Trento
Trento[1] (italieraz: Trento; alemanez: Trient) Italia iparraldeko hiria da, Trentino-Adige Garaia eskualde autonomoko eta izen bereko probintziako hiriburua. Bolzano hiriaren hego-mendebalean, Adige ibaiaren ertzean, kokatzen da, mendiek inguratua. Merkataritza, turismoa eta industria (janari industria, ehungintza, zurgintza, makineria) dira ekonomia jarduera nagusiak.
| Trento Trento | |||
|---|---|---|---|
| Italiako udalerria | |||
 | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Estatu burujabe |  Italia | ||
| Eskualdea |  Trentino-Adige Garaia | ||
| Probintzia |  Trentoko probintzia autonomoa | ||
| Alkatea | Alessandro Andreatta | ||
| Izen ofiziala | Trento | ||
| Jatorrizko izena | Trento | ||
| Posta kodea | 38121, 38122 eta 38123 | ||
| ISTAT kodea | 022205 | ||
| Herriburua | Trento (en)  | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 46°06′N 11°06′E / 46.1°N 11.1°E | ||
 | |||
_2018.svg) | |||
| Azalera | 157.88 km² | ||
| Altuera | 190 m | ||
| Mugakideak | Aldeno, Cavedine, Garniga Terme, Giovo, Lavis, Pergine Valsugana, Villa Lagarina, Besenello, Civezzano, Cimone, Vallelaghi (en) , Madruzzo (en) , Albiano eta Altopiano della Vigolana (en) | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 117.997 (2018ko urtarrilaren 1a) 580 (2017) | ||
| Dentsitatea | 747,38 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Telefono aurrizkia | 0461 | ||
| Ordu eremua | UTC+01:00, UTC+02:00 eta Europa Erdialdeko Ordua | ||
| Hiri senidetuak | Kempten, Sławno, Charlottenburg-Wilmersdorf, Huatusco (udalerria), Znojmo, Prague 1 (en) , Resistencia, Donostia, Chieti eta Praga | ||
| Katastro kodea | L378 | ||
| Sailkapen sismikoa | 3 (Txikia) | ||
| Matrikula | TN | ||
| Hizkuntza ofiziala | italiera | ||
| comune.trento.it | |||
Mundu osoan ezaguna da bertan Trentoko Kontzilioa (1545-1563) egin zelako, protestantismoari (luteranismoari) aurre egiteko Kontraerreforma hasi zuena, Trentoko Aginduak aldarrikatuz.
Mugakideak aldatu
Trentok honako udalerri hauekin egiten du muga:
Aldeno
Cavedine
Garniga Terme
Giovo
Lavis
Pergine Valsugana
Villa Lagarina
Besenello
Civezzano
Cimone
Vallelaghi (en)
Madruzzo (en)
Albiano
Altopiano della Vigolana (en)
Ondarea aldatu
Monumentu ugari ditu. Aipagarriak dira Teodorikoren garaiko harresiak, XIII. mendeko katedral erromaniko-lombardiarra, Santa Maria Nagusiaren eliza, Buonconsiglioko gaztelua eta Pretorearen jauregia.
Historia aldatu
Tridentum hiri zaharrari dagokio; K.a. 222. urtean egin zen erromatarra. XI. mendean hiri aske eta inperiala bihurtu zen, Trentoko printze-apezpikuek gobernatzen zutela. Bavariaren mende zegoen 1805ean eta 1809-1814 urteetan Alto-Adigeko hiriburua izan zen. 1918. urtean Italiako hiri bihurtu zen.
Trentoko kontzilioa aldatu
Eliza Katolikoaren XIX. kontzilio ekumenikoa, Kontrarreformaren doktrinaren adierazpen nagusia izan zena. Paulo III.a aita santuak deitu zuen Karlos V.aren eskariz, erreforma protestantearen aurrerapenei aurka egitearren. Kontzilioa hiru alditan bildu zen: 1545-1549, 1551-1552 (Julio III.ak deitua), 1562-1563 (Pio V.arekin). Dotrina katolikoaren oinarrizko puntu guztiak aztertu eta zehaztu zituen: Biblia, sakramentuak, hezkuntza, meza santua, apaizgoa, erlikiak, eliz jaiak, etab. Kontzilioaren ondorioz, halaber, erakunde eklesiastiko gehienak berriztatu ziren.
Hiri eta herri senidetuak aldatu
Erreferentziak aldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
