Rosario Lacy

madrildar ginekologoa, zirujaua eta irakaslea

Rosario Lacy Palacio (Madril, 1891- Ibidem, 1954) madrildar ginekologoa, zirujaua eta irakaslea izan zen, Espainiako lehen emakume ginekologo eta zirujaua.[1]

Rosario Lacy
Bizitza
JaiotzaMadril, 1891
HeriotzaMadril, 1954 (62/63 urte)
Familia
Ezkontidea(k)Tomás Elorrieta y Artaza (en) Itzuli
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaInstituto Cardenal Cisneros (en) Itzuli
Madrilgo Complutense Unibertsitatea
Jarduerak
Jarduerakginekologoa
KidetzaLyceum Club Femenino

Biografia aldatu

Madrilgo Cardenal Cisneros Institutuan ikasi zuen 1904 eta 1907 bitartean.[2] Gradu-azterketan bikain kalifikazioa lortu zuen. 1913an, lizentziadun titulua lortu zuen, eta Espainiako lehen emakume ginekologoa eta zirujaua izan zen.[1]

Etxeko Eskolako eta Emakume Profesionalaren irakaslea izanik, 1917an Tomás Elorrieta eta Artaza senatari eta Zuzenbide Politikoko katedradunarekin ezkondu zen.[3][4][5] Senar-emazteek zazpi seme-alaba izan zituzten, besteak beste José María Elorrieta, zinema-zuzendaria.[6]

Espainiako Gerra Zibilean klaseak ematen jarraitu zuen Eskola Normalean.[7] 1954an hil zen.

Lan Ibilbidea aldatu

Irakasle aldatu

Ginekologia eta Obstetrizia zerbitzuko erizainen arduradun izendatu zuten Madrilen.[8][1] 1914an, Espainiako Elkarte Ginekologikoaren Zuzendaritza Batzordean sartu zen, liburuzain karguarekin.[9] Urte horretan bertan, Madrilgo Maistren Eskola Normaleko Fisiologia eta Higieneko irakasle hasi zen, eta kargu hori 1954 arte bete zuen.[10][7]

Dibulgatzaile aldatu

Dibulgatzaile gisa, 1915eko apirilean, Lacyk "Sukar edo Infekzio puerperalaren tratamenduari" buruzko hitzaldia eman zuen Medikuen Elkargoan egindako saio zientifiko eta publikoan.[11]

Kidetzak aldatu

Unibertsitateko Gazteria Femeninoko (JUF) bazkide izan zen, Zuzenbide, Filosofia eta Letretako, Zientzietako, Medikuntzako eta Farmaziako fakultateetako unibertsitate-ikasleak eta lizentziadunak biltzen zituen erakundea. Elisa Soriano Fischer doktoreak sortu zuen eta Espainiako Emakumeen Elkarte Nazionalaren (ANME) filiala zen, 1918an sortua eta María Espinosa de los Monteros eta Isabel Oyarzábal buru zituela, besteak beste. JUFko bazkide nabarmen batzuk hauek izan ziren: Clara Campoamor (idazkaria eta, geroago, lehendakaria), María de Maeztu, Matilde Huici eta Victoria Kent.[12]

Espainiako Batasun Intelektualean ere parte hartu zuen.[13] Gainera, 1929an Bakearen aldeko Espainiako Emakumeen Ligaren bazkide sortzailea izan zen, besteak beste, Isabel Oyarzabal, Carmen Baroja, Carmen Gallardo de Mesa, María Martos, Clara Campoamor, Matilde Huici, Benita Asas eta Elena Fortún.[14]

Lyceum Club Femeninoaren bazkide sortzailea izan zen, eta La Casa del Niñon sartu zen, Bravo Murillo kaleko haurtzaindegi batean eta emakume langileen seme-alabentzako doako hezkuntza-erakundean. Haren zuzendaria izan zen 1929an sortu zenetik 1931n desagertu zen arte. 1928ko ekainean Estampa aldizkarian argitaratutako erreportaje batean, Lyceum Club bisitatu zuen. Bertan, Lacy anfitrioi gisa aritzen zen, María Martos aktibistarekin batera.[15]

Erreferentziak aldatu

  1. a b c «'La Correspondencia de España : diario universal de noticias 1913...» prensahistorica.mcu.es.
  2. (Gaztelaniaz) Deporte, Ministerio de Cultura y. (2003). «Biblioteca Virtual de Prensa Histórica» prensahistorica.mcu.es (Noiz kontsultatua: 2022-11-17).
  3. «ABC (Madrid) - 13/03/1916, p. 14 - ABC.es Hemeroteca» hemeroteca.abc.es.
  4. «El Día» El Día 16 de febrero de 1917.
  5. Cano, Jerónimo Molina. «Tomás Elorrieta Artaza» Diccionario crítico de juristas españoles, portugueses y latinoamericanos.
  6. «José María Elorrieta de Lacy | Real Academia de la Historia» dbe.rah.es.
  7. a b MORATA SEBASTIÁN, Rosario. (1998). [https://revistas.ucm.es/index.php/RCED/article/download/RCED9898120177A/17404 «El profesorado de la Escuela Normal de Maestras de Madrid (1914-1939)»] Revista Complutense de Educación.
  8. Rosario Lacy Palacio (Madrid, 1891- Madrid, 1954). .
  9. «La Correspondencia de España : diario universal de universal de noticias 1914...» prensahistorica.mcu.es.
  10. «El magisterio español : Periódico de instrucción pública 1914» prensahistorica.mcu.es.
  11. «La Correspondencia de España : diario universal de noticias 1915» prensahistorica.mcu.es.
  12. Poveda Sanz, María. (2014). «Mujeres y segunda enseñanza en Madrid (1931-1939): El personal docente femenino en los institutos de Bachillerato» UNIVERSIDAD COMPLUTENSE DE MADRID.
  13. «ABC (Madrid) - 26/06/1928, p. 30 - ABC.es Hemeroteca» hemeroteca.abc.es.
  14. «ABC (Madrid) - 26/11/1929, p. 30 - ABC.es Hemeroteca» hemeroteca.abc.es.
  15. Vázquez Ramil, Raquel; Porto Ucha, Ángel. (1 de julio de 2019). «Desde el castillo interior: cartas de María de Maeztu a María Martos de Baeza» Historia de la Educación 37: 417.  doi:10.14201/hedu201837417443..

Kanpo estekak aldatu