Basoetako azpibeltz

Agaricus sylvaticus» orritik birbideratua)

Basoetako azpibeltza (Agaricus sylvaticus) Agaricaceae familiako perretxiko espezie bat da.[1] Ez da Agaricus arvensis bezain bikaina, baina gero eta onartuagoa da.

Basoetako azpibeltza
Iraute egoera

Arrisku txikia  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaAgaricales
FamiliaAgaricaceae
GeneroaAgaricus
Espeziea Agaricus sylvaticus
Schaeff., 1774
Basionimoabasoetako azpibeltz
Mikologia
 
orriak himenioan
 
himenioa askea da
 
saprobioa da
 
jangarria da

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Sinonimoak: Agaricus laceratus, Agaricus campestris sylvaticus, Psalliota sylvatica, Pratella sylvatica, Agaricus sanguinarius, Psalliota sanguinaria, Fungus sylvaticus, Fungus sanguinarius, Psalliota haemorrhoidaria ss. Bresadola.

Deskribapena

aldatu

Kapela: 5 eta 10 cm bitarteko diametrokoa, erdi esfera formakoa edo globo itxurakoa, arre-okre antzeko koloretik, arre-gorrixkara doan kolorekoa, fibriloso-ezkatatsua.

Orriak: Meheak, libreak, sabeldunak, arrosa-haragi kolorekoak, gero, gris-arrosak, eta zahartzean marroi-gorrixka txokolate kolorekoak.

Orri libreak: Oinera hurbiltzen diren orriak, baina ukitzen ez diotenak.

Hanka: Luzea eta mehea, zilindrikoa. Zuria, eraztun sinplea, zabala

Haragia: Mehea, zuria, apurtzean arrosa edo gorri-arrosa bilakatzen da.[2]

Etimologia: Agaricus terminoa grekotik dator, perretxikoa esan nahi duen "agarikón" hitzetik Silvaticus epitetoa, oihana, basoa, esan nahi duen "silva" hitzetik dator, baina baita basatia eta alderrai ere

Jangarritasuna

aldatu

Jangarri ona.[3]

Nahasketa arriskua

aldatu

Agaricus haemorrhoidarius delakoarekin nahas daiteke, hau hostozabalen azpian hazten da. Agaricus sylvaticus barruan Möller-ek, hainbat mota bereizten ditu.[4]

Sasoia eta lekua

aldatu

Udan eta udazkenean. Koniferoen basoetan, gutxitan hostozabalen azpian. Ohikoa.[5]

Banaketa eremua

aldatu

Europa, Ipar Amerika, Hawaii, Kaukasia, Israel, Errusia, Kazakhstan, Himalaiako eremua, Japonia, Australia, Zeelanda Berria, Kongoko Errepublika Demokratikoa, Hegoafrika, Brasil, Mongolia.[6]

Galeria

aldatu

Erreferentziak

aldatu
  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 328 or. ISBN 84-404-0530-8..
  3. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 312 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
  4. (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 194 or. ISBN 84-505-1806-7..
  5. (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 276 or. ISBN 84-282-0865-4..
  6. Agaricus sylvaticus: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

Kanpo estekak

aldatu