Sendai

Sendai; 仙台市; 仙台市 (Sendai-shi)
	izendaturiko hiria
	Fitxategi:SendaiTop.png Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Japonia
Uhartea; Eskualdea; Prefektura	Honshu; Tōhoku; Miyagi
Alkatea	Kazuko Kōri (en)
Izen ofiziala	仙台市
Jatorrizko izena	仙台市
Posta kodea	980-0011–989-3124 eta 980-8671
Herriburua	Aoba-ku (en)
Geografia
Koordenatuak	38°16′06″N 140°52′10″E / 38.26822°N 140.86942°E
Azalera	790,6 km²
Altuera	57 m
Mugakideak	Natori (en) , Tagajō (en) , Tomiya (en) , Shichigahama (en) , Rifu, Taiwa (en) , Murata (en) , Kawasaki (en) , Shikama (en) , Yamagata, Obanazawa (en) eta Higashine (en)
Demografia
Biztanleria	1.061.177 (2020ko apirilaren 1a); −20.982 (2015)
Dentsitatea	1.367 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1889ko apirilaren 1a
Telefono aurrizkia	22
Ordu eremua	UTC+09:00
Hiri senidetuak	Minsk, Riverside (Kalifornia), Rennes, Dallas, Changchun, Tainan, Tokushima, Acapulco, Gwangju, Taketa (en) , Nakano (en) , Uwajima eta Shiraoi (en)
	http://www.city.sendai.jp/index-e.html

Sendai (japonieraz: 仙台市, Sendai-shi^?) , Miyagi prefeturako hiriburua da, Tōhoku eskualdeko hiri handiena eta Japoniako 12.a. 2014ko erroldaren arabera hiriak 1.070.757 biztanle ditu.

2011ko martxoaren 11an hiriko kostaldeko gune batzuk suntsitu zituen lurrikara ezagunak eta ondorengo tsunamiak.

Historia aldatu

Duela 20.000 urtetik jadanik populatua zegoen sendairen ingurua, baina hiriaren historia 1.600an hasi zen Date Masamune daymioak bere lurraldea zabaldu eta toki egokiagoa zela iritziz egoitza bertan ezarri zuenean. Izan ere, Edotik iparraldera zihoan kostaldeko errepide nagusian zegoen Sendai. Tokugawa Ieyasuk baimena eman zion Aoba mendiaren oinean gaztelua eraikitzeko. Aoba mendian mila buda estatu (sentai, 千体) zituen tenplua zegoen eta honek eman zion izena hiriari. Denbora pasa ahala Honshu uhartearen iparraldeko hiri handiena bihurtu zen.

1887an Tōhoku trenbidea iritsi zen Sendaira eta honek modernismoa ekarri zuen. Esate baterako 1907an Tōhokuko unibertsitate inperiala eraiki zen eta 1913an emakumeak onartu zituen, hau egiten zuen Japoniako lehen unibertsitatea izanik. 1925ean herrialdeko lehenengo metro linea ere bertan ezarri zen, Tokiokoa baino bi urte lehenago. XX mendearen hasieran Japoniako hiri berdeena kontsideratua izan zen parke, lorategi eta basoen kopurua zela eta.

Bigarren Mundu Gerran amerikaren gerra presoen gartzela egon zen bertan, hala ere hegazkin amerikarrek bonbakatu egin zuten 2.755 pertsona hilez eta 11.933 etxe suntsituz. Gerra ondoren instalazio militar guztiak parke bihurtu zituzten.

Hainbat lurrikara izan ditu azken aldian, aipagarrienak 1978ko Miyagiko lurrikara eta 2011ko Sendaiko lurrikara eta tsunamia. Azken aldi honetan Sendaiko kaia oso kaltetua izan zen baina hilabete bakarrean konpondu eta berriz ireki zuten.

Geografia aldatu

Ōu mendien eta Ozeano Barearen artean kokaturik dago Sendai, Oshika penintsularen hegoaldean. Hiriaren ekialdea laua da, erdialdea muinotsua eta mendebaldea menditsua, punturik garaiena Funagata mendia (1.500m) da. Mendi gehienak bolkanikoak dira eta ur-termaleko onsenak ugariak dira inguruan.

Hirose ibaia 45 kilometro egin ondoren Sendain itsasoratzen da. 50. hamarkadararte sarritan egiten zuen gainez eta urak hartzen zituen hiriko auzoak, baina dike eta urtegiak eraiki eta egoera nabarmen kontrolatu da.

Klima aldatu

Datu klimatikoak (Sendai, 1971-2000)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	5.2	5.5	8.8	14.8	19.5	22.0	25.7	27.9	24.1	19.1	13.4	8.3	16.2
Batez besteko tenperatura (ºC)	1.5	1.7	4.5	10.1	14.9	18.3	22.1	24.1	20.4	14.8	9.1	4.3	12.1
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	−2.0	−1.8	0.5	5.7	10.8	15.3	19.3	21.2	17.2	10.8	4.9	0.6	8.5
Pilatutako prezipitazioa (mm)	33.1	48.4	73.0	98.1	107.9	137.9	159.7	174.2	218.4	99.2	66.8	26.4	1241.8
Elur egunak (≥ 1 mm)	19.5	17.4	11.6	1.7	0.1	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	2.5	11.9	64.7
Eguzki orduak	151.3	151.9	182.3	190.9	198.7	127.9	127.7	155.4	119.8	151.8	140.2	144.7	1842.6
Hezetasuna (%)	65	64	62	64	70	80	83	81	78	71	67	65	70.8
Iturria: ^[1]

Antolaketa administratiboa aldatu

Sendaiko 5 auzo bereziak.

Aoba-ku (青葉区) – erdigune administratiboa
Izumi-ku (泉区)
Miyagino-ku (宮城野区)
Taihaku-ku (太白区)
Wakabayashi-ku (若林区)

Ekonomia aldatu

Tōhoku eskualdeko erdigune ekonomikoa da, batez ere logistika eta garraio kontuengatik. Zerbitzuak eta minoristak osatzen dute denda eta enpleguen bi herenak.

Kirolak aldatu

Tohoku Rakuten Golden Eagles beisbol taldea Japoniako txapelduna izan zen 2013an.

Ondasun nabarmenak aldatu

Zuhaitzen hiria: Jozenji-Dori eta Aoba-Dori kaleak japoniar zelkova (Zelkova serrata) zuhaitzez josiak daude. Eskultura ugari ere badituzte eta erlaxazio eremuak dira. Hiriko jaialdi handiak bertan ospatzen dira.
Sendaiko gazteluaren aztarnak.
Ōsaki Hachiman-gū santutegia.
Zuihōden mausoleoa.
Miyagiko arte museoa.
Matsushima: Sendaitik gertu iparraldean dagoen kostaldea da. Japoniako hiru ikuspegi ederrenen artean dago.