Band-e Kaisar
Band-e Kaisar (persieraz: بند قیصر; "Zesarren presa"), Pol-e Kaisar ("Zesarren zubia"), Valerianoren Zubia edo Shadirwan, antzinako arku zubi bat izan zen Xuxtarren, Iranen, eta lehena herrialdean presa batekin konbinatzen[1]. Sasanidarrek eraikia, erromatar gerrako presoak eskulan bezala erabiliz, K. a. III. mendean[2]. Sasaniden aginduz, zubi erromatar baten eta persiar lurraldearen sakonean zegoen presa erromatar baten diseinuaren adibiderik ekialdekoena ere izan zen[3]. Asmo bikoitzeko diseinuak eragin handia izan zuen Irango ingeniaritza zibilean, eta funtsezkoa izan zen ura kudeatzeko teknika sasanidarrak garatzeko.[4]
| Band-e Kaisar | |
|---|---|
| Xuxtarreko sistema hidrauliko historikoa | |
| |
| Kokapena | |
| Estatu burujabe |  Iran |
| Probintzia | Khuzestan |
| Irango eskualdea | Shushtar County |
| Ur-masa | Persian Gulf Basin (en)  |
| Koordenatuak | 32°03′13″N 48°50′55″E / 32.053723°N 48.848687°E |
 | |
| Historia eta erabilera | |
| Inaugurazioa | 260(e)ko hamarkada |
| Erabilera | zubia |
| Arkitektura | |
| Egitura ingeniaritza | Roman engineering (en) |
| Materiala(k) | hareharria eta Roman concrete (en) |
| Dimentsioak | 500 ( ) × 9 ( ) m |
| Gurutzatzen du | Karun |
| Zubibegiak | 40 |
| Ondarea | |
Karun ibaiaren gainean 500 metro luze inguruko gainezkatze-presa, Irango ibairik emankorrena, Xuxtarreko Sistema Hidrauliko Historikoaren egitura nagusia izan zen, hiri honek bere nekazaritza produktibitatea sortu zuelarik, eta UNESCOk, 2009an, Irango Gizateriaren Ondarearen 10. gune bezala izendatua izan dena[5]. Gainegitura arkeatuak Pasargadae eta Ctesiphon hiriburu sasanidarraren arteko errepide garrantzitsua zeharkatzen zuen. Askotan, garai islamiarrean konponduta, presaren zubia XIX. mendearen amaierara arte erabili zen[6].
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Vogel 1987, 50 orr. )
- ↑ (Smith 1971, 56–61 orr. ); (Schnitter 1978, 32 orr. ); (Kleiss 1983, 106 orr. ); (Vogel 1987, 50 orr. ); (Hartung & Kuros 1987, 232 orr. ); (Hodge 1992, 85 orr. ); (O'Connor 1993, 130 orr. ); (Huff 2010); (Kramers 2010)
- ↑ (Schnitter 1978, 28, fig. 7 orr. )
- ↑ (Huff 2010); (Smith 1971, 60f. orr. )
- ↑ (Ingelesez) Centre, UNESCO World Heritage. «Shushtar Historical Hydraulic System» UNESCO World Heritage Centre (Noiz kontsultatua: 2020-01-06).
- ↑ (Hodge 1992, 85 orr. ); (Hodge 2000, 337f. orr. )
Bibliografia aldatu
- Chaumont, M.-L.. (1964). Les Sassanides et la christianisation de l'Empire iranien au IIIe siècle de notre ère. , 165–202 (170) or..
- Hartung; Kuros. (1987). Historische Talsperren. Stuttgart: Verlag Konrad Wittwer, 221–274 or. ISBN 3-87919-145-X..
- Hodge, A. Trevor. (1992). Roman Aqueducts & Water Supply. London: Duckworth, 85 or. ISBN 0-7156-2194-7..
- Hodge, A. Trevor. (2000). Handbook of Ancient Water Technology. Brill, 331–339 (337f.) or. ISBN 90-04-11123-9..
- Huff, Dietrich. (2010). Encyclopædia Iranica Online. .
- Kleiss, Wolfram. (1983). Brückenkonstruktionen in Iran. , 105–112 (106) or..
- Kramers, J. H.. (2010). Encyclopaedia of Islam. Brill Online.
- O'Connor, Colin. (1993). Roman Bridges. Cambridge University Press, 130 (No. E42) or. ISBN 0-521-39326-4..
- Schnitter, Niklaus. (1978). Römische Talsperren. , 25–32 (32) or..
- Smith, Norman. (1971). A History of Dams. London: Peter Davies, 56–61 or. ISBN 0-432-15090-0..
- Vogel, Alexius. (1987). Historische Talsperren. Stuttgart: Verlag Konrad Wittwer, 47–56 (50) or. ISBN 3-87919-145-X..
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q806225
Multimedia: Band-e Kaisar / Q806225
