Su zelaiak
Su zelaiak Mikel Peruarena egile gipuzkoarrak idatzi eta Susa argitaletxeak 2014 urtean plazaratutako eleberri historikoa da. Irakurleen 111 akademia Sariaren lan irabazlea izan zen ondorengo urtean. Era berean, 2015 urteko Euskadi saria - Euskarazko literatura lan onenaren aitortza irabazi zuen baina egileak uko egin zion saria jasotzeari [1].eta horretarako arrazoiak, epaimahaiari zuzendutako gutun batean adierazi zituen eta albistea jasotakoan, argitaratu Berria egunkarian.[2].
| Su zelaiak | |
|---|---|
| Datuak | |
| Idazlea | Mikel Peruarena Ansa ([noiz idatzi zuen egileak]) |
| Argitaratze-data | 2014 |
| Generoa | eleberri historikoa |
| Jatorrizko izenburua | Su zelaiak |
| Hizkuntza | eu |
| Argitaletxea | Susa |
| Ilustratzailea | Unai Iturriaga, azala. |
| Bilduma | Narratiba Susa, 107 |
| Orrialdeak | 234 |
| ISBN | 978-84-92468-63-8 |
| OCLC | 903003828 |
| Sariak | 111 akademia saria |
Argumentua aldatu
Kontakizuna Lehen Mundu Gerraren testuinguruan garatzen da. Pertsonaiak, gertaerak eta paisaiak Baionako Infanteriako 49. erreximenduaren ibileren zerbitzura jartzen dira. Izan ere, idazleak oso kontuan hartzen ditu talde horren ibilbide historikoa antzineko prentsa digitalizatuaz baliatzen, bereziki Eskualduna egunkariaren bidez. [3]. Nobelak lau atal ditu: lehenengoan Lapurdiko hainbat herritan girotzen da, eguneroko bizitzaren eszenen bidez. Batean eta bestean azaltzen doa nola soldaduak bataila-frontera errekrutatzeko iragarpena egiten den, Saran, Ezpeletan, Ezterenzubin, etab. Bigarren atalean, istoriak gerrako frontera eramaten du irakurlea, azaltzen nola gazteak onartzen duten gerra egoera, nola garraiatzen duten eta borroketan sartzen diren, gero eta sakonago. Hirugarrenean, frentean bete-betean, gerraren gordintasunean murgilduko dira Lapurdiko erreximenduaren gazteak. Horietako asko hiltzen dira kontakizunean aurreratu ahala. Gaixotu, elbarritu edo baimenak dituztenean, berriz etxeratzen dira tarte batean eta haien ibilbidearekin azaltzen da herri hustu horien giroa, arazoak, kezkak eta beldurrak. Bukaeran, Verdungo gudua islatua geratuko da bere gordintasunean gero eta pertsonai gutxien gorabeheren bidez.
Pertsonaiak aldatu
Hasieran,lehenengo ataleko herrien deskribapenean, famili eta pertsonai askoren gorabeherak azaltzen dira, paisai zabal bat osatzen. Liburua aurrera joan ahala, berriz, fokua gero eta pertsonai gutxiagotan paratzen da, 49. erreximenduaren gazteengan batik bat, nahiz eta haien artean jatorria eta gerra-frontea ia beste loturarik ez izan. Adibidez, Matrustegi sendia bi seme galtzen, Rafael Pikasarri Eletako jaunmera, semea Doneztebera gauez eramango duena osabarekin, Etxeber erretorea, Leon Iturri kapitaina, Silvain Toucoulet lotinanta, Dufau Senpereko mediku gaztea andak asmatu zituena zaurituak garraitzeko, Etien Bonnat boxealaria, Filipe Luro ikazkiña, Maitena emaztea, Manex Donetxi edo Battitta Garati artzaina. Garaiko pertsonai historikoak ere tartekatzen dira testuingurua marrazten laguntzeko, hala nola, Philippe Thys belgiar ziklista, Julio Urkixo euskalaria edo Manuel Aznar kazetaria Euzkadi egunkarirako argazkilari eta berri emaile gisa.
Kritika aldatu
Collage gisa definitu du egileak berak lan hau(233 orr.) eta zenbait kritika ere bat datoz horrekin, hala nola, esatean hasieran fokua herriz herri mugitu, eta pertsonaia zein giro askoren argazkiak eginez. Fragmentu anitzeko collageak gerrarako deiak jendartea nola harrapatu zuen erakusten du lanaren egitura aztertzean.[4]. Nobela koralatzat ere hartua izan da, non protagonista difuminatuta egonda, irakurleak inpresio hartzen du pertsonaien mugak ere desagertzen direla, pertsonaiak ez direla norbanakoak, baizik-eta talde handi baten pieza soilak, erori eta beste pieza bat zuek ordezkatzen dituztenak.[5]. Narrazioak,zati handi batean, tonu aseptikoa hartzen du eta obra zatikatu baten bidez osotasun bat lortzen du. [6].
Erreferentziak aldatu
- ↑ Euskadi Literatura saria eman baina ez jasotzea erabaki zuenaren albistea Berria egunkarian 2015eko urriaren 8an [1]
- ↑ Berria egunkarian, 2015eko urriaren 9an [2]
- ↑ Edizio honen 233 orr.Eskualduna ezinbesteko iturria izan dela dio Peruarenak, Armiarmako Euskal Prentsaren Lanak[Betiko hautsitako esteka] proiektuan eskuragarri
- ↑ Gurrutxaga, Alex.- Agur maitasuna, agur bizitza.(Berria, 2014-12-14)Armiarman jasota
- ↑ Rojo,Javier.- Sarrski-frontea (El Correo, 2015-01-03)Armiarman jasota
- ↑ Esparza, Iratxe .- Historia baino unibertsalagoa (Gara, 2016-04-09)Armiarman jasota
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q35205135
