Saloua Raouda Choucair

libanoar margolari eta eskultorea

Saloua Raouda Choucair (arabieraz: سلوى روضة شقير; Beirut, Libano, 1916ko ekainaren 24a – ibidem, 2017ko urtarrilaren 27a) libanoar margolari eta eskultorea izan zen.[1][2][3]Libanoko lehen artista abstraktua izan zela esaten da, baina 1962ra arte bere herrialdean ez zuen bere lanik saldu.[4][5]

Saloua Raouda Choucair
Bizitza
JaiotzaBeirut1916ko ekainaren 24a
Herrialdea Libano
HeriotzaBeirut2017ko urtarrilaren 27a (100 urte)
Hezkuntza
HeziketaArte Ederren Goi Eskola Nazionala
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakmargolaria eta eskultorea
Mugimenduaarte abstraktua
Hurufiyya movement (en) Itzuli
Genero artistikoaerretratua

Bizitza

aldatu

Mediku, abokatu, ingeniari eta historialari familia batean jaio zen.[6] Bere aita, Salim Rawda (1872-1917), Australian atzerriratua, sendabelarrekin salerosketan aritzen zen eta bere balio terapeutikoei buruzko eskuizkribuak idazten zituen.[7] 1910ean Libanora itzuli zenean, Choucairren ama ezagutu eta ezkondu egin ziren, Zalfa Amin Najjar (1891-1995), orduan Brummana High Schooleko ikaslea zen eta poesia errezitatzea gustatzen zitzaiona. Hiru seme-alaba izan zituzten: Anis (1911-1988), negozio gizona eta Beirut udalerriko kidea; Anissa (1913-2016) gizarte ekintzailea; eta hiru seme-alabetatik txikiena, Choucair, gerora modernismoaren figura nabarmenetakoa bihurtu zena.  

Choucairren aita Damaskon soldadutza egiten ari zela, sukar tifoideaz kutsatu eta zendu zen.[7] Alargunduta, Choucairren amak hiru seme-alabak hazi behar izan zituen egoera zailetan. Artistaren amak heziketa ona jaso zuen, hizlari eta poeta aditua zen, hainbat emakume elkartetako kide izan zen eta 100 urte betetzean Brummana Bigarren Hezkuntzako Eskolako medailoia jaso zuen.[6] Choucairrek bere amarengan inspirazioa aurkitu zuen.

Saloua Raouda Choucair-entzat artea betidanik izan da bere bizitzaren zati bat, berarentzat "artea berezkoa zen".[7] Txiki-txikitatik eskuz egindako objektu ugari sortu zituen.[7] 1924an Ahlia Eskolan izena eman zuenean, eskolako kartel ugari diseinatu zituen, eta bere maisuen karikaturak ekoizteagatik izan zen ezaguna; horietako batzuk eskolako egunkarian argitaratu ziren.  

Nelda La Teefekin izandako elkarrizketa batean, Choucairrek bere portaera eskolan nolakoa zen kontatu zuen, eta barre egin zuen, esanez: "Nire soziabilitaterako..., denbora gehiena korridoreetan eman nuen! "[7] Bigarren mailako ikasketak egin ondoren, 1934an Choucair American Junior College for Women (gaur egun Amerikako Unibertsitate Libanoarra) institutora joan zen, eta Natur Zientzietako titulu batekin graduatu zen 1936an.[6] 1942an, Choucairrek arte-klaseak hartu zituen Omar Onsirekin, hiru hilabetez, eta horixe izan zen ordura arte jaso zuen arte-heziketa formal bakarra, gainerako guztia modu autodidaktan ikasi baitzuen.[7]

Artista ibilbidea

aldatu

Choucairrek egin zituen bidaiek eragin zuzena izan zuten haren ekoizpen artistikoan. 1943an, Bigarren Mundu Gerran, artistak Egiptora bidaiatu zuen bere museoak bisitatzeko, baina itxita zeuden, garai hartako gerra giroaren ondorioz.[6] Orduan, Kairoko kaleetatik ibiltzea erabaki zuen, eta bidean topatu zituen meskitak bisitatzea; esperientzia horrek, ezinbestean, zirrara eragin zion. "Hunkigarria izan zen! Hau benetako artea da! Irauten du! ", esan zuen LaTeefi eskainitako elkarrizketan.[1]

Hazkunde azkarreko industria teknologikoa zuen mundu batean, Choucairrek babesa bilatu zuen arte islamiarrean, eta ohartu zen arte mota eternala zela, zeinaren bidez artearekiko eta arkitekturarekiko maitasuna garatu baitzezakeen. "Nire bigarren amodioa da", esan zion arkitekturako LaTeefi, "Margolari gisa hasi nintzen eta gero eskulturara pasatu nintzen".[7] Elementu arkitektoniko eta islamikoen konbinazioa bere ekoizpen artistikoaren erdigune bihurtu zen.[7]Chris Derconek, Tate Modern-eko zuzendari ohiak, azpimarratu zuen artistak zalantzan jarri zuela jendeak arte islamiarrean begiratzen duenean izan ohi duen ikuspegi aldebakarrekoa eta mendebaldarra.[6]Horren ordez, diseinu islamiarraren eta poesia arabiarraren printzipioak aztertzen ditu, lente artistiko modernista eta ez objektibo baten barruan.[6] Haren eskulturak zehatzak eta geometrikoak dira, eta LaTeefi esan dio zirkuluaren proportzioetan oinarritzen dela haren geometria: "Arte arabiarraren funtsa puntua da: puntutik dena ondorioztatzen da".[7]

Kairon (Egipto) zazpi hilabetez egon ondoren, Libanora itzuli eta Beiruteko Unibertsitate Amerikarreko (AUB) liburutegian hasi zen lanean 1945ean, filosofia eta historia ikastaroak eginez aldi berean.[7] Han ezagutu zuen Moustapha Farroukh, AUBko Art Clubeko presidentea, bere arte-klasera joaten zena.[6] 1945ean, Farroukhek Choucairren marrazkietako bat argitaratu zuen Art Gazetteren klubeko zenbaki bakarrean.  

1947an, Choucair-ek bere marrazki geometriko batzuk akuarelaz erakutsi zituen Arabiar Kultur Galerian, mundu arabiarreko pintura abstraktuaren lehen erakusketatzat hartzen den erakusketan.[7]

1948an, artista Parisera joan zen. Hasieran, ez zuen asko ezagutzen eszena artistiko globalari buruz, posinpresionismotik harago. Horregatik, hara joan nahi zuen, urteetan zehar albisteetan ikusitako guztiaz ongi jabetzeko.[8] Eta arte abstraktuarekin topo egin zuen lehenengoz arte-galeriak eta museoak bisitatzean. Libanora itzultzeko unea iritsi zenean, Parisen geratzea erabaki zuen, eta École Nationale des Beaux Arts delakoan eman zuen izena.[6] Frantziako hiriburuan hiru urte eta erdiko egonaldian, Choucairrek eskualdeko eszena artistiko oparoa behatu eta lagundu zuen, eta Fernand Légerren estudiora batu zen 1949an[8] Hala ere, hiru hilabete geroago utzi zuen bere estudioa, konturatu baitzen bere kontzeptuak eta metodoak ez zetozela bat ekoizpen artistikoan zituen helburuekin.[8]

1950ean, Parisko Salon des Réalités Nouvelles-en parte hartu zuen lehen artista arabiarretako bat izan zen.[7][8] Libanora itzuli aurretik, 1951n izan zuen lehen erakusketa Parisen, Colette Allendy galerian, eta erakusketa indibidualean, jatorriz Beiruten erakutsi zituen lanak eta Parisen egon zen bitartean ekoitzi zituen margolanak sartu ziren.[1][2] Erakusketa Beirutekoa baino askoz arrakastatsuagoa izan zen, eta Art eta Art d'Aujourd'hui aldizkarietako kritikariek gogoz berrikusi zuten haren lana.[6] Izan ere, Art d'Aujourd'hui-ren kritikak aipamen berezia egin zion bere obrari, haren forma ausartak "hargin" batekin konparatuz, eta idatzi zuen: "Galerie Allendy-ko hormak lehertzear daude aste honetan bertan zintzilik dauden pinturen indarrarekin".[9]

1953an, Youssef Choucair kazetariarekin ezkondu zen, eta alaba bat izan zuen, Hala, hura ere artista.[8]1959an eskulturan kontzentratzen hasi zen, eta 1962tik aurrera bere interes nagusia bihurtu zen.[5] 1974an, Libanoko Artisten Elkarteak bere lanaren atzera begirako erakusketa bat babestu zuen Beiruteko Turismo Kontseilu Nazionalean.[10]2011n Saleh Barakat-ek antolatutako atzera begirako erakusketa egin zuten Beiruteko Erakusketa Zentroan.[8] Poem bere artelana maileguan dago Louvre Abu Dhabin.  

Choucairrek ehun urte bete zituen 2016an, baina 2017ko urtarrilean hil zen.[7]Anissa Rawda Najjar, bere ahizpa nagusia, emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen eta ia 103 urtez bizi izan zen. Bere lana arte bisual arabiarraren abstrakzio espirituaren adibiderik onenetakotzat hartu da, naturaren behaketatik erabat deskonektatua eta arte geometriko arabiarrean inspiratua.[11]

Aintzatespenak

aldatu
  • 1963an, Turismo Kontseilu Nazionalaren Saria jaso zuen, Beiruteko espazio publiko baterako harrizko eskultura bat egiteagatik.[12]
  • 1985ean Margolari Arabiarren Batasun Orokorraren saria irabazi zuen.[8]
  • 1988an Libanoko gobernuak domina bat eman zion.[8]
  • Beiruteko Unibertsitate Amerikarreko ohorezko doktoretza jaso zuen 2014an.[13]
  • 2018ko ekainaren 24an, Google Doodle-k Saloua Raouda Choucair-en 102 urteak ospatu zituen.[8]

Erakusketak

aldatu

Banakakoak

aldatu
  • "Saloua Raouda Choucair: The Meaning of One, The Meaning of the Multiple", Mathaf: Arab Museum of Modern Art, Doha, 2015, curated by Laura Barlow.
  • Noble Forms, Salwa Raouda Choucair, Maqam Art Gallery, Beirut, 2010.[14]
  • Atzera begirakoa. Salwa Raouda Choucair, Beirut Exhibition Center, 2011.
  • Saloua Raouda Choucair, Tate Modern, 2013.[8]

Taldekoak

aldatu
  • The Road to Peace, Beirut Art Center, 2009.[15]
  • Art from Lebanon, Beirut Exhibition Center, 2012.[16]

Erreferentziak

aldatu
  1. a b (Ingelesez) Desk, News. (2017-01-27). «SALOUA RAOUDA CHOUCAIR (1916–2017)» Artforum (Noiz kontsultatua: 2024-07-30).
  2. ISSN https://www.lorientlejour.com/article/1031893/saloua-raouda-choucair-incomprise-par-le-siecle-qui-la-vu-naitre.html..
  3. (Ingelesez) Tate. «The life and work of Saloua Raouda Choucair» Tate (Noiz kontsultatua: 2024-07-30).
  4. (Gaztelaniaz) «Women and war in Lebanon | WorldCat.org» search.worldcat.org (Noiz kontsultatua: 2024-07-30).
  5. a b ISSN http://jestr.org/downloads/Volume11Issue3/fulltext81132018.pdf..
  6. a b c d e f g h i (Gaztelaniaz) «Women of Lebanon : interviews with champions for peace | WorldCat.org» search.worldcat.org (Noiz kontsultatua: 2024-07-30).
  7. a b c d e f g h i j k l m (Gaztelaniaz) «Saloua Raouda Choucair : her life and art | WorldCat.org» search.worldcat.org (Noiz kontsultatua: 2024-07-30).
  8. a b c d e f g h i j (Ingelesez) «Choucair, Saloua Raouda» Benezit Dictionary of Artists  doi:10.1093/benz/9780199773787.001.0001/acref-9780199773787-e-00037762. (Noiz kontsultatua: 2024-07-30).
  9. (Gaztelaniaz) «Saloua Raouda Choucair : her life and art | WorldCat.org» search.worldcat.org (Noiz kontsultatua: 2024-07-30).
  10. (Ingelesez) «Choucair, Saloua Raouda» Benezit Dictionary of Artists  doi:10.1093/benz/9780199773787.001.0001/acref-9780199773787-e-00037762. (Noiz kontsultatua: 2024-07-30).
  11. ISSN https://www.ijsr.net/archive/v5i6/NOV164383.pdf..
  12. (Ingelesez) «Agnew, Sir John (Keith), (19 Dec. 1950–27 June 2011)» WHO'S WHO & WHO WAS WHO  doi:10.1093/ww/9780199540891.001.0001/ww-9780199540884-e-5072. (Noiz kontsultatua: 2024-07-30).
  13. (Alemanez) «A.2. Allgemeine Unfallversicherungsbedingungen AUB 2014» A.2. Allgemeine Unfallversicherungsbedingungen AUB 2014 (De Gruyter): 345–366. 2019-01-29  doi:10.1515/9783110530056-016/html. ISBN 978-3-11-053005-6. (Noiz kontsultatua: 2024-07-30).
  14. (Ingelesez) «Betty Parsons Gallery» Grove Art Online  doi:10.1093/gao/9781884446054.001.0001/oao-9781884446054-e-7002085652. (Noiz kontsultatua: 2024-07-30).
  15. ISSN https://dafbeirut.org/contentFiles/file/2020/02/The%20Road%20To%20Peace%20Paintings%20in%20Times%20of%20War,%201975-1991_Art%20Forum_2009.pdf..
  16. ISSN https://dafbeirut.org/contentFiles/file/2020/02/Art-From-Lebanon-Beirut-Exhibition-Center.pdf..

Bibliografia

aldatu
  • Joseph Tarrab, Hala Schoukair, Helen Kahl (English), and Jack Aswad (Arabic) Saloua Raouda Choucair: Her Life and Art, Dar An-Nahar 2002

Kanpo estekak

aldatu