François Le Lionnais

matematikari frantziarra

François Le Lionnais (1901eko urriaren 3a1984ko martxoaren 13a) frantziar ingeniari kimiko eta idazlea izan zen, dibulgatzaile zientifiko eta kulturala eta OuLiPo literatura mugimenduaren sortzailekidea.

François Le Lionnais
Q3454970 Itzuli

1961eko martxoaren 23a - 1962ko ekainaren 11

Office de Radiodiffusion Télévision Française (en) Itzuli scientific consultant (en) Itzuli

1960 - 1974ko ekaina
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakFrançois Alexandre Le Lionnais
JaiotzaParisko 6. barrutia1901eko urriaren 3a
Herrialdea Frantzia
BizilekuaRoute de la Reine (en) Itzuli
rue du Champ-de-Mars (en) Itzuli
Lehen hizkuntzafrantsesa
HeriotzaBoulogne-Billancourt1984ko martxoaren 13a (82 urte)
Familia
Ezkontidea(k)Tania Naichenko (en) Itzuli  (1952ko azaroa -  1959)
Hezkuntza
HeziketaUniversity of Strasbourg (en) Itzuli
Hizkuntzakfrantsesa
Jarduerak
Jarduerakmatematikaria, ingeniaria, argitaratzailea, idazlea, xakelaria eta Frantziako Erresistentziako kidea
Enplegatzailea(k)École Militaire
École supérieure de guerre (en) Itzuli
Les Cahiers de l'échiquier français (en) Itzuli
UNESCO
Office de Radiodiffusion Télévision Française (en) Itzuli
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaCollege of 'Pataphysics (en) Itzuli
Oulipo
Fronte Nazionala
Union rationaliste (en) Itzuli
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkakBigarren Mundu Gerra
IMDB: nm8573241 Edit the value on Wikidata

Biografia aldatu

Le Lionnais Parisen jaio zen 1901ean. Ingeniari kimiko gisa ikasia, Forges d'Aquiny industria-enpresa zuzendu zuen 1928 eta 1929 urteetan [1] . Bigarren Mundu Gerran Frantziako Fronte National erresistentzia taldean aktiboa izan zen, Gestapok atxilotu eta torturatu zuen 1944ko urrian eta sei hilabete eman zituen (1944ko azaroa eta 1945eko apirila bitartean) Dorako kontzentrazio esparruan preso. 1946an egindako "La Peinture à Dora" ("Dorako margolaritza") saiakerak preso izandako esperientzia deskribatzen du. [2]

Bigarren Mundu Gerraren ostean, École Supérieure de Guerre-n (gaur egun École Militaire-ren parte da) Ikasketa Orokorrak zuzendu zituen. 1950ean, UNESCOren Zientzia Hezkuntzako Dibisioaren sortzailea izan zen.

Louis de Broglie fisikari frantziarrarekin eta Jacques Bergier bere lagun minarekin batera, Le Lionnais-ek Frantziako Zientzia Idazleen Elkartea sortu zuen 1950eko ekainaren 26an, UNESCOk hasiera batean finantzatutako elkarteko lehen presidente gisa.

1952an, Jacques Bergierrekin berriro lanean, Le Lionnais-ek zientzia dibulgatzeko bikaintasunaren Kalinga-UNESCO saria sortu zuen. Saria jaso zuen lehena Louis de Broglie izan zen. Hurrengo hamarkadan, Frantziako Zientzien Akademiako terminologia zientifikoari buruzko aholku-batzorde batean sartu zen, Frantziako Museo Nazionaletako Artelanak Zaharberritzeko Batzordean aholkulari zientifiko gisa jardun zuen eta hainbat zeregin bete zituen Indiako Ikerketa Zientifikoko Kontseiluko aditu tekniko gisa. France Culture irratirako "La Science en Marche" dibulgazio-programa bat ekoitzi eta aurkeztu zuen.

Joera absurdoan murgilduta dauden arte esperimental-mugimenduetan ere aktiboa izan zen, Collège de 'Pataphysique'-ko errejidore gisa eta OuLiPoko lehen presidente gisa, 1960an Raymond Queneaurekin batera sortu zuen erakundea eta gerora hedatuko zena. erakunde analogoekin, hala nola, Oulipopo (fikzio politak), Oumupo (musika), Oupeinpo (pintura), Oucinépo (filmak) eta Oucuipo (sukaldaritza).

Le Lionnaisek liburu ugari idatzi zituen, baita saiakera eta aldizkarietako zutabeak ere. Bere artikulu-gaiak zientzia, matematika eta haien historia, literatura esperimentala, pintura eta xakea dira.

1984an hil zen Boulogne-Billancourten.

Lanak aldatu

Irrati-programak
  • La Science en marche, Les Yeux Ouverts:
    • t. 1 La Prévision du temps (J. Bessemoulin, R. Clausse, l. Facy eta A. Viaut - 1962)
    • t. 2 L'Éclairagisme : lumière et couleur ( M me Jonckeere, Maurice Déribéré, Y. Le Grand eta J. Maisonneuverekin - 1962)
Zientziari buruz
  • Cinquante années de découvertes, bilan 1900-1950 (bilduma), Seuil, 1950
Matematikari buruz
  • Les Remarkable Names, Jean Bretterekin, Hermann, 1983
  • Les Grands Courants de la pensee mathématique, Cahiers du Sud. 1948
  • Dictionnaire des Mathématiques, PUF (A. Bouvier eta M. Georgerekin, 1979 )
  • Itzultzailea, Francine Bérisekin (Francine Bloch-en izengoitia), Edward Kasner eta James Newman-en Les Mathématiques et l'Imagination liburua, Paris, Payot, 1950.
Literaturari buruz
  • LiPo 1. Manifeste de l'OuLiPo), Gallimard, 1963
  • 2 e Manifeste de l'Oulipo, Gallimard, 1973
  • 3 e Manifeste de l'Oulipo, La Bibliothèque oulipienne nO. 30)
  • Un Certain Disparate, elkarrizketak eta zatiak, Bibliothèque Oulipienne 14. zk. 85, Oulipok 2011n argitaratutako testu osoa. [3]
  • Lewis Carroll précurseur de l'OU. LI Cartas Henri Verier Ed.. 1978
  • Les Habits Noirs, une épopée méconnue, Paul Févalen izen bereko lanaren ondoren eta kronologia, Paris, Marabout Géant, 7. Lib. , 7. zenbakia, "La bande Cadet", or. .
Pinturari buruz
  • Magnelli, Galerie de France. 1960
  • La Peinture a Dora, L'Echoppe. 1999
Xakeari buruz
  • L'Ouverture française 1é4-é6, Éditions des Cahiers de l'Échiquier Français, 1935
  • Le Jardin des échecs, Editions des Cahiers de l'Échiquier Français, 1936
  • Les Prix de beauté aux échecs, Payot, 1939; bigarren ed. 1951; hirugarren ed. 2002
  • Le Jeu d'échecs, « Zer Sais-je », POF, 1957; bigarren ed. 1974
  • Dictionnaire des échecs, Ernst Paget-ekin, PUF, 1967; bigarren ed. 1974
  • Tempêtes sur l'échiquier, Pour la science, 1981
  • Marcel Duchamp joueur d'échecs, L'Échoppe, 1997
Beste gai batzuk

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu