Etilendiamina

konposatu kimiko

Etilendiamina konposatu organikoa da diaminen familiakoa H2NCH2CH2NH2 formula duena. Amoniakoaren antzeko usaina duen likido kolorgea eta sukoia da[1]. Erabilera zabala du sintesi organikoan erreaktibo gisa.

Etilendiamina
Formula kimikoaC2H8N2
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
KonposizioaNitrogeno eta karbono
Motakonposatu kimiko
Ezaugarriak
Dentsitatea
0,91 g/cm³ (20 °C, likido)
Errefrakzio indiziea1,4565 (20 °C, 589 nm)
Azidotasuna (pKa)9,98 (ezezaguna)
Momentu dipolarra1,99 D
Fusio-puntua8,3 °C
10 °C
11,1 °C
Irakite-puntua116,1 °C (760 Torr)
117 °C (101,325 kPa)
Fusio-entalpia1,99 D
Lurrun-presioa11 mmHg (20 °C)
Masa molekularra60,069 Da
Arriskuak
NFPA 704
3
3
0
Lehergarritasunaren beheko muga2,5 vol%
Lehergarritasunaren goiko muga12 vol%
Denboran ponderatutako esposizio muga25 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak)
Flash-puntua34 °C
IDLH2.460 mg/m³
Eragin dezakeethylenediamine exposure (en) Itzuli
Identifikatzaileak
InChlKeyPIICEJLVQHRZGT-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia107-15-3
ChemSpider13835550
PubChem3301
Reaxys605263
Gmelin30347
ChEBI1098
ChEMBLCHEMBL816
NBE zenbakia1604
RTECS zenbakiaKH8575000
ZVG32650
DSSTox zenbakiaKH8575000
EC zenbakia203-468-6
ECHA100.003.154
CosIng95268
RxNorm4158
Human Metabolome DatabaseHMDB0031225
UNII60V9STC53F
KEGGD01114
PDB LigandEDN

Sintesia aldatu

Industrian etilendiamina prestatzen da 1,2-dikloroetanoa amoniakoz tratatuz presiopean eta 180 C-tan ur-ingurunean[2].

 

Etanolaminatik abiatuta ere presta daiteke[3].

 

Erabilera aldatu

Etilendiamina produktu kimiko industrial asko prestatzeko baliatzen da. Izan ere, azido karboxilikoekin (gantz-azidoak tartean), nitriloekin, alkoholekin, anhidridoekin eta zetonekin erreakzionatzen du. Halaber, bi amina talde izateak imidazolaren moduko heterozikloak eratzeko aukera damaio. Koordinazio-kimikan bi talde horiek medio bi hotzeko estekatzaile moduan jokatzen du.

Botikak (antihistaminikoak eta bronkodilatadoreak), fungizidak, poliuretanoak eta beste hainbat produktu prestatzeko baliatzen da.

Toxizitatea aldatu

Etilendiaminak amonikoak eta pisu molekular txikiko beste aminak bezala azala eta arnas-aparatua narritatzen du, bereziki ingurune hezeetan.

Erreferentziak aldatu

  1. (Ingelesez) PubChem. «Ethylenediamine» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2022-12-15).
  2. (Ingelesez) Eller, Karsten; Henkes, Erhard; Rossbacher, Roland; Höke, Hartmut. (2000-06-15). Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA ed. «Amines, Aliphatic» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA): a02_001.  doi:10.1002/14356007.a02_001. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2022-12-15).
  3. (Alemanez) Arpe, Hans-Jürgen. (2007). Industrielle Organische Chemie,, 275 or..

Kanpo estekak aldatu