Prithvi Narayan Shah

politikari nepaldarra

Prithvi Narayan Shah (nepaleraz: पृथ्वी नारायण शाह; Gorkha, 1722Devghat, Nuwakot, 1775eko urtarrilaren 11), Nepalgo erresumaren fundatzailea eta lehenengo erregea izan zen.

Prithvi Narayan Shah


Kingdom of Nepal (en) Itzuli Nepalgo errege

1768ko irailaren 25a - 1775eko urtarrilaren 11 - Pratap Singh Shah (en) Itzuli
Gorkha Kingdom (en) Itzuli monarka

1743ko apirilaren 3a - 1768ko irailaren 25a
Nara Bhupal Shah (en) Itzuli
Bizitza
JaiotzaGorkha District (en) Itzuli1723ko urtarrilaren 7a
HerrialdeaKingdom of Nepal
Lehen hizkuntzanepalera
HeriotzaDevighat (en) Itzuli1775eko urtarrilaren 11 (52 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: eritasuna
Familia
AitaNara Bhupal Shah
AmaKaushalyawati Shah
Ezkontidea(k)Narendra Rajya Lakshmi Devi (en) Itzuli
Indra Kumari Devi (en) Itzuli
Seme-alabak
Anai-arrebak
Familia
LeinuaShah dynasty (en) Itzuli
Hezkuntza
Hizkuntzaknepalera
Jarduerak
Jarduerakmonarka
Lan nabarmenak
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioahinduismoa
IMDB: nm13293355 Edit the value on Wikidata

XVIII mendean Nepal elkarren artean borrokatzen zuten hainbat erreinu txikiz osaturik zegoen. Prithvi Narayan Shah Gorkhako erreinuko erregea zen, bertan Shah dinastia hasi zuen Dravya Shah (1559–1570) errege gurkharen 19. ondorengoa hain zuzen ere. 1743an izendatu zuten errege.

Zabalkundea aldatu

1768an ondoko erreinuak konkistatzeari ekin zion, bere helburua Katmandu hartu eta Himalaiako erresuma handi bat sortzea zelarik. Garai hartan Bhaktapur zen hiriburua baina Katmandu hiri handiena. Orduan Katmandun Indra Jatra festibal sonatua ospatzen ari zirela aprobetxatuz, sorpresaz egin zuen eraso eta erraz nagusitu zen hirian. Bhaktapurrek hiri isolatu gisa jarraitu zuen Newarien eskutan, baina Prithvi Narayanek Shah dinastiari hasiera eman zion Nepalen. Gurkhen zabalkundea ere etorri zen eta gaur egun Sikkim eta Darjeeling (India) bezalako tokietan beraien ondorengoak aurkitzen dira.

Nepalgo erresuma aldatu

Iparraldean Tibetekin istilu ugari izan zituen bai eta merkatal harremanak apurtu ere. Hegoaldean Indian zeuden britainiarrei aurre egiteko aldiz Nepal erabat itxi zuen atzerritarrik bere lurretan sartu ez zedin.