Jaime Eyzaguirre
Jaime Miguel Eyzaguirre Gutiérrez (Santiago, 1908ko abenduaren 21 – ibid., 1968ko irailaren 17a) historialari, legelari eta akademiko txiletarra izan zen, bere herrialdeko korronte historiografiko katolikoaren eta hispanismoaren ordezkari nagusia. XX. mendeko kontserbadurismoaren intelektual garrantzitsuenetakotzat hartzen da, eta Alberto Edwards eta Francisco Antonio Encinarekin batera garai hrretan irakurri eta eragin handieneko hiru historialarietako bat izan zen.
| Jaime Eyzaguirre | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Santiago, 1908ko abenduaren 21a |
| Herrialdea |  Txile |
| Heriotza | Santiago, 1968ko irailaren 17a (59 urte) |
| Heriotza modua | : trafiko-istripua |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Txileko Pontifize Unibertsitate Katolikoa |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Ikaslea(k) | ikusi
|
| Jarduerak | |
| Jarduerak | historialaria, unibertsitateko irakaslea, abokatua eta biografoa |
| Enplegatzailea(k) | Txileko Pontifize Unibertsitate Katolikoa Txileko Unibertsitatea |
| Lan nabarmenak | |
| Jasotako sariak | |
| Influentziak | Ramiro Maeztu, Manuel Lacunza (en)  , Léon Bloy eta Fernando Vives (en) |
| Kidetza | Academia Chilena de la Lengua (en) |
| Mugimendua | Hispanismoa Korporatibismoa chilean nationalism (en) Nazionalkatolizismoa Q5842227 |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Erlijioa | katolizismoa |
Akademiko gisa, Finis Terrae (1954-1965) aldizkaria zuzendu zuen, Txileko Unibertsitate Katoliko Pontifikalaeko organo ofiziala; Txileko Historiaren Akademiaren Buletina; eta azkenik, Historia, nazio mailan gai honi buruzko aldizkari zientifikorik garrantzitsuena. Txileko Unibertsitate Katolikoko Historia Institutuaren eta Txileko Akademia Diplomatikoaren sortzailea ere izan zen. 1940ko hamarkadatik aurrera, Txileko historiaren interpretazio lan zabala egiten hasi zen , espainiar tradizionalismo politikotik eratorritako jarrera katoliko kontserbadore batetik.
1934 eta 1954 artean Txilen ideia kontserbadoreen defentsari dagokionez argitalpen garrantzitsuena zuzendu zuen, Estudios aldizkaria. Ideologia korporatista, nazionalista eta katoliko sutsu batekin, bere kolaboratzaileen artean garaiko intelektual garrantzitsuak zeuden, horien artean Mario Góngora historialaria, Osvaldo Lira filosofoa eta Julio Philippi Izquierdo zuzenbide irakaslea nabarmentzen dira.
Biografia aldatu
Haurtzaroa eta lehen letrak aldatu
Ramón Eyzaguirre Herzl eta Amelia Gutiérrez Leónen bigarren semea zen. [1] Familia oso katoliko batean hazi zen.
Bere erlijiotasun sendoa Santiagoko Alemaniako Lizeoan egindako ikasketekin sendotu zen, Jainkozko Hitzaren Kongregazioko apaizek zuzenduta. Eskola horretan ezagutu zuen historiarekiko maitasuna, Eduardo Ludemann irakaslearen eraginez. Beste irakasle batek, Eduardo Solar Correak, Urrezko Aroko klasikoekiko eta oro har Espainiarekiko maitasuna txertatu zion.
Aitarengandik umezurtz geratu zen 1916an eta osaba, Miguel León Prado monseñorea, bere heziketaz arduratu zen, 1925ean Humanitateetan lizentziatu zen arte.
Goi-mailako hezkuntza aldatu
1926an Unibertsitate Katolikoko Zientzia Juridiko, Politiko eta Gizarte Zientzien Fakultatean sartu zen eta 1931n zuzenbidean lizentziatu zen, pribilegio diplomatikoei, sintesi historikoari eta legedi konparatuei buruzko tesi batekin. Urte horretan bertan, Txileko Auzitegi Gorenak zuzenbideko lizentzia eman zion.
Ikasle garaian Kanpo Arazoetarako Ministerioan lanpostu txiki batean lan egitera joan zen ikasketak mantentzeko. Bere tesia oso erabilia izan zen ministerioan, diplomaziarako erabilera praktiko handiko eskuliburua delako.
Aktibismo katolikoa aldatu
Gizarte Ligan sartu zen, Elizaren doktrina sozialaren inguruan gizarte kontzientzia piztu nahi zuen katolikoen taldean.
1932an, Estudios aldizkaria sortu zen, Erlijio Ikasketen Zentroaren (CER) lana zabaltzea zuen xedea. Eyzaguirre erredakzio idazkaria eta zuzendaria izan zen 25 urtez.
Izaera katolikoko taldeetan aktiboki parte hartu zuen beti, Ikasle Katolikoen Elkarte Nazionalean [2] baina inoiz ez politikan, jarduera horren aurrean eszeptikoa izanik. Horrek eskuineko jendearen mesfidantza sortu zion, izan ere, Eyzaguirrek beti kontserbadoreen alde bozkatu bazuen ere, susmoz ikusten baitzuten nola "lapurtzen" zituen gazte katolikoek bere eszeptizismo politikoarekin.
Familia aldatu
1934ko abenduaren 26an ezkondu zen Adriana Paulina Philippi Izquierdorekin, Txilen finkatu zen Rodolfo Amando Philippi alemaniar naturalistaren ondorengo zuzenarekin. Maria Teresa Huneeus-ek 1929an egindako gazte harrera batean elkartu ziren. Ezkontzatik bost seme-alaba jaio ziren, bi gizon eta hiru emakume: Jaime (1935), Isabel Clara (1937), María Paz (1939), Rafael (1941) eta María Teresa (1952).
Historialaria aldatu
Bere pasio handia historia zen, ez baitzuen inoiz abokatu gisa jardun. Bere alma mater-ean Zuzenbidearen Historiako klaseak ematen hasi zen, eta geroago Unibertsitate Katolikoko Pedagogia Eskolako Historia eta Geografia Sailaren sortzaileetako bat izan zen, egungo Historia Institutuaren aurrekaria.
Sail horretan egindako hezkuntza-lanagatik nabarmendu zen. Leku horretan ezagutu zuen bere lagun handia, Julio González Avendaño historialaria eta ikerlaria. Leku horretan dizipulu asko utzi zituen, horien artean Gonzalo Vial Correa historialaria nabarmendu zen.
Haren pentsamendua, bere katolizismoak markatuta, hemeretzigarren mendeko egileen kontrakoa zen, hala nola, Diego Barros Arana eta Benjamín Vicuña Mackenna, Espainiako Konkista eta koloniari kritika zorrotzak egin baitzituzten. Zentzu horretan, Eyzaguirre errebisionista zen, Txilen espainiar elezahar beltza desagerrarazteko bere funtsezko eginkizunetako bat kontsideratzen baitzuen. Zentzu horretan, bere lanak Txileko Erresumaren kontzeptua berreskuratzen zuen, Ricardo Levene historialari argentinarraren Las Indias no eran colonias saiakeraren ideia nagusian oinarrituta. Ramiro Maeztu espainolaren jarraitzailea ere izan zen, batez ere exekutatu baino pixka bat lehenago Espainiako Bigarren Errepublikaren lanaren aurka idatzitako Defensa de la Hispanidad artikulu gorenarena. Eyzaguirrek Amerikako espainiar kolonizazioaz dio:
| « | Por eso el español no solo es un elemento más en el conglomerado étnico. Es el factor decisivo, el único que supo atraerlos a todos... Por eso lo que es haga por echar en olvido el nombre español en estas tierras y querer oponer a él una revalorización hiperbólica de lo indígena, irá en derechura a atentar contra el nervio vital que ata a nuestros pueblos. Todo lo que las viejas civilizaciones pudieron tener de valedero en el momento de plena decadencia en que las sorprendió la conquista, fue guardado y defendido por los mismos españoles que trajeron a tiempo el instrumento de la escritura, desconocido por los indígenas, para perpetuar la historia y tradiciones de los vencidos. Lo que los conquistadores destruyeron apenas es comparable con lo que transportaron de cultura.[3] | » |
Bere lan historiografikoa zabala da eta hainbat ikuspegi biltzen ditu, biografia, interpretazio-saiakerak eta, azkenik, sintesi global bat, Txileko Historia. Hala ere, ez zuen inoiz bere maisulana amaitzea lortu, 1968an auto istripu baten ondorioz hil baitzen, bere lanak XIX. mendeko lehen gertakariak ukitzen hasi zirenean.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Pilleux Cepeda, Mauricio. (13 de febrero de 2013). «Familia Eyzaguirre» www.genealog.cl.
- ↑ Jaime Eyzaguirre (1908-1968). .
- ↑ ISBN 84-264-1209-2..
Kanpo estekak aldatu
- Biografia Memoria Chilena
- Biografia Icarito de La Tercera-n
- Biografia Filosofía.org webgunean
- Jaime Eyzaguirre, Laugarren Garaiko Zuzenbide Fakultateko Anales irakaslea - Vol. VIII- 1968. urtea - 8. zk
Datuak: Q516298
Multimedia: Jaime Eyzaguirre / Q516298
