Erromantizismoaurreko
(«Erromantizismo aurreko» orritik birbideratua)
Erromantizismoaurrekoa edo Prerromantizismoa Europa osoan zabaldu zen mugimendu literarioa izan zen. Batez ere XVIII. mendearen azken hamarkadetan garatu zen, mende horretan nagusitu zen Neoklasizismoren aurkako erantzun gisa. Izan ere, laster Erromantizismoak ordezkatu zuen.[1] Aintzindari nagusia Jean-Jacques Rousseau izan zen.
Erromantizismoaurrekoaren ezaugarriak aldatu
Erromantizismoaurrekoak Neoklasizismotik urruntzen dituen ezaugarri batzuk ditu:
- Arrazoiaren aurrean idazleek sentimendua gailentzen dute. Haien lanetan idazleek goibeltasun eta asaldura adierazten dute.
- Orokorrean, nahiz eta idazle batzukonartu, "arauen" aurka daude.
- Neoklasizimoko artisten izadia lasaia eta antolatua aurkezten zuten; erromantikoaurrerkoek, aldiz, leku ilunak eta misteriotsuak nahiago dituzte, esaterako hilerriak, ekaitzak, gaueko eszenak, elementu fantastikoak...
- Askatasuna erreibindikatzen dute.
- Hizkuntza desberdinei garatuak izateko aukera ematen die.[1]
Erromantizismoaurrekoaren idazleak aldatu
Suitzan aldatu
Alemanian aldatu
- Johann Gottfried Herder (1744-1803)
- Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832)
- Friedrich Schiller (1759-1805)
Erresuma Batuan aldatu
- Allan Ramsay (1686-1758)
- James Macpherson (1736-1796)
- Horace Walpole (1717-1797), eleberri gotikoaren sortzailea.
- Thomas Chatterton (1752-1770)
- Edward Young (1683-1765)
- Thomas Gray (1716-1771)
- William Cowper (1731-1800)
Frantzian aldatu
- Jacques-Henri Bernardin de Saint-Pierre (1737-1814)
- Louis-Sébastien Mercier (1740-1814)
- Madame Staël (1766-1817)
- François-René de Chateaubriand (1768-1848)
- Auguste Creuzé de Lesser baroia (1771-1839)
Danimarkan aldatu
- Johannes Ewald (1743-1781)
Italian aldatu
- Melchiorre Cesarotti (1730-1808)
- Vittorio Alfieri (1749-1803)
- Ippolito Pindemonte (1753-1828)
- Ugo Foscolo (1778-1827)
Espainian aldatu
- Esteban de Arteaga (1747-1799)
- Manuel José Quintana (1772-1857)
- José Cadalso (1741-1782)
- Alberto Lista (1775-1848)
- José María Blanco White (1775-1841)
- José Marchena (1768-1821)
Errusian aldatu
Erreferentziak aldatu
Kanpo estekak aldatu
- (Ingelesez): Preromanticism Criticism and Essays - eNotes.
- (Ingelesez): Erromantizismoaurrekoaren eta erromantizismoaren ezaugarriak.
- (Ingelesez): DITL - Erromantizismoaurrekoa.