Edith Ditmas

Artxibozaina, historialaria eta idazlea

 

Edith Ditmas

Bizitza
JaiotzaWeston-super-Mare, 1896
Herrialdea Erresuma Batua
 Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua
Heriotza1986ko otsailaren 28a (89/90 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakliburuzaina, historialaria, artxibozaina eta idazlea

Edith Margaret Robertson Ditmas (Weston-super-Mare, Ingalaterra, 18961986ko otsailaren 28a), Edith Ditmas edo E.D. bezala ezagunagoa, bere lankideek esaten zioten bezala, liburuzain, dokumentalista eta informatologo britainiarra izan zen. Bere teoriak aitzindariak izan ziren Informazio eta Dokumentazio zientifikoaren arloan, eta horietako batzuk asko aipatu ziren geroago.[1]

Biografia aldatu

Weston-super-Maren (Erresuma Batua) jaio zen, armada britainiarrari lotutako familia tradizional baten barruan. Ingeles filologian graduatu zen Oxfordeko Unibertsitatean. Bere ibilbide profesionalaren zati handi bat Liburuzain Britainiarren Elkartean (ASLIB) garatu zuen, 1933an bertako idazkaritza nagusia izan zelarik, 1950 arte SS Bullocken oinordekoa izan zelarik. ASLIBeko buru izan zen garaian, erakundearen etorkizuna ziurtatzea lortu zuen Bigarren Mundu Gerran, informazio tekniko militarra nondik nora isurtzen zen berreraikiz eta kanal egokiak eskainiz; gatazkan zehar, Ditmas Londresen bulego bakarra zuen elkarte baten buru izan zen.[2]

1947an, Journal of Documentation aldizkariko zuzendari izendatu zuten, aldizkaria Informazioaren eta Dokumentazioaren munduko argitalpen garrantzitsuenetako bat bihurtuz. 1962an erretiroa hartu zuen.

Erretiroan, Ditmas gidaliburuak idazten hasi zen. Denbora luzez Bensonen bizi izan zen, Oxfordshiren, eta 1918an haren historia sakona osatu zuen. Hau idatzi egin zuen eta hil ondoren argitaratu zen 2009an, ondorengo ikerketa arkeologikoei eta mapa goiztiarrei buruzko informazio gehigarriarekin.[3]

1986an hil zen.[4]

Lan teorikoa aldatu

Edith Ditmas dokumentazioaren arloko lehen emakume teorikoa izan zen.

Ditmas dokumentazioaren perspektiba dokumentala deritzon korronte teorikoari dagokio (beraz, Paul Otleten ideietatik hurbil legoke), eta korronte horren barruan, Bibliotekonomia eta Dokumentazioa bi diziplina paralelotzat hartzen dituen azpitalde teorikoari atxikitzen zaio. Uste du bien lehengaia berdina dela, baina ez tratatzeko modua. Ikuspegi adiskidetzaile hori dokumentalista teoriko gehiagok babestu dute. Bere teoriek Herbert Coblans, Suzanne Briet, Mortimer Taube edo Erich Pietsch bezalako teorialariekin elkartzen dute.

1949tik aurrera, bere teoriak argitaratzen hasi zen, bereziki gehien aipatu dena: prozesu dokumentala. Izen hori izan zen dokumentu-kate kontzeptuari sortu zitzaion lehena. Ditmasen ustez, Bibliotekonomiak eta Dokumentazioak zeregin komun batzuk dituzte, prozesu zehatz eta jarraitu gisa ulertuta: materialen hautaketa, katalogazioa eta sailkapena. Hala ere, uste du liburutegiek informazioa banatzeko eta dokumentuak gordetzeko lanekin amaitzen dutela prozesu hori; dokumentazio-zentroek, aldiz, edukiaren analisiarekin amaitzen dute.

Ditmasen ustez, Dokumentazioa Bibliotekonomia baino askoz ere azterketa-eremu zabalagoa da. Hau da, Bibliotekonomiak deskribapen bibliografikoa besterik ez du egiten, eta Dokumentazioak, berriz, edukia ateratzen du. Gainera, dokumentazio-zentroek dokumentu berriak (bigarren mailakoak) egiten dituzte erabiltzailearen zerbitzura jartzeko.

Azkenik, Ditmasek prozesu estatikotzat jotzen du Bibliotekonomia, eta Dokumentazioa, berriz, prozesu dinamikotzat.

Lanak (aukeraketa) aldatu

  • 1923, Ezra and Nehemiah. SPCK, London.
  • 1942, "Special library in time of war". In: Proceedings of the 17th Aslib Conference. London 1942, 52–55 orr.
  • 1956, Gareth of Orkney. Faber, London. Novel.
  • 1970, Tristan and Iseult in Cornwall. Forrester Roberts, Brockworth.
  • 1973, A Short History of Benson Church, Oxfordshire. British Publishing, Gloucester.
  • 1979, Traditions and Legends of Glastonbury. Toucan Press, St Peter Port.
  • 1973, The Legend of Drake's Drum. Toucan Press, St Peter Port.
  • 1981, Glastonbury Tor: Fact and Legend. Toucan Press, St Peter Port.
  • 2009, The Ditmas History of Benson. Pie Powder Press, Wallingford.

Erreferentziak aldatu

  1. (Ingelesez) «Benson's history is in print at long last» Oxford Mail (Noiz kontsultatua: 2022-12-22).
  2. (Ingelesez) Rayward, W. Boyd. (2008). European Modernism and the Information Society: Informing the Present, Understanding the Past. Ashgate Publishing, Ltd. ISBN 978-0-7546-4928-1. (Noiz kontsultatua: 2022-12-22).
  3. (Ingelesez) Home - ArchivesWales.org.uk. 2021-07-20 (Noiz kontsultatua: 2022-12-22).
  4. KIMBER, RICHARD. (1986-01-01). «MISS EDITH DITMAS: AN APPRECIATION» Journal of Documentation 42 (4): 217–224.  doi:10.1108/eb026794. ISSN 0022-0418. (Noiz kontsultatua: 2022-12-22).

Bibliografia aldatu

  • KIMBER, Richard. 1986. Miss Edith Ditmas: an appreciation. Journal of Documentation 42 (4).
  • LÓPEZ YEPES, José. 2002. Documentación. Manual de Ciencias de la Documentación. Madril: Pirámide

Kanpo estekak aldatu