Auch
Auch (frantsesez: Auch, gaskoieraz Aush) edo, izen historiko gisa, Auski[1] Gers departamenduko hiriburua eta Gaskoniako hiriburu historikoa da. Gers ibaiak zeharkatua, eskuinaldean hiri berria ageri da, eta ezkerraldean altxatzen da hiri zaharra, karrika estu eta bihurriez osatua (pousterlos). 2011n 21.871 biztanle zituen[2].
| Auch | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Frantziako udalerria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatu burujabe |  Frantzia | ||||||||||
| Frantziaren banaketa administratiboa | Metropolitar Frantzia | ||||||||||
| Eskualdea |  Okzitania | ||||||||||
| Departamendua |  Gers | ||||||||||
| Barruti | Aucheko barrutia | ||||||||||
| Kantonamendu | canton of Auch-Nord-Est | ||||||||||
| Alkatea | Franck Montaugé (en)  | ||||||||||
| Izen ofiziala | Auch | ||||||||||
| Posta kodea | 32000 | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 43°38′43″N 0°35′19″E / 43.6453°N 0.5886°E | ||||||||||
 | |||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 72.48 km² | ||||||||||
| Altuera | 166 m | ||||||||||
| Mugakideak | Barran, Castillon-Massas, Castin, Duran, Lasséran, Leboulin, Montaut-les-Créneaux, Montégut, Ordan-Larroque, Pavie, Pessan, Preignan eta Roquelaure | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 22.518 (2020ko urtarrilaren 1a) 345 (2019) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 310,68 bizt/km² | ||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||||||||||
| Hiri senidetuak | Memmingen, Calatayud, Cangues d'Onís eta Nisporeni (en) | ||||||||||
| Matrikula | 32 | ||||||||||
| mairie-auch.fr | |||||||||||
Aipagarria da Santa Maria katedrala (XIV. mendea, azken gotikoa).
Klima aldatu
 Datu klimatikoak (Auch (1985–2010 bataz-bestekoa, muturrekoak 1985–egun)) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 20.9 | 24.3 | 27.8 | 29.4 | 33.7 | 38.4 | 38.4 | 40.9 | 38.0 | 31.2 | 26.5 | 21.8 | 40.9 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 9.7 | 11.6 | 14.9 | 17.0 | 21.4 | 25.0 | 27.7 | 27.9 | 24.6 | 19.8 | 13.3 | 10.1 | 18.6 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 5.3 | 6.6 | 9.2 | 11.5 | 15.6 | 19.0 | 21.3 | 21.4 | 18.1 | 14.4 | 8.8 | 5.9 | 13.1 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 1.0 | 1.6 | 3.6 | 6.0 | 9.8 | 13.1 | 15.0 | 15.0 | 11.6 | 8.9 | 4.3 | 1.7 | 7.7 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -20.0 | -13.6 | -10.5 | -3.7 | 0.5 | 2.6 | 7.3 | 3.6 | 2.5 | -3.5 | -10.5 | -12.4 | -20.0 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 56.2 | 48.8 | 49.7 | 71.1 | 68.4 | 57.9 | 51.9 | 57.1 | 54.6 | 57.3 | 60.2 | 52.2 | 685.4 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1.0 mm) | 9.6 | 7.6 | 8.4 | 11.1 | 9.5 | 7.7 | 6.0 | 6.5 | 7.5 | 9.1 | 9.4 | 8.7 | 101.2 |
| Eguzki orduak | 92.4 | 111.0 | 167.6 | 176.6 | 196.8 | 209.8 | 234.6 | 223.6 | 197.2 | 145.2 | 94.5 | 79.4 | 1928.6 |
| Iturria: Météo France[3] | |||||||||||||
Historia aldatu
Auch hegoaldeko Ausci edo auskiarrak, lurralde hartako lehen biztanleak, akitaniar tribua zen, euskaldunen familiako herria beraz. Erromatarren garaian nolabaiteko garrantzia hartu ondoan, apezpikutegi bihurtu zen IV. mendean, eta Gaskoniako dukerriko hiriburua izan zen VII. mendetik aurrera. Gaskonia Euskal Herritik erabat bereizi ondoren, Auch hiriak hiriburu iraun zuen, Frantziako Iraultzaren poderioz Gaskonia desegin eta departamenduak sortu ziren arte.
Ekonomia aldatu
Janari industria (Armagnac likorea, ardoa, ozpina, foie grasa); oinetakogintza; eraikuntza ekaiak.
Erreferentziak aldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014/9/20 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Euskaltzaindiaren 36. araua (Frantziako errepublikako eskualde, departamentu eta hiriburu izenak).
- ↑ 32013-Auch Insee. Archive.wikiwix.com
- ↑ (Frantsesez) Météo France. Auch (32). in: Fiche Climatologique: Statistiques 1981–2010 et records..
