irizpideak. Erregeerreginen eta kidekoen kasua. .
↑ Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak, hezkuntza.ejgv.euskadi.eus
↑ Charles Ier. in: Encyclopédie Larousse en ligne. larousse.fr (Noiz kontsultatua: 2016-7-14).

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Karlos I.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa

Aurrekoa
Jakue I.a Ingalaterrakoa

Ingalaterra, Eskozia eta Irlandako erregea
1625eko martxoaren 27a–1649ko urtarrilaren 30a

Ondorengoa
Karlos II.a Ingalaterrakoa

Datuak: Q81506
Multimedia: Charles I of England

[1] Euskaltzaindia. (PDF) 186. arauaː Atzerriko pertsona-izenak. Grafia-irizpideak. Erregeerreginen eta kidekoen kasua. .

[2] Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak, hezkuntza.ejgv.euskadi.eus

[lar-3] Charles Ier. in: Encyclopédie Larousse en ligne. larousse.fr (Noiz kontsultatua: 2016-7-14).

[1]

[2]

[3]