Immunizazio
Immunizazioa[1] tratamendu edo prozesu natural baten bidez organismo baten erantzun immunitarioa lortzea edo eragitea da.[2] Immunizazioa gizabanako baten immunitate-sistema agente baten aurka indartzeko prozesua da (immunogeno esaten zaio).
Sistema hau gorputzetik kanpoko molekula ez-propioen eraginpean jartzen denean, erantzun immunologiko bat eskainiko du, eta oroimen immunologikoaren ondorioz, geroago elkartze bati azkar erantzuteko gaitasuna ere garatuko du. Hori hartutako immunitate-sistemaren funtzio bat da. Beraz, animalia bat modu kontrolatuan immunogeno baten eraginpean jartzean, bere gorputzak bere burua babesten ikas dezake: immunizazio aktiboa deitzen zaio horri.
Immunizazioarekin hobetzen diren immunologia-sistemaren elementu garrantzitsuenak T zelulak, B zelulak eta B zelulek sortzen dituzten antigorputzak dira. B memoria-zelulak eta T memoria-zelulak dira molekula arrotz batekin bigarren aldiz elkartzearen erantzule. Immunizazio pasiboa elementu horiek gorputzean zuzenean sartzea da, gorputzak berak elementu horiek sortu beharrean.
Immunizazioa hainbat teknikaren bidez egiten da; ohikoena txertaketa da. Gaixotasunak eragiten dituzten mikroorganismoen aurkako txertoek gorputzaren sistema immunologikoa presta dezakete, infekzio bati aurre egiten edo prebenitzen lagunduz. Mutazioen ondorioz minbizi-zelulek proteinak edo gorputzak ezagutzen dituen beste molekula batzuk sortzea minbiziaren aurkako txerto terapeutikoen oinarri teorikoa da. Beste molekula batzuk immunizaziorako ere erabil daitezke, adibidez, nikotinaren aurkako txerto esperimentaletan (NicVAX) edo grelina hormona esperimentuetan obesitatearen aurkako txertoa sortzeko.
Askotan immunizazioak ez direla hain arriskutsuak eta gaixotasun partikular batekiko immune bihurtzeko modu errazagoa dela esaten da, gaixotasunaren beraren modu arinago batera arriskatzea baino. Helduentzat zein haurrentzat garrantzitsuak dira, dauden gaixotasun ugarietatik babes gaitzaketelako. Immunizazioak, haurrak gaixotasun hilgarrietatik babesteaz gain, haurren immunologia-sistema garatzen laguntzen du.[3] Txertoak erabiliz, infekzio eta gaixotasun batzuk ia erabat desagerrarazi dira Estatu Batuetan eta munduan. Adibide bat poliomielitisa da. Osasunaren arloko profesionalei eta aurreikusitako epean txertoa hartu zuten haurren gurasoei esker, poliomielitisa 1979tik desagerrarazi dute Estatu Batuetan. Poliomielitisa munduko beste leku batzuetan dago oraindik, eta, beraz, baliteke pertsona batzuk oraindik ere poliomielitisa harrapatzeko arriskuan egotea. Horren barruan sartzen dira inoiz txertatu ez diren pertsonak, txertoaren dosi guztiak jaso ez zituztenak edo polioa oraindik presente dagoen munduko eremuetara bidaiatzen dutenak.
Erreferentziak
aldatu- ↑ Euskalterm: [Hiztegi terminologikoa] [2004], [Hiesa Hiztegia] [2016] eta [Albaitaritza Hiztegia] [2023]
- ↑ Euskalterm: [Immunologia Hiztegia] [2021]
- ↑ (Ingelesez) «Top Vaccination For Your Child» Vaxins.