Protesta

Protesta publikoki zein pribatuki egiten den aldarrikapen ekintza da, indibidualki zein kolektiboki gauzatu daitekeena. Gehienetan ideia, pertsona, lege edo ekintza jakin baten aurkako desadostasuna, aurkakotasuna edo salaketa publikoki adierazteko egiten da. Helburu nagusia egoera bat aldatzea edo etekin bat lortzea da; horretarako parte hartzaileen iritzia publikoki adierazten da, iritzi publikoan edo gobernuko politiketan eragiteko.

Agustina Imvilkeried feminizidioaren aurkako protesta.

Ezaugarriak

Protestak antolatu gabeko taldeek edo aktibista politiko, ekonomiko zein sozialek egiten dituzte, leku edo data sinbolikoetan batuz. Protestak izaera desberdinetakoak izan daitezke: eskaera indibidualetatik manifestazio jendetsuetara . Protestarik ohikoenak grebak, martxak, mitinak, piketeak, boikotak, eta eserialdiak dira, besteak beste .

Protestek errebindikazio izaera dute, eta zenbait gizarte sektoreren(bereziki ahulenen) testuingurua edo egoera hobetzeko nahia adierazten dute. Zenbat eta jende gehiagok parte hartzen duen protestan, orduan eta aukera gehiago dago ezarritako ordena aldatzeko.

Espainiako Konstituzioko 21. artikuluan protesta egiteko eskubidea aitortzen da:

1. Modu baketsuan eta armarik gabe biltzeko eskubidea aitortzen da. Eskubide hori baliatzeko ez da aurretiazko baimenik beharko.
2. Iragaitzazko leku publikoetan egiten diren bileren eta manifestazioen kasuan, aldez aurreko jakinarazpena egingo zaio agintaritzari, eta horrek debekatu ahal izango ditu, baldin eta ordena publikoa aldatzeko arrazoi sendoak badaude, eta pertsonak edo ondasunak arriskuan jartzen badira.

Motak

Protestak hainbat adierazpen mota ditu, eta horregatik forma ezberdinak har ditzake, une historiko eta sozialaren arabera sailkatu daitezkeenak.

• Greba: taldean burutzen den ekintza da, langile talde batek burutua. Langileek dagokien lanaren zati bat edo lanaldi osoa egiteari uzten diote.
• Manifestapena: antolatutako martxa kolektiboari deritzo, manifestariak ezarritako bide batean mugitzen diren bitartean, iritzi edo eskari bat aurkeztuz, efektu politikoa eragiteko helburuarekin.
• Mitina: mitinak edota antzeko protestak pikete lerro batean egoteari edo ibiltzeari erreferentziarik egin gabe, jendea bildu eta hizlariei entzuteko ekintza da, normalean diskurtsoak, informazio-bilerak eta abar barnebiltzen dituena.
• Piketea: normalean greba egoeran jendeak eremu bat inguratzen duenean, langileak gehienbat. Ekintza hau zirkulazioan eten bat egiten datza, espazio baten komunikazio partziala edo osoa eragozteko. Blokeo hauek kaleak, ibilbideak eta zubiak izan daitezke, zirkulaziorako eta komunikaziorako estrategikoak diren tokian bilatzen dira, eragina nabariagoa izateko. Piketeak ere egoera baten aurrean desadostasuna erakusteko kanpaldiekin gorpuztu daitezke, eltze herrikoiekin edota eraikin publikoetako esku-hartzearekin, batez ere pintaden bitartez.
• Eserialdia: manifestariek eremu jakin bat okupatzeko ekintza da, batzuetan denbora jakin baterako, eta beste batzuetan denbora mugagabean, bere eskaerak bete diren arte, edo eremua uztera behartzen dituzten arte. Eserialdiak lan greba eremuan erabiltzen dira askotan. Kasu honetan, langileak lan egiten duten tokian esertzen dira, eta modu honetan, enpresak grebak bertan behera uzteko eskirolekin ordezkatzea eragozten dute.
• Barrikada: leku, kale, ibilbide edo eraikin jakin baterako sarbidea bloketzeko edo gutxienez blokeatzeko manifestariek espazio jakin batean kokatutako hesi edo oztopo bat. Beraz, barrikada objektu baten bidezko mozketa bat da (Auyero, 2002), eta zentzu honetan, bere izena jatorriz Frantziatik dator, XVI. mendean protesta sozial garaian kaleak mozteko erabiltzen ziren edari alkoholdunen barril edo upeletatik.

Indarkeria eta indarkeria eza

Indarkeria ezaren defendatzaile estrategikoentzat protestak, martxak eta manifestazioak indarkeriarik gabeko taktika arruntak dira. Hala ere, indarkeria ez erabiltzeko arrazoiak ez datoz indarkeriarik ezaren edo bakezaletasunaren doktrina orokor batetik, baizik eta aurre egin behar zaion egoera bereziari buruzko gogoetetatik, baita alderdi juridikotik, kulturaletik eta botere politikotik ere; hala gertatu da erresistentzia zibileko kanpaina askotan.

Manifestazio eta protesta batzuk, partzialki behintzat, istilu edo indarkeria kolektiboko ekintza bihur daitezke, automobilak, enpresak, oinezkoak eta polizia bezalako objektuen eta subjektuen aurka. Protesta egoeretan poliziako eta armadako agintariek, askotan, hilgarriak ez diren indarrak edo hain hilgarriak ez diren armak erabiltzen dituzte, hala nola, pistola paralizatzaileak, gomazko balak, piper-gasa eta gas negar-eragilea manifestarien aurka. Batzuetan, arma horien erabilera prebentiboak edo iraingarriak eragiten ditu indarkeria-egoerak, eta gatazka bat eragin, ezegonkortu edo areagotu dezakete. Ikusi: Iñigo Cabacas auzia

Agente probokatzaileen infiltrazioa saihesteko tresna ezaguna den aldetik, batzar handi edo eztabaidatuen antolatzaileek manifestazio-marisalak zabaldu eta koordinatu ahal izango dituzte.

Ikus, gainera

• Aktibismo

Kanpo estekak

• Datuak: Q273120
• Multimedia: Demonstrations and protests