BKF aulkia
BKF aulkia, " Butterfly " ("tximeleta" ingelesez) izenez ere ezaguna, Buenos Airesen (Argentina) Bonet, Kurchan eta Ferrari arkitektoek diseinatutako altzairuzko eta larruzko aulki bat da, Grupo Austral kolektiboaren sortzaileak, geroago beste batzuk. arkitektoak, artistak eta intelektualak batu ziren. Argentinako diseinu nazionalaren ikur bihurtu zen munduan.
Sorkuntza aldatu
1938 amaieran Buenos Airesen (Argentina) sortu zuten Antonio Bonet, Juan Kurchan eta Jorge Ferrari Hardoy arkitektoek, Le Corbusierren estudioarekin lanean ari zirenak, taldeak diseinatutako etxebizitza-eraikin baterako garatu zuten. Aulkiak arkitektoen abizenen inizialetatik jaso zuen izena ( Bonet, Kurchan eta Ferrari).
Hasiera batean Jorge Ferrari Hardoy-k diseinatu zuen, bere bazkide Juan Kurchan eta Antonio Bonet-ek Ferrari Hardoy-ren diseinu gisa aurkeztu zuten Buenos Airesko hirugarren Salón de Artistas Decoradores-en 1940an. Orduko hartan, taldeak ohar bat bidali zuen erakustazokara Ferrariren egiletasuna adieraziz. "BKF aulkia" bezala ezagutuko litzateke hala ere.
Materialak aldatu
Aulkiaren egitura 12,7 mm-ko diametroa duen burdina trinko biribil batez egina dago, tolestura egiteko doitasun-makina erdi-automatiko hidraulikoekin fabrikatua. Lotura guztiak makina automatikoekin egiten dira eta akabera eskuz leuntzen da. Pintura tenperatura altuko erreketa epoxi motakoa da. Tratamendu laminarrak plastikoki biltzen du egitura.
Funtzionamendua aldatu
Pisua altzairuzko egitura arin baten gainean erortzen da eta aulkiaren gorputza larru zati batean oinarritzen da. Ferrari Hardoyk Parisen Le Corbusierren bulegoan egindako egonalditik hartu zituen bere ideia asko eta bere ibilbidearen gorenean egin zuen aulki hau, urte hauetan gehien kopiatzen denetako bat. Eserita dagoenean, pertsona baten gorputz-pisuak egiturarik gabeko posizio desberdinak har ditzake eta hamaka batean egotearen sentsazioa bizi dezake. Bere morfologia estrukturalak etengabeko dinamismoa ematen du, atseden-ekintzaren kontrakoa dena. BKF aulkiak pertsona bultzatzen du bere eserlekuan erortzen uztera, etzatera, fetu-posizio bateraino.
Eragina aldatu
Badago antzeko aurreko aulki bat, Tripolina, nahiz eta ez dagoen BKFren egileek horren berri izan zutenik. Aulki hori Britaniar Armadak XIX. mendean erabilitako olanez estalitako egurrezko eserleku tolesgarria da, 1877an eraikitzaile ingeles batek patentatua eta gero "tripolina" izena eman zion Tripoli, Italiar Libiako hiriburua, seriean fabrikatzean XX. mendeko 30eko hamarkadan. Egurrezko 10 piezaz egina dago, metalezko elementu artikulatuek elkarri eutsita, eta oihal edo larruzko zorro batez egina dago geroagoko bertsioetan.
Plagioa aldatu
"Butterfly" edo "tximeleta" izenarekin ere ezagutzen da, Estatu Batuetan legez kanpo fabrikatu zen izenarekin. Diseinua Artek-Pascoe enpresak erreproduzitu zuen hasieran, harik eta 1945ean Knoll konpainia estatubatuarrak ospetsua egin zuen arte. 1950eko hamarkadan, hainbat fabrikatzailek izen ezberdinekin bost milioi BKF aulki baino gehiago ekoitzi zituzten. Jatorrizko ereduan, gorputzaren pisua altzairuzko egitura finko batek eusten dion larruzko estalki baten gainean eserita dago. Hala ere, urte horietan hainbat material motatan erreproduzitu eta kopiatu zuten eta gaur egun oso testura eta kolore ezberdinetan aurki daiteke.
Omenaldiak aldatu
XX. mendeko aulkirik ospetsuenetako bat da eta New Yorkeko Museum of Modern Art-eko bildumaren parte da.
Kanpo estekak aldatu
- 80 urte ditu eta oraindik diseinu modernoaren klasiko bat da
- BKFri omenaldia . 2009ko Archivado -n Clarin egunkaria
- BKFren historiari buruzko bideoa, Ciudad Abierta kanala, Buenos Aires
- BKFren historia , Página/12 egunkarian
- Mundu osoko BKFri buruzko erreferentzia grafikoekin bloga
Datuak: Q2917824
Multimedia: Butterfly chairs / Q2917824
