Egiptoko IX. dinastia

Antzinako Egipto Dinastiak eta faraoiak

Aro aurredinastikoa

Aro protodinastikoa

Aro Goiztiarra

I.a - II.a

Inperio Zaharra

III.a IV.a V.a VI.a

Tarteko Lehen Aroa

VII.a VIII.a IX.a X.a XI.a

Inperio Ertaina

XI.a XII.a

Tarteko Bigarren Aroa

XIII.a XIV.a XV.a XVI.a XVII.a

Inperio Berria

XVIII.a XIX.a XX.a

Tarteko Hirugarren Aroa

XXI.a XXII.a XXIII.a XXIV.a XXV.a

Aro Berantiarra

XXVI.a XXVII.a XXVIII.a XXIX.a XXX.a XXXI.a

Aro Helenistikoa

Mazedoniarra . Ptolomeotarra

Erromatar Aroa

Egiptoko IX. dinastia, Herakleopolistarra, K.a. 2150. urtean agertzen da, eta K.a. 2100 ingururaino irauten du. Egiptoko lehen tarteko aroa deritzon garaian dago.

Historia

Garai honetan, Egipto, politikoki zatitua zegoen eta, izenez bakarrik, Egiptoko VIII. dinastia osatzen zuten Menfiseko errege ahulez gobernatua, tokiko zenbait agintarirekin borrokan zeudenak. Gainera, herrialdeak, aldian-aldian, inguruko tribu asiarren inbasioak jasaten zituen, Egiptoko egoera kaotikoa probestuz. Aktoesek estatu kolpe bat eman zuen eta faraoi bezala izendatu zuen bere burua gertuko Henen Nesut (Herakleopolis Magna) hirian, IX. dinastia abiaraziz, hasiera batean, bere autoritatea, soilik inguruko lurraldeetan bakarrik onartua izan zen arren.

Sexto Julio Afrikanoren arabera, dinastia honek, bere hiriburua Herakleopolisen du, eta Aktoesek abiarazten du, bere aurreko erregeak baino askoz modu krudelagoan jokatu zuelarik, herrialde osoaren nahigabea eraginez. Ondoren, erotu egin zen eta krokodilo batek hil zuen. Eusebio Zesareakoak, berak Oktois deitzen duen errege honek, Egipto osoa, kalamitate izugarriekin suntsitu zuela dio.

Dinastia honetako gobernari batzuen izenak identifikatu dira, euren agintaldien datak eta iraupena zehaztu gabe dauden arren. Dignatario hauen eragina, soilik Behe Egipton nabaritu zen, Goi Egipton sortu zirenen garaikideak izan zirelarik, Egiptoko XI. dinastia.

VII, VIII, IX, X eta XI. dinastiaren lehen zatia, Egiptoko lehen tarteko aroaren barnean sartzen dira.

IX. dinastia Errege Zerrendetan

Egiptoar Errege Zerrendetan mantentzen den IX. dinastiari buruzko informazioa, urria eta kontraesankorra da.

• Abidoseko Errege Zerrendak eta Saqqarako Errege Zerrendan ez dira agertzen
• Turineko Errege Kanonari dagokionez, garai honi dagokion zatian kaltetua dago, eta soilik bederatzi erregeren txatalak mantentzen dira.
• Manetonek, Sexto Julio Afrikanoren epitomearen arabera, honako hau esan zuen: "409 urtez gobernatu zuten Herakleopoliseko 19 errege".
• Eusebio Zesareakoak, modu lakonikoan, honako hau idatzi zuen: "IX. dinastia, ehun urtez gobernatu zuten Herakleopoliseko lau erregez osatu zen".

Egiptologo eta historialari gehienek, garai hartako lekukotza urriekin, dinastia honek soilik 50 urtez iraun zuela estimatzen dute.

IX. dinastia Turineko Errege Kanonaren arabera

Ohiko izena	Tronu izena	Sa-Ra izena	Iruzkinak	Erregealdia
Jety I		Jety
Merykara I	Merykara (?)
Neferkara III	Neferkara
Jety II		Jety
Senen...	Senen...
Jety III	Neferkara	Jety
Jety IV	Mery...ra	Jety
Shed...y	Shed...y
H...	H...

Bibliografia

• Padró, Josep: Historia del Egipto faraónico (capítulo 8: El final del Imperio Antiguo y el Primer Período Intermedio), Alianza Editorial, 2006, ISBN 84-206-8190-3
• Encyclopædia Britannica (15ª edición), Chicago, 1983, ISBN 0-85229-400-X

Aurrekoa Egiptoko VIII. dinastia

Egiptoko dinastiak Egiptoko IX. dinastia

Ondorengoa Egiptoko X. dinastia

Kanpo estekak

• Datuak: Q728449
• Multimedia: 9th dynasty of Egypt / Q728449