1,2-dikloroetano
1,2-dikloroetanoa edo etilen dikloruroa konposatu organikoa da CH2ClCH2Cl formula duena organokloratuen familiakoa. Likido kolorge, toxikoa eta sukoia da kloroformoaren antzeko usaina duena. Binil kloruroa sintetizatzeko lehengai gisa baliatzen da, hots, poli(binil kloruro) (PVC) plastikoa lortzeko baliatzen den monomeroa prestatzeko[1][2].
| 1,2-dikloroetano | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | C2H4Cl2 |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | karbono eta kloro |
| Mota | konposatu kimiko |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 1,24 g/cm³ (20 °C) |
| Disolbagarritasuna | 0,9 g/100 g (ur, 20 °C) |
| Momentu dipolarra | 1,8 D |
| Fusio-puntua | −36 °C −35 °C −35,5 °C |
| Irakite-puntua | 83 °C (760 Torr) 83,5 °C (101,325 kPa) |
| Fusio-entalpia | 1,8 D |
| Formazio entalpia estandarra | −166,8 kJ/mol |
| Lurrun-presioa | 64 mmHg (20 °C) |
| Masa molekularra | 97,969 Da |
| Erabilera | |
| Rola | occupational carcinogen (en)  eta kantzerigeno |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  3
3
0
|
| Lehergarritasunaren beheko muga | 6,2 vol% |
| Lehergarritasunaren goiko muga | 16 vol% |
| Denboran ponderatutako esposizio muga | 4 mg/m³ (10 h, baliorik ez) 202,5 mg/m³ (8 h, Ameriketako Estatu Batuak) |
| Denbora laburreko esposizio muga | 8 mg/m³ (baliorik ez) |
| Gehienezko esposizio muga | 810 mg/m³ (Ameriketako Estatu Batuak) |
| Esposizioaren goiko muga | 405 mg/m³ (Ameriketako Estatu Batuak) |
| Flash-puntua | 13 °C |
| IDLH | 202,5 mg/m³ |
| Berokuntza globalerako gaitasuna | 1 |
| Eragin dezake | 1,2-dichloroethane exposure (en) |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | WSLDOOZREJYCGB-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 107-06-2 |
| ChemSpider | 13837650 |
| PubChem | 11 |
| Reaxys | 605264 |
| Gmelin | 27789 |
| ChEMBL | CHEMBL16370 |
| RTECS zenbakia | KI0525000 |
| ZVG | 10500 |
| DSSTox zenbakia | KI0525000 |
| EC zenbakia | 203-458-1 |
| ECHA | 100.003.145 |
| MeSH | D005025 |
| Human Metabolome Database | HMDB0029571 |
| UNII | 55163IJI47 |
| KEGG | C06752 |
| PDB Ligand | DCE |
Sintesia aldatu
Bi molde nagusi daude etilen dikloruroa sintetizatzeko. Etilenoa kloroz tratatuz burdina(III) kloruroa katalizatzaile moduan usatuz,
edo, etilenoaren oxiklorazioaz kobre(II) kloruroa katalizatzailea delarik.
Erabilera aldatu
1,2-dikloroetanoaren mundu-produkzioaren % 95aren bueltan binil kloruroa ekoizteko baliatzen da, gero PVC produzitzeko monomero gisa usatuko dena[3].
Etilen dikloruroa garai batean koipea edo pinturak kentzeko erabii izan da, baina bere toxikotasuna medio egun debekatuta dago. Bestetik, hainbat sintesi organikotan erreaktibo gisa baliatzen da, etilendiaminaren produkzioan adibidez.
Segurtasuna aldatu
1,2-dikloroetanoa oso sukoia da eta gainera azido klorhidrikoa libratzen du erretzea, korrosiboa dena,
Gainera toxikoa da irentsita, inhalazioz edo azalean zehar hartuta. Inhalazioz oso erraz har daiteke lurrin-presio handia baitauka. Kartzinogenotzat jotzen da.
Rotterdamgo Konbentzioko zerrenda agertzen den konposatu kimiko toxikoetako bat da.
Erreferentziak aldatu
- ↑ dikloroetano. https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/dikloroetano.
- ↑ (Ingelesez) PubChem. «1,2-Dichloroethane» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2022-12-18).
- ↑ Ethylene dichloride. https://www.spglobal.com/commodityinsights/en/ci/products/ethylene-dichloride-chemical-economics-handbook.html.
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q161480
Multimedia: 1,2-Dichloroethane / Q161480
