Frank Sherwood Rowland

Frank Sherwood Rowland (Delaware, Ohio, 1927ko ekainaren 28a – Newport Beach, Kalifornia, 2012ko martxoaren 10a) estatubatuar kimikaria izan zen.

Frank Sherwood Rowland
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Delaware (Ohio), 1927ko ekainaren 28a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Ohio Corona del Mar (en)
Heriotza	Newport Beach (Kalifornia), 2012ko martxoaren 10a (84 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: Parkinsonen gaixotasuna
Hezkuntza
Heziketa	Ohio Wesleyan University (en) Chicagoko Unibertsitatea (1948 - 1952) Doktoretza : kimika
Tesi zuzendaria	Willard Libby
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	kimikaria, unibertsitateko irakaslea eta autorea
Enplegatzailea(k)	Princetongo Unibertsitatea University of Kansas (en) University of California, Irvine (en)
Jasotako sariak	ikusi Kimikako Nobel Saria  (1995) Tyler Prize for Environmental Achievement  (1983) Albert Einstein World Award of Science  (1994) Japan Prize  (1989) Tolman Award  (1976) Leo Szilard Lectureship Award  (1979) Dickson Prize in Science  (1991) Fellow of the American Physical Society Foreign Member of the Royal Society  (2004ko maiatzaren 27a) Roger Revelle Medal  (1994) Peter Debye Award in Physical Chemistry  (1993) John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka  (1961) John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka  (1973) Nevada Medal
Kidetza	Royal Society Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Amerikako Sozietate Filosofikoa Zientziak Aurrera Egiteko Elkarte Amerikarra Ameriketako Fisika Elkartea

Chicagoko Unibertsitatean eskuratu zuen doktoregoa, 1952. urtean. Ondoren irakasle jardun zuen Princeton eta Kansasko unibertsitateetan, eta Kaliforniako Irvin Unibertsitateko kimikako katedra eskuratu zuen 1964an. Handik hogeita hamar urtera, 1994an, unibertsitate hartako Donald Bren ikerketa-katedra lortu zuen. Rowland eguratseko kimikan eta erradiokimikan aditua da, eta Mario Molina lankidearekin batera hozkailuetan, sprayetan eta abarretan erabiltzen diren klorofluorokarbono industrialek (CFC) ozono-geruza kaltetzen dutela aurkitu zuen. Aurretik Paul J. Crutzenek oxido nitrosoa eguratseko geruza gorenetara igo eta ozonoa hondatzen zuela aurkitu zuen bezala, Molinak 1973an iragarri zuen CFCekin ere gauza bera gertatzen zela. Harrezkero gai horrek ozono-molekulen egonkortasunean duen eragina aztertzeko ikerketak egin zituzten Rowland eta Molinak, eta ondorio hau atera zuten: CFC molekulek egonkor irauten dute eguratseko geruza beherenetan, baina goialdera igo ahala argi ultramorea xurgatzen hasten dira, hautsi egiten dira eta kloro-atomoak sortzen dituzte, eta kloro-atomoek, berriz, kalte egiten diete ozono-molekulei. Zientzietako Nazio Akademiak oniritzia eman zion bi ikertzaileon lanari, eta horrela hasi zen mundu guztian CFCak debekatzeko kanpaina, 1985az gero bereziki indartu dena, britainiar ikertzaile batzuek Antartika inguruan ozono geruzaren % 40 hondatuta dagoela aurkitu zutenez gero. 1995ean, Kimikako Nobel Saria eman zieten Rowland, Molina eta Crutzeni ozono-geruzaren hondamenaz egindako lanengatik.

Kanpo estekak

• Datuak: Q111190
• Multimedia: Frank Sherwood Rowland / Q111190