Frankoproventzera
Frankoproventzera edo arpitana Frantzia, Italia eta Suitzako lurralde batzuetan mintzatzen den hizkuntza erromantze bat da. Hizkuntza hori hitz egiten den lurraldeari Arpitania deritzo. Italia hegoaldean ere bada mintzaira honetako komunitate bat, Apuliako frankoproventzerarena.
Frankoproventzera, arpitana | |
---|---|
arpetan — patoué | |
Frankoproventzeraren hedapena, urdinez. | |
Datu orokorrak | |
Lurralde eremua | Italia Frantzia Suitza |
Hiztunak | 113.400 (zenbatespena) |
Ofizialtasuna | Aosta Ibarra |
Eskualdea | Arpitania (Aostako Harana, Piemonte, Foggia, Romandia, Savoia, Bresse, Bugey, Dombes, Beaujolais, Dauphiné, Lyonnais, Forez, Franche-Comté) |
UNESCO sailkapena | 3: arriskuan |
Araugilea | - |
Hizkuntza sailkapena | |
giza hizkuntza indoeuropar hizkuntzak hizkuntza italikoak hizkuntza erromantzeak mendebaldeko hizkuntza erromantzeak hizkuntza galo-iberiarrak hizkuntza galo-erromantzeak Gallo-Rhaetian (en) | |
Informazio filologikoa | |
Hizkuntza-tipologia | silabadun hizkuntza eta hizkuntza sintetikoa |
Alfabetoa | latindar alfabetoa |
Hizkuntza kodeak | |
ISO 639-3 | frp |
Ethnologue | frp |
Glottolog | fran1269 |
Wikipedia | frp |
Linguist List | frp |
UNESCO | 366 |
IETF | frp |
Endangered Languages Project | 3395 |
Hainbat izen ditu: francoprovençâl (frantsesaren eta proventzeraren antzekoa), arpitan (Alpeetakoa), burgondês eta burgondian (antzinako Burgundiakoa). Patouès ere deitu izan da, baina izen hori egun baztertua da, gutxiegarria baita. Autore batzuek, bestalde, frankoproventzera okzitanieraren aldaeratzat hartu badute ere, egun hizkuntza bereizitzat hartzen da.
Hiztun kopuruari buruz, ez dago adostasunik. Ikerketa batzuek 130.000 hiztun zenbatu dituzte: 70.000 Italian, 60.000 Frantzian eta 7.000 Suitzan. Nolabaiteko onarpen ofiziala Aosta Ibarrean du. UNESCOk galtzeko arriskuan dagoen hizkuntzatzat jotzen du: frantsesak haren lekua hartzen du.
Alderaketa
aldatuLatina | Frankoproventzera | Frantsesa | Okzitaniera | Italiera | Euskara |
---|---|---|---|---|---|
clavis | clâ | clef / clé | clau | chiave | giltza |
cantare | chantar | chanter | cantar | cantare | kantatu |
capra | cabra / chiévra | chèvre | cabra | capra | ahuntz |
lingua | lenga | langue | lenga / lengua | lingua | hizkuntza |
nox, noctis | nuet | nuit | nuèit / nuèch | notte | gau |
sapo, saponis | savon | savon | sabon | sapone | xaboi |
sudor | suar | suer | susar | sudore | izerdi |
vita | via | vie | vida | vita | bizitza |
pacare | payer | payer | pagar | pagare | ordaindu |
platea | place | place | plaça | piazza | plaza |
ecclesia | églésé | église | glèisa | chiesa | eliza |
caseus (formaticus) | tôma / fromâjo | fromage | formatge | formaggio | gazta / gasna |
Ikus, gainera
aldatuKanpo estekak
aldatuHizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu. |
- (Ingelesez) ISO Documentation
- Aliance Culturèla Arpitana
- Arpitaniar Foruma
- (Italieraz) Coumboscuro centre prouvençal