Gidoi
Haria edo, Hegoaldean, gidoia film gehienek eta telesaio eta irratsaio askok oinarritzat hartzen duten testu-tipo bat da. Hari-idazleek asmatzen dute film edo irratsaioaren trama eta testu batean idazten dute zer gertatuko den, nola, non, etab. Pertsonaien arteko elkarrizketak izaten dira gidoietako parte inportantea. Horretaz gain gidoigileek narratzaile baten edo narratzaile batzuen off-ahotsa eta beste hainbat baliabide erabil ditzakete.
TeknikakAldatu
Gidoi-idazketa teknika berezkoa da, ezaugarri propioak dituena beste idazkuntza batzuekin alderatuta. Ikasketak egiten direnean gauza desberdinak aztertzen dira alderdi formaletik, hala nola eskaleta, eszenaren barne-egitura edo elkarrizketak egiturtatzeko moduak[1].
Beste lanketa-puntu batzuk narrazioaren egituratzeari buruzkoak dira. Esate baterako, zine eredu klasikoenetan, Bordwell eta Thomsonen ildoak betetzen direla esan ohi da[2]:
- Ekintza pertsonaia indibidualen erabakietatik bideratzen da. Pertsonaiak dira akzioaren kausa.
- Pertsonaien arrazo psikologikoetan fokatzen da narrazioa: erabakiak, premiak, izaerak...
- Pertsonaiaren desira da istorioaren motore nagusia, pertsonaiak helburu bat lortzeko duen grina.
Beste paradigma narratibo bat Syd Field gidoilariak proposaturikoa da[3]:
- Lehen aktoa, planteamendua.
- Bigarren aktoa, gatazka.
- Hirugarren aktoa, argipena.
Akto batetik bestera igarotzean, plot points edo biratze-puntuak gertatu behar dira Fieldsen iritziz.
Fieldsen ideien gainean lan egin duen beste bat Linda Seger da, eta honek elementu pare baten garrantzia azpimarratzen du: Pizgarria (ekintza pisuzko bat, edo istoroaren barneko fase garrantzitsu bat hasten den unea), eta klimaxa, ekintza argitzen den unea, tramaren puntu gorena. Klimax adibide onak lirateke: Hilketa bat, heriotza, misterio bat argitzen den unea...[2]
Antzerki gidoiaAldatu
Antzerki-gidoia, historia-gidoia edo libretoa antzezlan baten egileak idazten duen kartilla da, libreta edo koaderno multzoaren izen tradizionala, antzezlan dramatiko baten edo musikal baten testua jasotzen duena da, eszeneratzerako idatzia, eta, ziur aski, kasuak antzezle eta antzerki-taldeko beste kide batzuentzako oharpen, akotazio eta jarraibideekin.
Antzerki gidoi motakAldatu
- Aktorearen gidoia edo pertsonaiaren gidoia.
- Zuzendariaren gidoia, eszena zuzendariaren gidoi teknikoa.
- Apuntatzailearen libretoa edo apuntatzailearen liburua, gidoi tekniko mota bat da.
- Argi-libretoa, argiztatzaileen gidoi teknikoa.
- Jantzi-libretoa, jostunentzat eta eszenografia-tresnaren zenbait alderdirentzat.
- Transpuntearen libretoa edo hijuela, traspuntearen liburu teknikoa.
- Tresneriaren libretoa.
Gidoiaren atalakAldatu
Gidoi batek hiru atal ditu:
- Eszenatokia
- Pertsonaiak
- Elkarrizketa
Gidoitik antzezpeneraAldatu
Gidoia antzezpen bihurtzeko, ez bakarrik entseguak dira beharrezkoak. Teknika erabilia da mahai italiarrarena (gaztelaniaz mesa italiana esaten da[4]) edo read-through delakoa (ingelesezko terminoa), non aktoreak gidoilariekin eta ekoizpen zein zuzendaritza taldeko beste profesional batzuekin biltzen diren, mahai baten inguruko lan-saioan, gidoiaren irakurketa kolektiboa egiteko[5].
ErreferentziakAldatu
- ↑ «Asmoz ikastaroa: Gidoi eraginkorrak egiteko oinarrizko teknikak» www.kulturklik.euskadi.eus 2017-12-19 Noiz kontsultatua: 2019-06-04.
- ↑ a b (Gaztelaniaz) Modelo de estructura. El paradigma de Syd Field | Sueños de un guionista. Noiz kontsultatua: 2019-06-04.
- ↑ (Gaztelaniaz) admin. (2016-03-15). «¿Conoces los puntos de giro de tu historia?» Literaturbia Noiz kontsultatua: 2019-06-04.
- ↑ Panacea, Producciones. QUÉ ES LA MESA ITALIANA. Noiz kontsultatua: 2019-06-04.
- ↑ (Ingelesez) Garl, Kim. (2013-11-06). «Write, Direct, Repeat: Hosting a Table Read for Your Script» Script Magazine Noiz kontsultatua: 2019-06-04.
Ikus, gaineraAldatu
Kanpo estekakAldatu
Datuak: Q103076
Multimedia: Screenplays
